Μάκης Παπαδημητρίου: Το συμφέρον όλων των ηθοποιών είναι να υπάρχει ένα μαχητικό ΣΕΗ

Οι καλλιτέχνες συζητήθηκαν πολύ τελευταία αλλά για λάθος λόγο. Δηλαδή, όχι για την τέχνη τους. Η πανδημία έβαλε σε καραντίνα όλη την καλλιτεχνική δραστηριότητα με αποτέλεσμα οι άνθρωποι του πολιτισμού ν’ αντιμετωπίσουν ένα σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης. Η απαξίωση των εργασιακών συνθηκών έφερε πολλές και πολλούς στο σημείο να μην συμπεριλαμβάνονται καν σε λίστες των δικαιούχων των επιδομάτων. Αρκετοί, μάλιστα εμφανίστηκαν ως ανεπάγγελτοι. 

Οι αποφάσεις του Υπουργείου Πολιτισμού δεν έφεραν μεγάλη ικανοποίηση, ούτε έλυσαν τα προβλήματα, την ώρα που στην κοινωνία το αίτημα Support Art Workers, ακούγεται ακόμα. Μέσα σε όλο αυτό το κλίμα σωματεία καλλιτεχνών αναδιαμορφώνονται και δέχονται πολλά περισσότερα μέλη. Το ΣΕΗ (των ηθοποιών) έχει εκλογές αυτές τις μέρες (μέχρι τις 25 Ιουνίου) και ο Μάκης Παπαδημητρίου, υποψήφιος με τη Δημοκρατική Ενότητα Ηθοποιών μοιράζεται με την Popaganda τις σκέψεις του. 

Τελικά, οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας μας έκαναν ή όχι να καταλάβουμε την πραγματική αξία του συνδικαλισμού; Tόσα χρόνια πώς λειτουργούσατε; Δηλαδή, δεν υπήρχαν προβλήματα και στην πριν covid-19 εποχή; Απαντώ και στις δύο ερωτήσεις μαζί. Ακόμα κι αν φαίνεται βγαλμένη από εισαγωγή έκθεσης της Γ’ Λυκείου, η φράση:  “σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι επιτακτική η ανάγκη για… κτλ”, απαντά στο ερώτημα “γιατί τώρα” με πολύ εύστοχο τρόπο, διότι η πραγματικότητα που βιώνουμε, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, θα είναι πολύ διαφορετική και θα επιφέρει ένα καταδικαστικά αρνητικό πρόσημο για την πλειοψηφία των εργαζόμενων του κλάδου μας. Προφανώς υπάρχει μια αρκετά μεγάλη μερίδα του κόσμου που αυτό το αντιλαμβάνεται και δραστηριοποιείται με ενεργό τρόπο. Γιατί την επερχόμενη αλλαγή, είναι πολύ δύσκολο να μην την αντιληφθείς. Πολλά νέα μέλη έχουν εγγραφεί τον τελευταίο καιρό στο ΣΕΗ και αυτό μόνο θετικό μπορεί να είναι χωρίς να χρειάζεται απαραίτητα και την κατανόηση της αξίας του συνδικαλισμού (είτε για τους νέους είτε για τους παλαιότερους) και είμαι σίγουρος ότι η οικονομική κρίση λόγω του κορωνοϊού όπως αναφέρεις, απλά επέσπευσε μια διαδικασία με την οποία αργά ή γρήγορα θα ήμασταν αν μη τι άλλο αναγκασμένοι να συγκρουστούμε. Διότι η αλλαγή αυτή είναι αποτέλεσμα πολιτικής, κακής πολιτικής, και όχι πολιτικής που προήλθε από μια συγκυρία και μόνο.

Ασφαλώς και τα πράγματα δεν ήταν ρόδινα τα προηγούμενα χρόνια αλλά ας μην ξεχνάμε ότι τα βήματα που έγιναν – και που συνεχίζουν να γίνονται – μετά την κατάργηση πχ των συλλογικών συμβάσεων ήταν – μετά από πολύ κόπο – εξαιρετικά θετικά και προς μια κατεύθυνση πιο ευνοϊκή, όπως για παράδειγμα οι νέες ΣΣΕ που υπογράφηκαν. 

Κατεβαίνεις τώρα στις εκλογές του ΣΕΗ. Έχει κάποιο νόημα όλο αυτό ή όπως είναι φτιαγμένο το σύστημα θα χτυπάς συνέχεια σε τοίχο; Δεν είμαι μόνος. Και το σύστημα κι αυτοί που το διαμορφώνουν, ασχέτως αν τους ενδιαφέρει το θέατρο ή αν απλά εξυπηρετούν οικονομικούς στόχους, ισολογισμούς, επιχορηγήσεις και εξελόφυλλα πρέπει να λογοδοτούν για τις αποφάσεις τους και να δέχονται κριτική και να αναθεωρούν. Θέλει κόπο και ναι, πολλές φορές ο τοίχος θα είναι σκληρός. Αν όμως πέσουν πολλοί πάνω στον τοίχο, τότε θα πέσει. Κι όταν πέσει το όφελος θα είναι για τους πολλούς και όχι μόνο για μια μερίδα ηθοποιών. Απλά, χρειάζεται να μαζευτούμε από την ίδια μεριά και να σπρώξουμε προς την ίδια κατεύθυνση.

Όσον αφορά στο Σωματείο των Ηθοποιών ποια είναι εκείνα τα σημεία που χρειάζονται επειγόντως αλλαγή; Το ΣΕΗ υπάρχει εδώ και εκατό χρόνια, κατάφερε να επιβιώσει σε πολύ δύσκολες συνθήκες και δεν είναι μόνο μερικές σελίδες ακατανότηου κειμένου. Δεν είναι μόνο ένα καταστατικό. Είναι ο συμπαραστάτης  και ο εγγυητής στο δικαίωμα του κάθε συναδέλφου στην διεκδίκηση των εργασιακών του δικαιωμάτων  Έχει γίνει μεγάλη συζήτηση για την αλλαγή του σε κάτι διαφορετικό. Σε τι ακριβώς όμως; Σε έναν συνομιλητή του Υπουργείου που συνεχώς θα βάζει νερό στο κρασί του, που θα ικανοποιεί μια πολιτική αναλόγως πως βολεύει κάθε φορά; Ένα επαγγελματικό σωματείο στα “ξένα” πρότυπα που θα κατηγοριοποιεί τους ηθοποιούς και θα αποφασίζει ποιος είναι ηθοποιός και ποιος όχι; Που θα “ενισχύει” την επιχειρηματικότητα και δεν θα προστατεύει τους εργαζόμενους; Πολλές ερωτήσεις και σίγουρα υπάρχουν κάποιες απαντήσεις που όμως δεν έχουν ως γνώμονα το γενικό συμφέρον, αφήνουν στο περιθώριο και οδηγούν στον αποκλεισμό πολλούς συναδέλφους. Γιατί το ΣΕΗ δεν είναι και δεν πρέπει να γίνει για λίγους. Πρέπει να παραμείνει ανοιχτό, δημοκρατικό και προσβάσιμο σε όλους χωρίς να γίνονται διαχωρισμοί. Ένα ανεξάρτητο σωματείο. Όλοι μαζί. Δυνατοί.

Θεωρείς πως όλο αυτό το κίνημα, το Support Art Workers, θα επιφέρει μια διαφορετική νοοτροπία στην θέση των καλλιτεχνών όσον αφορά τα εργασιακά τους ή θα ξεχαστεί και αυτό γρήγορα; Είναι σημαντικό να μας ενδιαφέρει και να μας απασχολεί τι γίνεται στο χώρο μας -και όχι μόνο- ιδίως σε συγκυρίες όπως αυτή, που απέναντι στον εργασιακό φόβο και στην αβεβαιότητα της επόμενης μέρας μπορεί να κάνουμε επιλογές που είτε δεν έχουν ρεαλιστική βάση είτε δεν ικανοποιούν συλλογικά ζητήματα. Θέλω να πιστεύω ότι θα παραμείνει ζωντανό αυτό το ενδιαφέρον και ότι με αυτόν τον τρόπο θα δυναμώσει κι άλλο το σωματείο. Αυτό είναι προς το συμφέρον όλων μας. Ένα δυνατό, μαζικό και μαχητικό σωματείο. Θεωρώ ότι όσο μεγάλη επιρροή και να έχει μια κίνηση στα κοινωνικά δίκτυα, αν δεν πραγματωθεί και δεν εκφραστεί μέσα από το συλλογικό μας όργανο θα παραμείνει σε μεγάλο βαθμό στα κοινωνικά δίκτυα. Έχει ενδιαφερθεί πολύς κόσμος όλο το προηγούμενο διάστημα για το τι συμβαίνει στον κλάδο, έχουν εγγραφεί πολλά νέα μέλη και θέλω να πιστεύω ότι αυτό θα έχει διάρκεια.

Είσαι ικανοποιημένος απ’ όσα εξήγγειλε η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη; Όχι. Και δεν ξέρω και κανέναν που να είναι. Ξέρω ‘γώ, μπορεί να μην έχω φίλους.

Η νέα εποχή δείχνει ότι πάμε ακόμα σε περισσότερη «διασκέδαση στο σπίτι». Είναι έτοιμος ο κλάδος για αυτό το σοκ; Π.χ. από το πιο απλό, ξέρετε τι θ’ απαιτήσετε όσον αφορά τα πνευματικά δικαιώματα; Τα πνευματικά και τα συγγενικά δικαιώματα ανήκουν στους δημιουργούς και στους εκτελεστές. Δεν νομίζω να χρειάζεται περεταίρω ανάπτυξη το θέμα. 

Ας κλείσουμε, λίγο ευχάριστα, με λίγες λέξεις ποια θα ήταν για σένα η ιδανική επόμενη μέρα; Ιδανική επόμενη μέρα; Ίσως μια Τετάρτη. Απόγευμα.