Η Λώρη Κέζα και η ανθρώπινη αφήγηση

«Υπόθεση Laurus», η σύνοψη:

Η Ρόζα Δελλατόλα ζει σε ένα χωριό της Τήνου, τα Λουτρά. Εκεί ο πατέρας της αποφασίζει να ανοίξει Γραφείο Τελετών, χωρίς όμως να γνωρίζει τα τοπικά έθιμα για τις κηδείες. Στο χωριό υπάρχει ένα παλιό οικοτροφείο, η Σχολή Ουρσουλινών όπου ζουν τρεις μοναχές αλλά καμία μαθήτρια. Προτείνουν στη Ρόζα να γίνει η μοναδική μαθήτρια σε ένα κτήριο με 50 αίθουσες, 30 πιάνα, βιβλιοθήκες και πολλούς, πάρα πολλούς άδειους κοιτώνες.

Πολύς κόσμος βλέπει με στραβό μάτι τη σχέση της οικογένειας Δελλατόλα με τις Ουρσουλίνες καθώς συγκρούονται συμφέροντα. Στην υπόθεση εμπλέκονται ένας εργολάβος που χτίζει παράνομες οικοδομές, οι αλβανοί εργάτες του και η οργάνωση του Φοίνικα, που θέλει να διώξει από το νησί τους ξένους και τους καθολικούς. Ταυτόχρονα μια μεγάλη εταιρεία θέλει να κάνει επενδύσεις στα Λουτρά. Η Ρόζα καταλαβαίνει ότι όλα τα πρόσωπα συνδέονται σε μια παράξενη υπόθεση, την «Υπόθεση Laurus». (πηγή: https://www.facebook.com/dellatolaroza)

Ποια τα κοινά μεταξύ δημοσιογραφίας και δημιουργικής γραφής; Αυτό που έχουν κοινό, πρωτ’ απ’ όλα, είναι η έρευνα, καθώς πρέπει να ανατρέξεις στις πηγές να βρεις στοιχεία. Στο συγκεκριμένο βιβλίο, πηγή είναι η ιστορία της Τήνου και στη δουλειά μου την καθημερινή, είναι ένα νομοσχέδιο ή μια υπουργική απόφαση, που περιέχει πληροφορίες. Ύστερα, είναι η επαφή με τους ανθρώπους. Στη δημιουργική γραφή, η ανθρώπινη αφήγηση πάντα σου φωτίζει τις πηγές καλύτερα από το να τις ψάχνεις μόνος σου. Το ίδιο και στη δημοσιογραφία. Θα πάρεις τηλέφωνο έναν υπουργό και κάτι θα σου πει παραπάνω.

Τι είδους εμπειρία είναι η μετάβαση από το ένα στο άλλο είδος γραφής; Στην εφημερίδα δεσμεύεσαι απέναντι στον αναγνώστη να πεις γι’ αυτά που βλέπεις να γίνονται.  Στο μυθιστόρημα μπορείς να γράψεις γι’αυτά που φαντάζεσαι.  Βέβαια, τα δεδομένα που έχεις ως δημοσιογράφος είναι πολύ περισσότερα απ’αυτά που τελικά θα συμπεριλάβεις στο άρθρο σου.  Έχεις δέκα δεδομένα π.χ., αν φωτίσεις τα δύο, αμέσως γίνεται υποκειμενικό. Διαλέγεις αυτό που σ’ενδιαφέρει και απαξιώνεις τα υπόλοιπα. Ουσιαστικά από τα δέκα δεδομένα που έχεις μπορείς να γράψεις δέκα διαφορετικά άρθρα. Κι εδώ δεν παίζει ρόλο μόνο το ύφος, χιουμοριστικό, σοβαρό ή στεγνό, αλλά και η άποψη που έχεις για τα πράγματα.

Ως μισή Ελληνίδα-μισή Γαλλοκαναδή, πώς θα περιέγραφες το “ταξίδι” σου στην ελληνική γλώσσα; Τα γαλλικά είναι η μητρική μου γλώσσα. Άρα, στα ελληνικά χρειάστηκε να κοπιάσω.  Είχα όμως την τύχη να πάω σ’ένα πολύ καλό σχολείο και να έχω πάρα πολύ καλούς φιλόλογους. Στην πρώτη γυμνασίου μάλιστα άρχισα να συλλέγω και να μελετώ λεξικά.  Νομίζω έκτοτε δεν έχει περάσει μέρα που να μην έχω ανοίξει λεξικό. Ακόμα και για να γράψω 500 λέξεις δεν υπάρχει περίπτωση να μην ανοίξω ένα συντακτικό, μια γραμματική.

Στο εξώφυλλο του βιβλίου, από τη μέσα όψη, γράφει “η Λώρη Κέζα ζει στην Αθήνα, αλλά ονειρεύεται την Τήνο”. Πως ονειρεύεστε την Τήνο στο μέλλον; Ονειρεύομαι να μην έρθει κανείς άλλος στην Τήνο να χτίσει! Πραγματικά, επειδή πάω πάρα πολλά χρόνια εκεί, έχω προσέξει μια αλλαγή στον οικοδομικό τομέα. Υπάρχουν σπίτια που βλέπω και είναι μια μαχαιριά. Δηλαδή, πηγαίνοντας προς το Ξώμπουργκο που είναι ένα τοπίο ήπιο, ξαφνικά ξεφυτρώνει ένα σπίτι με μια τεράστια μάντρα. Και λες τώρα, τη μάντρα που την είδαν στο νησί; Αυτόν τον όγκο, πώς τον φαντάστηκαν;  Αυτό το τεράστιο τετράγωνο πράγμα τι να το κάνουν;  Το ότι επί αιώνες, ακόμα και από τα προϊστορικά χρόνια, χτίζαν οι άνθρωποι σε κοινότητες έχει μια λογική. Στο νησί οι πρώτες κοινότητες οικοδομήθηκαν τον 8ο αιώνα.  Και υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι. Καταρχάς, φυσάει. Άρα, ο ένας προστατεύει τον άλλον.  Π.χ. άκουσα για μια οικογένεια που έχτισε σπίτι, βάζοντας την κεντρική πόρτα να κοιτάει στον Βοριά.  Οπότε κάθε φορά που φυσούσε Βοριάς δεν μπορούσαν με τίποτα να την κρατήσουν ανοιχτή.  Στα παραδοσιακά σπίτια της Τήνου χτίζουν με βορεινή κατεύθυνση μόνο κάτι μικρά παράθυρα.  Δεν υπάρχει τίποτ’ άλλο ν’ανοίγει από εκείνη τη μεριά.

Μπορεί μια εφηβική σειρά βιβλίων να ευαισθητοποιήσει τα νεαρά άτομα, έτσι ώστε να κατανοήσουν τις παθογένειες και να τις αποφύγουν; Στην πραγματική ζωή, όταν εξηγήσεις σ’ένα παιδί 10-12 χρονών τους λόγους για τους οποίους δεν χτίζουμε στην παραλία, το παιδί κατανοεί το πρόβλημα και αποκτά κάποιες αξίες. Του λες π.χ., ότι δεν χρειάζεται να υπάρχει πάνω στην παραλία σνακ-μπαρ και να χαλάει το τοπίο. Φέρε από το σπίτι σου ένα σάντουιτς να φας όταν πεινάσεις. Έτσι και στην αφήγηση των περιπετειών της Ρόζας, εμπεριέχεται η ιδέα της ευαισθητοποίησης για το περιβάλλον, όπως και διάφορα άλλα ζητήματα που συζητιούνται στις μέρες μας.

Η Υπόθεση Laurus της Λώρης Κέζα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.