«Η Μπαλάντα του Ρίτσαρντ Τζούελ»: Κλιντ Ίστγουντ, τα fake news είναι δίκοπο μαχαίρι…

Άλλο ένα σφιχτοδεμένο κεφάλαιο στην «Αληθινοί Καθημερινοί Ήρωες» περίοδο της φιλμογραφίας του Κλιντ Ίστγουντ (Ελεύθερος Σκοπευτής, Sully, Αναχώρηση για Παρίσι 15:17), αλλά ταυτόχρονα και μια ταινία στην οποία ο 89χρονος σκηνοθέτης σχεδόν ακούγεται να φωνάζει στην οθόνη “fake news!”, Η Μπαλάντα του Ρίτσαρντ Τζούελ παρακολουθεί υπεύθυνα και ανθρώπινα τον άδικο διασυρμό ενός φύλακα που κατηγορήθηκε από τις αρχές και τον Τύπο για τη βομβιστική επίθεση στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα το 1996 – ένα πραγματικό συμβάν που έχει επισκιαστεί στη μνήμη μας από το “Wannabe” των Spice Girls, για πολλούς το μοναδικό πράγμα που συνέβη το καλοκαίρι του ’96.

Ο Τζούελ είδε τη ζωή του να καταστρέφεται όταν εν μια νυκτί μετατράπηκε από ήρωα που έσωσε ζωές επειδή εντόπισε ένα σακίδιο με βόμβα σε συναυλία στο Ολυμπιακό Πάρκο της πόλης σε ύποπτο τρομοκράτη μόνο και μόνο επειδή ανυπόμονοι ομοσπονδιακοί πράκτορες αποφάσισαν ότι «ταιριάζει στο προφίλ» (ένας παχουλός, υπερ-πρόθυμος ανθρωπάκος που μιλάει αργά άρα ίσως σκέφτεται και αργά, ονειρεύεται να γίνει πραγματικός αστυνομικός και μένει ακόμα με τη μητέρα του). Τον υποδύεται σε μια πολυεπίπεδη ερμηνεία-αποκάλυψη ο Πολ Γουόλτερ Χάουζερ (Εγώ, η Τόνια), που θα άξιζε μια υποψηφιότητα για Όσκαρ (δεν μας ρώτησε η Ακαδημία -αν και θα έπρεπε- αλλά θα αφορίζαμε τον Πάπα Τζόναθαν Πράις για μια τέλεια φετινή πεντάδα Α’ ανδρικού), με την υποψήφια για Όσκαρ Κάθι Μπέιτς στο ρόλο της στωικής μητέρας του και τον Σαμ Ρόκγουελ ως τον έξαλλο δικηγόρο που ανέλαβε την υπεράσπισή του. Ο Ίστγουντ ξέρει πώς να κάνει ένα μελόδραμα με τέτοια οικονομία και προσήλωση που μοιάζει με θρίλερ: παρακολουθεί με θυμό και καχυποψία τη βαθιά αποτυχία των θεσμών της χώρας του καθώς τσαλακώνουν το πνεύμα και την αφοσίωση ενός πολίτη που θα ενσάρκωνε ιδανικά όλα τα αμερικάνικα ιδεώδη αν έμοιαζε λίγο περισσότερο με παραδοσιακό ήρωα και όχι με «το ανθρωπάκι της Michelin». 

Η υπευθυνότητα και η ανθρωπιά του Ίστγουντ, βέβαια, αγγίζουν μόνο την παρεξηγημένη κεντρική προσωπικότητα της ταινίας – ο σκηνοθέτης, που ενδιαφέρεται για αδιάφθορους χαρακτήρες με σιδερένιο κώδικα ηθικής, κάνει μια προβληματική παράκαμψη στην απεικόνιση της αντίθετης πλευράς (που δίκαια τον εξοργίζει), παρουσιάζοντας τους διώκτες του Τζούελ είτε μονοδιάστατα (στην περίπτωση του πράκτορα του FBI που υποδύεται ο Τζον Χαμ) είτε με τυφλή κακία (στην περίπτωση της επίμονης ρεπόρτερ-καρικατούρας που υποδύεται η Ολίβια Γουάιλντ, που είναι το στοιχείο της ταινίας που έχει προκαλέσει σφοδρότατες αντιδράσεις.) Είναι ειρωνικό και απογοητευτικό που μια ταινία-υπενθύμιση των κινδύνων της έλλειψης αποδείξεων, των αβάσιμων κατηγοριών και των βολικών αποδιοπομπαίων τράγων καταλήγει να δαιμονοποιεί τα media τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή (οι πολιτικές πεποιθήσεις του Ίστγουντ δεν είναι κρυφές, αλλά ούτε και η δυσπιστία και ο φόβος του απέναντι στο τέρας που είναι η αμερικάνικη κυβέρνηση) αμαυρώνοντας τη μνήμη μιας δημοσιογράφου μόνο και μόνο επειδή βολεύει σεναριακά. Τέτοιες μυωπικές τακτικές θολώνουν τις προθέσεις της Μπαλάντας του Ρίτσαρντ Τζούελ και φλερτάρουν με το να χαρακτηρίσουν το δημιουργό της μεγαλύτερο υποκριτή από ολόκληρο το καστ του…