Διερμηνέας μεταφράζει τις ιστορίες των εκ Ρωσίας αιτούντων άσυλο στην Ελβετιά, ενώ στο μυαλό του τις εμπλουτίζει με ευφάνταστες ιστορικές και λογοτεχνικές λεπτομέρειες. Παράλληλα, γράφει επιστολές που δεν θα στείλει ποτέ στον γιό του και ξαναζεί τις διακοπές του στην Ιταλία με την πρώην σύζυγο. Ενδιάμεσα παρεμβάλλεται το ημερολόγιο το ημερολόγιο διάσημης τραγουδίστριας της Σοβιετικής Ένωσης, την οποία θα βιογραφούσε στα πρώτα του βήματα ως επίδοξος συγγραφέας.
Μια καίρια εξέλιξη της σύγχρονης λογοτεχνίας είναι η απαλλαγή από την ανάγκη της ύπαρξης του ήρωα που κάνει σημαντικά πράγματα που αξίζουν να περιληφθούν σε ένα βιβλίο. Από τον Γκόγκολ και μετά, η λογοτεχνία δεν χρειάζεται ανθρώπους με ιδιότητες. Πλέον το ενδιαφέρον βρίσκεται παντού: ο κάθε άνθρωπος μπορεί να γίνει ήρωας βιβλίου, καθώς το βάρος δίνεται περισσότερο στις σκέψεις του και όχι στις πράξεις του.
Έναν τέτοιο μη-ήρωα παρουσιάζει ο Σίσκιν στο επικών διαστάσεων κομψοτέχνημα του. Μη-πρωταγωνιστής εκ φύσεως (διερμηνέας και συγγραφέας), ζει τη δική του ζωή στη σκιά των άλλων – των ξένων και των ηρώων της λογοτεχνίας. Η ζωή του είναι στην κυριολεξία οι λέξεις, τις οποίες μεταφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο και από γλώσσα σε γλώσσα.
Ο Σίσκιν επιμένει ότι ο κόσμος όλος είναι ένα όνειρο. Οι ζωές μας είναι στιγμές που υπάρχουν μόνο όταν συμβαίνουν και παραμένουν στη ζωή μόνο αν τις καταγράψει κάποιος. Αν ο Ξενοφώντας δεν ασχολιόταν μαζί τους, ποιος θα θυμόταν τον Κύρο και τους Μύριους; Αν δεν έγραφε ο Λόγγος για τον Δάφνι και τη Χλόη, ποιο πρότυπο ερωτευμένων θα είχαμε για να συγκρίνουμε τους δικούς μας έρωτες; Αν δεν υπήρχαν τα βιβλία, πώς θα μαθαίναμε για το παρελθόν μας;
Μεγάλος στυλίστας ο Σίσκιν, επιλέγει να παρουσιάσει δυο και τρεις φορές τα επεισόδιά του, κάθε φορά υπό άλλη προοπτική, χτυπώντας τα όπως το ήρεμο κύμα χτυπάει την παραλία.
Γεμάτο ρυθμούς, το κείμενο δημιουργεί την αίσθηση της κίνησης: οι αιτούντες άσυλο που κινούνται ως μετανάστες, οι Μύριοι που κινούνται προς τη θάλασσα, ο ίδιος στην ειδυλλιακή Ιταλία, η τραγουδίστρια που αφηγείται όλη τη ζωή της. Οι ιστορίες είναι ατελείωτες και διαρκώς μπλέκουν: ο Κύρος με τους Τσετσένους, η Σοβιετική Ένωση της Επανάστασης με το σήμερα, η μυθολογία και η λογοτεχνία (Βίβλος, Τριστάνος και Ιζόλδη, κλπ) με την καθημερινότητα των πρωταγωνιστών. «Ο ουρανός ως βιβλίο ελισσόμενον».
Κινούνται όμως και οι λέξεις. Μεγάλος στυλίστας ο Σίσκιν, επιλέγει να παρουσιάσει δυο και τρεις φορές τα επεισόδιά του, κάθε φορά υπό άλλη προοπτική, χτυπώντας τα όπως το ήρεμο κύμα χτυπάει την παραλία. Σιγά αλλά σταθερά, η γραφή φτιάχνει την πραγματικότητα όπως την θέλει. Ό,τι υπήρξε και ό,τι θα υπάρξει είναι ίδιο και αλλάζει μόνο επειδή επιλέγουμε να αλλάξουμε τη σειρά των λέξεων.
Οι ασήμαντοι ήρωες του βιβλίου είναι σημαντικοί απλά και μόνο επειδή υπάρχουν και επιβιώνουν σε όλες τις καταστάσεις, όπως επιβιώνει αυτό το τόσο κοινό φυτό, το αδιάντο ή «κόμη της Αφροδίτης» που φυτρώνει παντού, επιβιώνει σε πολλά κλίματα και ακόμα και μετά τη βροχή φαίνεται στεγνό, όπως τα μαλλιά της Αφροδίτης όταν βγήκε από τη θάλασσα της Κύπρου. Ο Σίσκιν μας προσφέρει εδώ λογοτεχνία υψηλού επιπέδου, μια αναγνωστική απόλαυση.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
