«Το φετινό φεστιβάλ είναι πολιτικό», ήταν τα πρώτα λόγια που είπε ο καλλιτεχνικός διευθυντής, Λουκάς Κατσίκας, για τις 30ές Νύχτες Πρεμιέρας στην προχθεσινή επίσημη παρουσίαση του προγράμματος. Στις ταινίες που κάνουν πρεμιέρα τις ερχόμενες εβδομάδες περιλαμβάνονται τίτλοι που έχουν συνταράξει την παγκόσμια κινηματογραφική κοινότητα είτε για την επίκαιρη ματιά τους (όπως το #1 ντοκιμαντέρ της χρονιάς, Καμία Άλλη Γη), είτε για τις αληθινές κοινωνικές τους προεκτάσεις (όπως η σύγχρονη παραβολή Ο Σπόρος της Ιερής Συκιάς του αυτοεξόριστου στην Ευρώπη ιρανού σκηνοθέτη Μοχάμαντ Ρασούλοφ και το Anora του Σον Μπέικερ για τη σεξεργασία).
Η νοσταλγία, παρά τον επετειακό αριθμό της φετινής διοργάνωσης, έχει κρατηθεί στο ελάχιστο, με την προβολή-καρμπόν του Trainspotting (μαζί με το πάρτι) να δικαιώνει τους ανήλικους των 90s στους οποίους δεν είχε επιτραπεί η είσοδος στα σινεμά.
Τα αφιερώματα σε Ακίρα Κουροσάβα και This Is England έχουν μόνο διαμάντια, η ταινία για το πρώτο ever SNL, Saturday Night, έχει μια μοναδική προβολή, η ενότητα After Midnight επιστρέφει με θρίλερ όπως το Oddity, ενώ το αμερικανικό ανεξάρτητο σινεμά δίνει το πιο δυναμικό παρών εδώ και χρόνια, ξεκινώντας από το Αληθινός Πόνος με Τζέσι Άιζενμπεργκ και Κίραν Κάλκιν και συνεχίζοντας με πολλές νέες φωνές για όσους έχουν όρεξη να το ανακαλύψουν.
Παρακάτω, οι φετινές επιλογές μας, από πολυαναμενόμενες πρεμιέρες μέχρι μικρότερα highlights του προγράμματος.
Από το Βίκτωρ/Βικτώρια ως το The Rocky Horror Picture Show και το Hedwig and the Angry Inch, είναι γνωστό ότι οι καλύτερες trans ιστορίες λέγονται μετά μουσικής. Προσθέστε λίγο αλμοδοβαρικό μητρικό δράμα, πιστολίδι με καρτέλ και τη Σελένα Γκόμεζ σε ερμηνεία-αποκάλυψη και… πάλι δεν θα σας προετοιμάσει τίποτα για την τελευταία ταινία του Ζακ Οντιάρ. Τετραπλό βραβείο γυναικείας ερμηνείας στο Φεστιβάλ Καννών, έτοιμη να ριχτεί στη βορά των social media στις ΗΠΑ λόγω εξαγοράς από το Netflix και υπενθύμιση να δοκιμάσετε επιτέλους το υγρό ρουζ του Rare Beauty – αυτή η ταινία τα καταφέρνει όλα και είναι αμφίβολο αν θα συζητηθεί περισσότερο κάποια άλλη τους ερχόμενους μήνες.
Σε αυτή τη φάση χρειάζεται αεροδρόμιο για να στεγαστεί το hype που συνοδεύει την ταινία του Μπρέιντι Κόρμπετ (Vox Lux), που έχει συγκριθεί από τον Νονό ως το Αντρέι Ρουμπλιόφ και από το κινηματογραφικό Great American Novel ως το Θα Χυθεί Αίμα. Όλα αυτά για ένα αρχιτεκτονικό έπος με τον Άντριεν Μπρόντι και την “stop trying to make fetch happen” Φελίσιτι Τζόουνς; Βάζουμε σκεπτικό emoji και ταυτόχρονα βγάζουμε το πρώτο εισιτήριο.
Η Ντέμι Μουρ, καλύτερη από ποτέ, και η Μάργκαρετ Κουάλεϊ φτάνουν τα κορμιά τους στα άκρα κι ακόμα παραπέρα για να διατηρήσουν την ομορφιά τους αιωνίως σε μια διασκεδαστική σάτιρα της οποίας το τελευταίο ακραίο ημίωρο αντέχεται μόνο αν μπορείς να τσιρίξεις ή να γελάσεις ελεύθερα και να γαντζωθείς από το γνωστό/άγνωστο διπλανό σου. Η νέα ταινία της Κοραλί Φαρζά μετά το Revenge μπορεί να μην έχει την ανατρεπτική ματιά εκείνης της ταινίας, αλλά φιλοδοξεί να αποτελέσει μια old school φεστιβαλική προβολή που θα θυμίσει γιατί το σινεμά είναι καλύτερο στο φυσικό του χώρο.
Πολυσυζητημένο ντοκιμαντέρ για μια ασυνήθιστη συμμαχία ανάμεσα σε ένα νεαρό παλαιστίνιο ακτιβιστή που καταγράφει την εγκληματική καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχει επιφέρει ο μεθοδικός ξεριζωμός των Αράβων κατοίκων από τους 19 οικισμούς της Μασαφέρ Γιάτα, μιας περιοχής της Δυτικής Όχθης, κι έναν ισραηλινό δημοσιογράφο που καλύπτει την κατάσταση εδώ και χρόνια. Δημιουργήθηκε από μια κολεκτίβα Ισραηλινών και Παλαιστινίων και βραβεύτηκε με το βραβείο κοινού καλύτερου ντοκιμαντέρ στο τελευταίο φεστιβάλ Βερολίνου. Επίκαιρο και απαραίτητο.
Από την πρεμιέρα της στις Κάννες μέχρι σήμερα, η νέα ταινία του Φράνσις Φορντ Κόπολα αποκτά όλο και πιο μυθικές διαστάσεις. Η μεγαλοπρεπής και αινιγματική αναγγελία της προβολής της στην Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση δίνει δυνατά “θα βγει ηθοποιός στη σκηνή να κάνει ερώτηση στον Άνταμ Ντράιβερ στην οθόνη” vibes, αλλά σε κάθε περίπτωση η ύπαρξη της ταινίας σε οποιοδήποτε πρόγραμμα την κάνει τεράστιο must. Όχι αψεγάδιαστο, αλλά σίγουρα αξιοθαύμαστο, το όραμα του Κόπολα αποτελεί έμπνευση και πηγή αισιοδοξίας για το πολυσυζητημένο “μέλλον του σινεμά”. Related: ο χαρακτήρας της Όμπρεϊ Πλάζα ονομάζεται Wow Platinum.
Το ντεμπούτο της Ίντια Ντόναλντσον, Good One, αποτελεί μια από τις αποκαλύψεις της χρονιάς. Με φυσικότητα και παρατηρητικότητα, ένα Σαββατοκύριακο στη φύση ανάμεσα σε μια 17χρονη (Λίλι Κόλιας), τον μπαμπά της και τον καλύτερό του φίλο ξεσκεπάζει συναισθηματικές αλήθειες στο δρόμο προς την ενηλικίωση, με όχημα μια ανατροπή που αλλάζει την οπτική της ηρωίδας και την κάνει να αναρωτηθεί για τους οικογενειακούς δεσμούς και την πραγματική αξία της σύγκρουσης. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο φετινό Σάντανς και θριάμβευσε σε όποιο φεστιβάλ κι αν προβλήθηκε από τότε.
Μια από τις ταινίες με τις καλύτερες κριτικές φέτος, το Between The Temples συστήνει ένα νέο Χάρολντ-και-Μοντ-ικό ανορθόδοξο ζευγάρι στα πρόσωπα του Τζέισον Σουάρτσμαν και της Κάρολ Κέιν. Ένας παραιτημένος χήρος που δεν μπορεί να ξεπεράσει το θάνατο της γυναίκας του βλέπει τη ζωή του να αλλάζει ριζικά όταν ξανασυναντά εκκεντρική δασκάλα μουσικής που είχε στο σχολείο. Μια γλυκόπικρη κομεντί του Νέιθαν Σίλβερ για την πίστη, τη φιλία και άλλες υπαρξιακές ανησυχίες, με 70s αισθητική και screwball τόνο, γυρισμένη σε 16mm από τον Σον Πράις Γουίλιαμς (της παρέας των αδερφών Σάφντι και του Άλεξ Ρος Πέρι).
Ο Μάρτιν Σκορσέζε έχει αδίκως κατηγορηθεί από τα fanboys της Marvel χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι είναι fanboy κι ο ίδιος – μόνο που η δική του εμμονή δεν είναι οι ήρωες με τα κολάν, αλλά δύο ήπιοι Άγγλοι που με τις ταινίες τους σημάδεψαν για πάντα το σινεμά της πατρίδας τους. He stans two legends, κοινώς. Ο Μάικλ Πάουελ κι ο Έμερικ Πρεσμπέργκερ έχουν υπογράψει αριστουργήματα όπως το Ζήτημα Ζωής και Θανάτου, τα Κόκκινα Παπούτσια, το Μαύρος Νάρκισσος και το Ο Δρόμος της Καρδιάς της (που θα προβληθεί αμέσως μετά σαν ωραίο bonus) και ο Σκορσέζε κάθεται μπροστά στην κάμερα για περίπου 2 ώρες μιλώντας με ενθουσιασμό και γνώσεις (πολύ βασικό προσόν) για τις αγαπημένες του από τις ταινίες τους, στο πιο prestigious βίντεο essay που μάλλον έχει γίνει ποτέ. (Fun fact: Η σύζυγος του Πάουελ, Θέλμα Σκουνμέικερ, αποτελεί εδώ και δεκαετίες τη μοντέρ των ταινιών του Σκορσέζε.)
Φρέσκος από την απόκτηση ενός Όσκαρ για το ρόλο του στο Οπενχάιμερ, ο Κίλιαν Μέρφι επιστρέφει στα πάτρια εδάφη του για ένα πολύ μικρότερης κλίμακας δράμα, που βασίζεται στο βιβλίο “Small Things Like These” της Ιρλανδής Κλερ Κίγκαν (σε διήγημά της είχε βασιστεί το συγκλονιστικό Ένα Ήσυχο Κορίτσι). Στην Ιρλανδία, τα Χριστούγεννα του 1985, ένας προμηθευτής κάρβουνου έρχεται αντιμέτωπος με τη σκοτεινή πραγματικότητα της συγκάλυψης διεφθαρμένων πρακτικών της Καθολικής Εκκλησίας όταν παραδίδει παραγγελία σε ένα μοναστήρι. Μελαγχολική και καλόκαρδη, αλλά με τρομερή δύναμη.
Δεν είναι όλα τα nepo babies άχρηστα. Και η Κάζι Ντέιβιντ ανήκει στην ελίτ. Κόρη του Λάρι Ντέιβιντ, συνδημιουργού του Seinfeld και γενικότερου ήρωα μπροστά και πίσω από τις κάμερες με το καλτ Curb Your Enthusiasm, η Ντέιβιντ έχει ήδη αποδείξει ότι έχει κληρονομήσει αρκετό από το χιούμορ του πατέρα της στη στήλη της στο συνδρομητικό Αir Mail του Γκρέιντον Κάρτερ (πρώτην διευθυντή του Vanity Fair). Στο συν-σκηνοθετικό της ντεμπούτο, μαζί με την Ελίσα Καλάνι, επαναπροσδιορίζει τις σύγχρονες ρομαντικές σχέσεις (και τις σκοτεινές, τοξικές πτυχές τους) με την κοφτερή πένα της και τη ματιά μιας γνήσιας Gen Z-er.
