Κόρτο Μαλτέζε – Νύχτες του Βερολίνου: Φόρος τιμής στον σπουδαίο Ούγκο Πρατ

Είναι ίσως ο πιο ενδιαφέρον πρωταγωνιστής, στην ιστορία των κόμικς. Αλλά και ένα σύμβολο της απόλυτης ελευθερίας, ήρωας και αντι-ήρωας μαζί, μοναχικός, σιωπηλός και αθεράπευτα ρομαντικός. Ένας τυχοδιώκτης τζέντλεμαν σε μόνιμη αναζήτηση -ανά τον κόσμο- ασυνήθιστα γοητευτικών περιπετειών. Και όλα αυτά, μέσα από μία μαγευτική περιδιάβαση ανάμεσα σε αρχέγονους μύθους και την Ιστορία, σε μία μόνιμη αναζήτηση χαμένων θησαυρών, προαιώνιων μυστικών, ευφάνταστων γρίφων και σκοτεινών μυστηρίων που συναρπάζουν.

Αυτός δεν είναι άλλος από τον θρυλικό Κόρτο Μαλτέζε, ο οποίος έμελλε να γεννηθεί μέσα από την φαντασία του σπουδαίου Ιταλού δημιουργού κόμικς, Ούγκο Πρατ (1927-1995) το 1967, κάνοντας την εμφάνισή του στην αριστοτεχνική «Μπαλάντα της αλμυρής θάλασσας». Η ιστορία εκτυλίσσεται στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στα νησιά του Ειρηνικού και αφορά μια ομάδα λαθρεμπόρων-πειρατών. Σε αυτήν ο Κόρτο Μαλτέζε είχε δευτερεύοντα ρόλο, αλλά ο Πρατ εντυπωσιάστηκε τόσο από το… δημιούργημά του που το κατέστησε μόνιμο πρωταγωνιστή των ιστοριών του.

Γεννήθηκε στη Μάλτα στις 10 Ιουλίου 1887, εξώγαμος γιος μιας όμορφης τσιγγάνας και ενός Εγγλέζου ναυτικού από την Κορνουάλη. Ως παιδί μεγαλώνοντας στην εβραϊκή συνοικία της Κόρδοβα, ο Κόρτο συνειδητοποίησε ότι δεν είχε «γραμμή της ζωής» στην παλάμη του και αποφάσισε να χαράξει τη δική του με ένα ξυράφι, αποφασίζοντας ότι η μοίρα του ήταν εκείνη που όριζε ο ίδιος, μόνος του!

Αν και συνήθως προσπαθεί να κρατάει μία στάση ουδετερότητας, ενστικτωδώς παίρνει πάντα το μέρος των καταπιεσμένων και αδυνάτων, παραμένει σταθερά πιστός στη φιλία, ενώ σέβεται απολύτως τον πολιτισμό κάθε λαού. Και, βέβαια, εκτός από ένας ευγενής ναυτικός, ένας άνθρωπος της θάλασσας, των ανοιχτών οριζόντων και των πλέον παράτολμων περιπετειών, είναι φλεγματικός, ψύχραιμος, με μια λεπτή ειρωνεία και μια αδιόρατη μελαγχολία που αποτυπώνεται στα μάτια του: Ένας χαρακτήρας ολοκληρωμένος, που διαθέτει ελεύθερη ψυχή και πνεύμα.

Ταυτόχρονα, όμως, ενσαρκώνει τον σκεπτικισμό του Ούγκο Πρατ σε θέματα πολιτικής, θρησκείας και εθνικών διαφορών. Άλλωστε, κάθε άλλο παρά είναι τυχαίο που ο Κόρτο Μαλτέζε είναι φίλος με άτομα από όλα τα κοινωνικά στρώματα: από τον δολοφόνο Ρασπούτιν, τον Βρετανό κληρονόμο Τρίσταν Μπάνταμ και την Βουντού ιέρεια Χρυσόστομη, μέχρι τον Τσέχο ακαδημαϊκό Ιερεμία Στάινερ. Επίσης, γνωρίζει και συναντάει στις περιπέτειές του διάφορες ιστορικές μορφές όπως ο Τζακ Λόντον, ο Έρνεστ Χέμινγουεη, ο Έρμαν Εσσε, ο Εσθονός λευκοφρουρός στρατηγός Ρόμαν Ούνγκερν Φον Στερνμπεργκ και ο Εμβέρ Πασάς, ενώ απολαμβάνει το σεβασμό – τόσο από εχθρούς, όσο και από φίλους.

Αγαπημένο του ανάγνωσμα είναι η «Ουτοπία» του Τόμας Μορ, αλλά δεν καταφέρνει να το τελειώσει ποτέ! Επίσης, διαβάζει Λόντον, Στήβενσον, Μέλβιλ, Κόνραντ και την «Ποιητική» του Αριστοτέλη. Όσο για το εύρος των πολυποίκιλων ιστοριών του, κυμαίνεται από απλές εξιστορήσεις περιπετειών μέχρι τις πλέον απόκρυφες ονειρικές σκηνές, στα πιο απόμακρα μέρη, όπου γνώρισε μερικά από τα πιο σημαντικά ιστορικά πρόσωπα και συναναστράφηκε με λογοτέχνες, αλλά και με ναυτικούς, τσιγγάνες, μάγους, μια σαγηνευτική Ρωσίδα δούκισσα, τους αντάρτες της Βραζιλίας, τους Τέκτονες της Βενετίας, μέσα από μία πλειάδα συμβολισμών και έντονου μυστικισμού.

Εάν υπάρχει ένα έργο του Ούγκο Πραττ το οποίο αποθεώνει την τέχνη των κόμικς, είναι σίγουρα το «Βενετσιάνικο Παραμύθι»: Σε αυτό, ο Κόρτο Μαλτέζε ταξιδεύει στη Βενετία των αρχών του εικοστού αιώνα, αναζητώντας το «Κλειδοκόκκαλο του Σολομώντα», ένα σπάνιο και πανέμορφο σμαράγδι. Σύντομα, όμως, εμπλέκεται σε μια αλλόκοτη και επικίνδυνη ιστορία. Ένα μαγικό ταξίδι όπου η πραγματικότητα αναμιγνύεται με την περιπέτεια, τη φαντασία, τις ιστορικές και μυθολογικές αναφορές – μέσα από μια υπέρκομψη γοητεία της παρακμής που σε παγιδεύει στην αναπόληση μιας πραγματικότητας ονειρικής η οποία καθώς χάνεται, σου αποκαλύπτεται με έναν τρόπο, που προσιδιάζει σε κάποιο ανεπανάληπτο αριστούργημα.

Κατά τα άλλα, όλες οι περιπέτειες του Κόρτο Μαλτέζε που δημιούργησε ο Ούγκο Πρατ απλώνονται σε 29 δικές του ιστορίες. Αλλά ο Ιταλός δημιουργός ήταν θετικά διακείμενος στη συνέχιση των περιπετειών του ήρωά του, μετά τον θάνατό του. Έτσι, το 2013 επιλέχθηκε η νέα δημιουργική ομάδα: Ήταν ο Ισπανός σεναριογράφος Juan Diaz Canales και ο συμπατριώτης του Ruben Pellejero.

Το πρώτο άλμπουμ της αναγέννησης του παγκοσμίου φήμης ήρωα με τίτλο «Κάτω από τον ήλιο του Μεσονυκτίου» είναι ένα απαιτητικό εγχείρημα που σέβεται απολύτως το έργο του ιδιοφυούς δημιουργού: Βρισκόμαστε στο 1915. Ο Κόρτο Μαλτέζε διασχίζει τις απέραντες παγωμένες εκτάσεις του Μεγάλου Βορρά, ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά. Μαζί του φέρνει και ένα μήνυμα του φίλου του Τζακ Λόντον, για έναν έρωτα της νιότης του. Σε αντάλλαγμα, ο συγγραφέας του υπόσχεται μια καινούργια περιπέτεια και έναν μυστηριώδη θησαυρό! Ναι, η μεγάλη επιστροφή του Κόρτο Μαλτέζε ήταν γεγονός.

Αλλά και το «Εκουατόρια», πάλι των J. D. Canales και R. Pellejero ήταν επιδέξιο, στο οποίο η πρώτη Σταυροφορία, η ιστορία ενός μαγικού καθρέφτη και ένα μυθικό βασίλειο μεταξύ Αφρικής και Ινδίας οδηγούν τον Κόρτο Μαλτέζε σε ένα ταξίδι αναζήτησης που αρχίζει από τη Βενετία και περνά από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Εκεί, συναντά τον φίλο του ποιητή Κ. Π. Καβάφη, μέσα σε ένα ασταθές και βίαιο πολιτικό περιβάλλον. Λαθρέμποροι, στρατιωτικοί, επαναστάτες και η σαγήνη της Αφρικής θα τον οδηγήσουν στη συγκλονιστική κατάληξη της ιστορίας, αλλά και στην κατανόηση του πραγματικού νοήματός της. 

Είναι, ωστόσο, με τις «Νύχτες του Βερολίνου» που οι δύο συνεχιστές του έργου του Πρατ, θα μας παραδώσουν ένα μικρό κομψοτέχνημα – εξαιρετικό στο σχέδιο και στην πλοκή. Το φθινόπωρο του 1924, ο Κόρτο πρέπει να βρει έναν αγαπημένο φίλο στο Βερολίνο, τον Ιερεμία Στάινερ –λάτρη του αλκοόλ και ειδικού στον αποκρυφισμό- που έχει ήδη εμφανιστεί σε τέσσερα προηγούμενα έργα. Όταν όμως φτάνει στη γερμανική πρωτεύουσα, ανακαλύπτει ότι εκείνος έχει δολοφονηθεί. Αμέσως, ξεκινά μια έρευνα για να βρει τον δολοφόνο του, για να αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη, αλλά κυρίως για να πάρει εκδίκηση.

 Χώρος δράσης, η εύθραυστη Δημοκρατία της Βαϊμάρης η οποία βρίσκεται ήδη στα πρόθυρα του εμφυλίου πολέμου, με τους γκάνγκστερ και τους φονιάδες να αντανακλούν μια κοινωνία σε αποσύνθεση. Βρισκόμαστε στη Γερμανία της δεκαετίας του ’20 όπου υπάρχει μία έντονη αντίθεση μεταξύ τις πολιτικής παρακμής και της πολιτιστικής αναγέννησης, με σκηνικό μια γκρεμισμένη αυτοκρατορία γεμάτη συνωμοσίες, φατρίες, μυστικές λέσχες και κρυφά σχέδια. Όλα αυτά, σε ένα Βερολίνο επικίνδυνα γοητευτικό, που φαίνεται να κρύβει καλά τα σκοτεινά μυστικά του.

 Την ίδια στιγμή, ο Canales με τον Pellejero καταφέρνουν κάτι θαυμαστό: αναδεικνύουν μία μυστηριώδη και υποβλητική -σχεδόν μυστικιστική- γερμανική πρωτεύουσα μέσα από αναμνήσεις και περιστατικά που αποπνέουν μοναδικά μια διάχυτη αίσθηση νοσταλγίας. Αλλά και μια μελαγχολία, μία λεπτή διαπεραστική θλίψη για έναν κόσμο που έχει χάσει την παλιά του αίγλη παντοτινά – διατηρώντας ή κρύβοντας, αυτό που κάποτε υπήρξε…

ΒΙΒΛΙΑ ΣΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ

Λονδίνο, 1942. Η Νάνσι Μίτφορντ ανησυχεί για πολλά περισσότερα πέρα από τις αεροπορικές επιδρομές και τους Γερμανούς κατασκόπους. Η άλλοτε λαμπερή νεαρή της υψηλής βρετανικής κοινωνίας πασχίζει να ξεπεράσει μια οδυνηρή απώλεια, έχει αποξενωθεί από τον σύζυγό της και επιπλέον έχει εγκαταλείψει τη συγγραφική της καριέρα. Η επιθυμία να ξεφύγει από όλα αυτά και η οικονομική ανάγκη οδηγούν τη Νάνσι στο βιβλιοπωλείο του Χέιγουντ Χιλ, το οποίο καλείται να διευθύνει όσο ο ιδιοκτήτης του λείπει στον πόλεμο. Όταν ένας μυστηριώδης Γάλλος αξιωματικός επιμένει ότι έχει μια ιστορία να της πει, η Νάνσι πρέπει να αποφασίσει αν θα ξαναπιάσει την πένα της για να καταγράψει όσα εκείνος της εξομολογείται και αν αξίζει το τίμημα που ίσως αναγκαστεί να πληρώσει. Ένα σαγηνευτικό αφήγημα που αναδεικνύει τη μαγεία των βιβλιοπωλείων.

Ένας νεαρός υπάλληλος τραπέζης, ένας ηγούμενος, δύο «πολυτελείς » γυναίκες, οι σύζυγοι και οι εραστές τους, μαζί κι ένας μυστηριώδης « Άγγλος » συνταξιδεύουν για το Άγιον Όρος. Κάποιος από την εύθυμη συντροφιά σκοτώνεται. Από τον ζηλότυπο σύζυγο; Τον απελπισμένο εραστή; Τον άνθρωπο που έχει ορκιστεί να εκδικηθεί για τα μαρτύρια που τράβηξε τον καιρό της Κατοχής ; Πρόκειται πράγματι για ταξίδι τουρισμού ή μήπως η αθώα αυτή πρόθεση κρύβει κάτι σοβαρότερο ; Μήπως στην άκρη του μυστηρίου βρίσκεται ο θρυλικός Σταυρός των Κομνηνών, που τον είχαν κλέψει οι Γερμανοί από μια αγιορείτικη μονή του Αγίου Όρους ; Ένα από τα δημοφιλέστερα και πολυδιαβασμένα μυθιστορήματα του Γιάννη Μαρή, η «Περιπέτεια στο Άγιον Όρος» πρωτοδημοσιεύτηκε το 1959 σε 93 συνέχειες στην εφημερίδα Ακρόπολις και αργότερα, το 1960, στην Απογευματινή με τον τίτλο «Ο Σταυρός των Κομνηνών».

Η Κέιτλιν δεν είχε ποτέ κανονική σχέση. Όταν αρχίζει να βγαίνει με τον Μπλέιντ, παθιάζεται με τη σχέση τους. Αγνοεί τις φίλες της που την προειδοποιούν πως μπορεί εκείνος να μην είναι ό,τι φαντάζεται, και πως το παίρνει όλο αυτό πολύ στα σοβαρά. Η Κέιτλιν είναι ερωτευμένη. Δεν τη νοιάζει αν θα χάσει τις φίλες της. Το μόνο που θέλει είναι ο Μπλέιντ. Όταν όμως τον βλέπει με ένα άλλο κορίτσι, τα χάνει τελείως. Κάτι σπάει μέσα της. Γίνεται έξω φρενών. Κι όταν ξαναβρίσκει τα λογικά της, συνειδητοποιεί ότι ο Μπλέιντ είναι νεκρός – και ότι τον έχει σκοτώσει. Αν είναι όμως νεκρός, πώς γίνεται να την κοιτάζει μέσα σε ένα κατάμεστο γήπεδο από τις απέναντι κερκίδες;

Ο Γεώργιος Παπανικολάου (1883-1962), θεμελιωτής του κλάδου της Κυτταρολογίας, είναι ένας από τους σημαντικότερους ιατρούς-ερευνητές του εικοστού αιώνα. Πνεύμα ανήσυχο από τα νεανικά του χρόνια, κατόρθωσε – με την υποστήριξη της οικογένειάς του – να καλλιεργήσει τα ενδιαφέροντά του και να ανοίξει τους ορίζοντές του, ερχόμενος σε επαφή με ό,τι πιο καινοτόμο είχε να επιδείξει η εποχή στους τομείς της επιστήμης και της φιλοσοφίας. Με τον τρόπο αυτό διαμορφώθηκε σε μία πολύπλευρη προσωπικότητα, με κύρια χαρακτηριστικά τη φροντίδα για τον άνθρωπο και την επιδίωξη της τελειότητας. Αναμφισβήτητα καθοριστική για την ευόδωση του επιστημονικού του έργου ήταν η συμβολή της γυναίκας του Μάχης, η οποία με αυταπάρνηση και πίστη τον στήριξε επί μισό και πλέον αιώνα. Η παγκόσμια αναγνώριση και καθιέρωση του τεστ Παπ εξασφάλισε την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου και τη σωτηρία εκατομμυρίων γυναικών σε ολόκληρο τον κόσμο, θέτοντας ταυτόχρονα τις πρώτες στέρεες βάσεις για την πρόληψη του καρκίνου. Το βιβλίο περιέχει ασπρόμαυρο φωτογραφικό υλικό.