Ανεμογεννήτριες στη Μικρή Ζήρεια: Φόβοι και ενστάσεις για το υδατικό σύστημα και τη βιοποικιλότητα του βουνού

Πίσω στο 2019, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Ξυλοκάστρου – Ευρωστίνης Νομού Κορινθίας εξέδωσε ψήφισμα αντιδρώντας στην άδεια παραγωγής Αιολικού Πάρκου στην κορυφογραμμή της Μικρής Ζήρειας, η οποία είχε τότε εκδοθεί από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους. Σήμερα, τέσσερα χρόνια μετά, αναμένεται να ξεκινήσουν οι διαδικασίες αδειοδότησης του έργου.

Η αναγκαία πλέον χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας πρέπει να γίνεται με αυστηρή τήρηση των υπό του Νόμου και του Συντάγματος περιβαλλοντικών όρων και προϋποθέσεων και είναι επιτρεπτή μόνον όταν δεν προκαλεί μεγαλύτερη ζημία από το επιδιωκόμενο όφελος στο φυσικό περιβάλλον. «Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η χωροθέτηση των ανεμογεννητριών είναι εκδήλως εσφαλμένη, αφού πρόκειται να τοποθετηθούν, εντελώς αδικαιολόγητα, σε υψόμετρο μεγαλύτερο των 2.000 μ. και μάλιστα σε περιοχή που ανήκει στο δίκτυο Natura 2000, ένα δίκτυο προστατευόμενων περιοχών με σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας», εξηγεί σήμερα ο δήμαρχος Σικυωνίων, Σπύρος Σταματόπουλος. «Το τοπίο είναι ένας φυσικός πόρος και σαν τέτοιο πρέπει να το αντιμετωπίζουμε. Η τοποθέτηση ανεμογεννητριών στη Μικρή Ζήρεια απαιτεί ένα εκτεταμένο δίκτυο δρόμων μεγάλου πλάτους για να μεταφερθούν και να εγκατασταθούν και επιπλέον απαιτείται η ισοπέδωση της κορυφογραμμής για τη δημιουργία τεράστιων βάσεων που θα τοποθετηθούν οι ανεμογεννήτριες με συνέπεια την οριστική και μη επανορθώσιμη αλλοίωση της μορφολογίας του εδάφους»**.

Τροφοδότης του νομού Κορινθίας το καρστικό σύστημα της Ζήρειας – Διακυβεύεται η υδρολογική ισορροπία των υδάτων

Τον περασμένο Αύγουστο, ο δήμαρχος Σικυωνίων πραγματοποίησε παρέμβαση στο περιφερειακό συμβούλιο Πελοποννήσου για το θέμα των ανεμογεννητριών στη Μικρή Ζήρεια. Ο κ. Σταματόπουλος, μετέφερε την αρνητική εισήγηση της επιτροπής διαβούλευσης και την ομόφωνη αρνητική εισήγηση του Δ.Σ. του Δήμου Σικυωνίων. Όπως ξεκαθάρισε κατά την τοποθέτησή του, «…ο Δήμος Σικυωνίων δεν τάσσεται κατά των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Αντιθέτως είναι ένας από τους πρώτους σε χρηματοδοτήσεις δήμους στην Ελλάδα που έχουν εντάξει έργα τα οποία περιλαμβάνουν την δημιουργία φωτοβολταϊκού πάρκου, Βιολογικού Καθαρισμού ή μικρών υδροηλεκτρικών έργων (δίκτυο ύδρευσης Στυμφαλία-Κιάτο). Το σημείο όμως που έχει επιλεγεί για την εγκατάστασή τους, που είναι όλη η κορυφογραμμή της Μικρής Ζήρειας, αποτελεί τον φυσικό χώρο από τον οποίο ξεκινά, σύμφωνα με τις υδρογεωλογικές μελέτες, η κατείσδυση όλων των υδάτων που καταλήγουν στις πηγές της Δρίζας. Από τις πηγές της Δρίζας, όπως είναι γνωστό, υδρεύεται η μισή Κορινθία (δήμοι Κορινθίων και Σικυωνίων), αρδεύεται η πεδινή Κορινθία (Βόχα), εμπλουτίζεται η λίμνη Στυμφαλία και υδρεύεται και αρδεύεται ένα κομμάτι της Αργολίδας από τις πηγές του Κεφαλαρίου Άργους».

Μιλώντας στην Popaganda, ο δήμαρχος λέει ότι η εγκατάσταση των ανεμογεννητριών «επηρεάζει το τοπικό κλίμα και δεν υπάρχει μέχρι στιγμής υδρογεωλογική μελέτη για να γνωρίζουμε τι επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτό στον υδροφόρο ορίζοντα του καρστικού συστήματος της Ζήρειας που τροφοδοτεί τις πηγές της Δρίζας. Επιπλέον, στην περιοχή υπάρχουν ζώνες προστασίας της χλωρίδας και της πανίδας που θα επηρεαστούν σημαντικά και αρνητικά από την εγκατάσταση ανεμογεννητριών».

Ο κ. Σταματόπουλος επισημαίνει ακόμα ότι «για την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών, το Δημοτικό Συμβούλιο έχει πάρει δύο ομόφωνες αποφάσεις και έχει καταθέσει τις αντιρρήσεις του με περιβαλλοντικά και νομικά επιχειρήματα στην επιτροπή διαβούλευσης. Κατέθεσε στο Περιφερειακό Συμβούλιο και τις δύο προαναφερόμενες αποφάσεις, καθώς και τις γνωμοδοτήσεις δικηγόρου και ειδικού μελετητή για την υδρολογική κατάσταση της περιοχής και έκλεισε με την βεβαιότητα ότι το Περιφερειακό Συμβούλιο θα λάβει υπόψη του τα στοιχεία και θα λάβει αρνητική απόφαση, όπως και τελικά έγινε».

Στο πλευρό της τοπικής κοινωνίας και των Δήμων βρίσκονται έμπειροι καθηγητές Υδρογεωλογίας, που έχουν προχωρήσει σε γνωμοδότηση κατά την οποία «η εγκατάσταση των Ανεμογεννητριών θα γίνει στο καρστικό σύστημα το οποίο ανήκει στο Υπόγειο Υδατικό Σύστημα (ΥΥΣ) “Σύστημα Ζήρειας”, το οποίο είναι πολύ σημαντικό για την κάλυψη των υδατικών αναγκών μεγάλου τμήματος της Κορινθίας. Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου που πραγματοποιήθηκε, πρακτικά δεν μελετά τις επιπτώσεις της εγκατάστασης των ανεμογεννητριών στον υδρολογικό κύκλο και τις παροχές των πηγών».

Όπως διευκρινίζει στην Popaganda ο Καθηγητής Υδρογεωλογίας του ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Βουδούρης, σχετικά με το καρστικό σύστημα της περιοχής, «Σ’ αυτή την περιοχή υπάρχει το πιο δυναμικό, το πιο παραγωγικό σύστημα του νομού Κορινθίας, από υδρογεωλογική άποψη. Έχει μεγάλες δυνατότητες, μεγάλη μάζα, και τα πετρώματα ευνοούν την κατείσδυση του νερού της βροχής, το οποίο μπαίνει στο υπέδαφος και βγαίνει μέσω των πηγών. Από αυτό το νερό συντηρείται ουσιαστικά ολόκληρη η Κορινθία. Με την εγκατάσταση αιολικού πάρκου, τίθεται εν κινδύνω η υδρολογική ισορροπία των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων, ενώ είναι πιθανό να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην επιφανειακή απορροή των υδάτων και τον υδρολογικό κύκλο της περιοχής».

«Αυτά τα συστήματα έχουν όμως ιδιομορφίες», υπογραμμίζει. «Δέχονται το νερό της βροχής εύκολα μέσα στη μάζα τους, το νερό κυκλοφορεί μέσω καρστικών αγωγών και εκφορτίζεται μέσω των πηγών. Αυτά τα συστήματα είναι ευάλωτα και στη ρύπανση και στις κλιματικές αλλαγές. Αν δεν βρέξει ή αν επηρεάσει ανθρώπινος παράγοντας τις τοπικές βροχές, δεν θα επιτυχανθεί η τροφοδοσία τους, και έτσι θα μειωθεί η ποσότητα του νερού που διατίθεται μέσω των πηγών. Ως αποτέλεσμα, θα επηρεάσει ποσοτικά το νερό που παίρνουμε».

Και προσθέτει: «Γι’ αυτό η Πολιτεία πρέπει να προχωρήσει στις ζώνες προστασίας αυτού του συστήματος. Μέσω αυτών δηλαδή, πρέπει να απαγορεύονται οι δραστηριότητες γύρω από τις πηγές, καθώς προορίζονται για νερό ανθρώπινης κατανάλωσης. Αυτό το σύστημα εντάσσεται επίσης στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών από το υπουργείο Περιβάλλοντος, το οποίο το έχει καταχωρήσει ως “Υδατικό σύστημα με βάση την κατάταξη του Σχεδίου Διαχείρισης”, το οποίο “ανήκει στο Υπόγειο Υδατικό Σύστημα (ΥΥΣ) Σύστημα Ζήρειας, με κωδικό EL0200220 και είναι καρστικό”».

Ανησυχία για τη χωροθέτηση του Αιολικού Πάρκου: «Η Ζήρεια είναι ένας βοτανικός παράδεισος»

Όσες και όσοι έχουν βρεθεί στη μαγευτική Ζήρεια, είτε ως ορειβάτες, είτε στο Χιονοδρομικό Κέντρο της Ζήρειας ή στο μουσικό φεστιβάλ Ziria Festival που διοργανώνεται στο τέλος του Αυγούστου, γνωρίζουν ότι η περιοχή αποτελεί μια αχτίδα φωτός στον σκοτεινό ορίζοντα των πυρκαγιών που πλήττουν κάθε καλοκαίρι τη χώρα.

«Η Ζήρεια είναι ένας βοτανικός παράδεισος. Η περιοχή που έχει επιλεγεί για τις ανεμογεννήτριες είναι περιοχή Natura με μοναδική βιοποικιλότητα. Το 2009 εκπονήθηκε ειδική περιβαλλοντική μελέτη, που προτείνει συγκεκριμένα μέτρα προστασίας της περιοχής, αλλά, μαντέψτε, έμεινε στο συρτάρι», λέει στην Popaganda ο Θανάσης Δημάκης, μέλος του Δικτύου Προστασίας Ζήρειας.

«Προς το παρόν, έχει δοθεί μία άδεια για 21 ανεμογεννήτριες, δεν έχει φτάσει ακόμη στο στάδιο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Προσπαθούμε να το προλάβουμε γιατί θα θυσιαστεί το τελευταίο παρθένο κομμάτι της Κορινθίας. Το πρόβλημά μας δεν είναι η τεχνολογία, αλλά η χωροθέτηση. Φοβάμαι ότι όπως έγινε με την ανεξέλεγκτη δόμηση στην Αθήνα το ’60, τις συνέπειες της οποίας πληρώνει όλη η πρωτεύουσα σήμερα, το ίδιο θα συμβεί αυτή την περίοδο στα βουνά, καθώς αδειοδοτείται οποιοσδήποτε, οπουδήποτε. Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν θα μπορούσαν, λ.χ., να τοποθετηθούν ανεμογεννήτριες παράλληλα με την εθνική οδό, όπως σε τόσες χώρες», τονίζει.

** Απόσπασμα από το ψήφισμα που εξέδωσε το 2019 το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Ξυλοκάστρου – Ευρωστίνης

«Με την 224/2019 απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας που εκδόθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2019 χορηγήθηκε άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικό σταθμό στη θέση Τσούμα – Χιόνι – Στέκος της Δημοτικής Ενότητας Ξυλοκάστρου του Δήμου Ξυλοκάστρου – Ευρωστίνης και της Δημοτικής Ενότητας Στυμφαλίας του Δήμου Συκιωνίων, στην εταιρεία με την επωνυμία “ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ ΑΝΕΜΟΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ”. Η άδεια εκδόθηκε μετά την από 10/02/2010 αίτηση της εταιρείας. Πρόκειται για αιολικό σταθμό, εγκατεστημένης ισχύος 48,3 MW, αποτελούμενο από 21 ανεμογεννήτριες ισχύος 2,3 MW η κάθε μία, με διάμετρο δρομέα 82 μέτρα και συνολικό ύψος μεγαλύτερο των 100μ. Οι ανεμογεννήτριες πρόκειται να τοποθετηθούν στην κορυφογραμμή της Μικρής Ζήρειας, σε υψόμετρο από 2000μ ως 2120μ. Για την υλοποίηση του έργου θα απαιτηθεί η κατασκευή δρόμου πλέον των 10 χλμ και πλάτους τουλάχιστον 10μ ώστε τα υλικά των Α/Γ να μεταφερθούν στην κορυφογραμμή του βουνού. Η υψομετρική διαφορά που θα πρέπει να καλυφθεί είναι μεγαλύτερη από 1100μ. Ανάλογα μεγάλο είναι και το έργο για το απαιτούμενο δίκτυο μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας. Η κατασκευή του δρόμου, ιδιαίτερα σε υψόμετρο πάνω από τα 1500μ θα απαιτήσει μεγάλες εκσκαφές των πρανών, καθώς η μέση κλίση του εδάφους είναι 15%.

Ωστόσο η μεγάλη παρέμβαση προβλέπεται να γίνει στην κορυφογραμμή του βουνού και συγκεκριμένα στις βραχώδεις κορυφές Χιόνι, Ντουσκιά, Τσούμα, όλες με υψόμετρο πάνω από 2000μ, με την ψηλότερη Χιόνι στα 2127μ. Για την εγκατάσταση κάθε μονάδας προβλέπεται η ισοπέδωση έκτασης ενός στρέμματος και η θεμελίωση με οπλισμένο σκυρόδεμα της τάξης των 500κ.μ. Οι κορυφές του βουνού, αναλλοίωτες στο χρόνο από κάθε ανθρώπινη παρέμβαση, αποτελούν τον πυρήνα της περιοχής Naturα. Στον περιορισμένο χώρο των κορυφών αναπτύσσονται οικότοποι και είδη χλωρίδας που η προστασία τους επιβάλλεται από την Κοινοτική οδηγία 42/93 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας. Οι προστατευόμενοι οικότοποι και τα είδη που ενδημούν εκεί, υπάρχουν μόνο στον περιορισμένο χώρο των ψηλών κορυφών και αυτό το γεγονός σηματοδοτεί την εξαιρετικά μεγάλη οικολογική τους αξία ενώ ταυτόχρονα καθιστά τη Ζήρεια βουνό μεγάλης βιοποικιλότητας και ενδημισμού […]».