Τρία χρόνια νωρίτερα, το διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας ένιωσε την ανάγκη να θεσμοθετήσει ένα διαγωνιστικό πρόγραμμα με ταινίες περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, το οποίο και ονόμασε Short and Green. Ήταν καιρός η αντανάκλαση των ζητημάτων που αφορούν το ανθρώπινο πεπρωμένο και το μέλλον του πλανήτη να βρουν ξεχωριστό χώρο στο φεστιβάλ.
Φαίνεται όμως ότι οι αγωνίες αυτές σιγά σιγά ξεπέρασαν το συγκεκριμένο πρόγραμμα και, φέτος ειδικά, μοιάζει να διαχύθηκαν και να άφησαν τα σημάδια τους σε όλα τα διαγωνιστικά προγράμματα του Φεστιβάλ (Εθνικό, Διεθνές, Σπουδαστικό αλλά και Animation). Δεν μπορεί να οριοθετηθεί η ένταση με την οποία πλέον βιώνουμε την κλιματική κρίση σε όλον τον πλανήτη, την αγωνία σχετικά με την επιβίωση σε πολύ δύσκολες συνθήκες και τον υπαρξιακό, τελικά, προβληματισμό μας για τη συνέχειά μας ως είδος.
Όσο όμως τρίζουν τα θεμέλια της ανθρωποκεντρικής αντίληψης της ζωής πάνω στον πλανήτη, τόσο ο απολογισμός των πεπραγμένων μας στον χώρο της βιόσφαιρας αποτελεί έναν προβληματισμό για τη στάση του ανθρώπου προς τη Μητέρα Γη.
Η φαντασιακή σχέση της μητέρας γης με το θηλυκό στοιχείο περνάει συνειδητά ή ασυνείδητα σε μια σειρά ταινιών, ανεξαρτήτως είδους, κατεύθυνσης και χώρας προέλευσης, αναζητώντας την πολυπόθητη συμφιλίωση. Έτσι, γυναίκες φυτρώνουν, γυναίκες γίνονται δέντρα, γυναίκες χάνονται στα δάση, γυναίκες με υπερφυσικές δυνάμεις καρπίζουν τη γη, πόλεις βυθίζονται, η δύναμη της φύσης και το μυστικιστικό περιβάλλον σε απάτητα βουνά και θάλασσες κάνει το υποσυνείδητο να κυριαρχεί.
Στην ταινία Midnight Skin του Μανώλη Μαυρή (ειδικό βραβείο επιτροπής), η Φανή, μια νεαρή νοσηλεύτρια βυθίζεται κάθε βράδυ στον ίδιο εμμονικό εφιάλτη. Κλαδιά φυτρώνουν στο σώμα της και μεταβάλλεται σε δέντρο. Έως ότου πραγματικές πληγές ανοίγουν στην πλάτη της και μικρές επώδυνες ρίζες, ανεξήγητες στην επιστήμη, κάνουν την εμφάνισή τους. Στη θάλασσα, μητέρα των πάντων, που όλα τα σβήνει και όλα τα αντέχει, βουτούν τελικά οι εφιάλτες και τα προαιώνια κορμιά από τις λεύκες των ονείρων μας.
Η ιστορία μιας νεαρής γυναίκας, η οποία δυσφορεί σε μια μεγαλούπολη ψάχνοντας για το διαμέρισμα που θα ταιριάζει στις ανάγκες της και οδηγείται σαν από ένστικτο σε ένα δάσος, είναι το θέμα της τουρκικής ταινίας This is not a Place for you της Ceyda Agar. Σιγά-σιγά τα πόδια, οι γάμπες της και οι μηροί της θα μεταμορφωθούν σε ρίζες και κλαδιά, λίγο πριν εκείνη ενσωματωθεί στο δάσος, που την καλύπτει σαν μητρική αγκάλη με τα φύλλα και τις ρίζες του. Αυτή η μεταφορική ταινία που υπογραμμίζει το αδιέξοδο της ασφυκτικής ζωής στα αστικά διαμερίσματα και τις απάνθρωπες πόλεις, είναι ταυτόχρονα ένας ύμνος στη γυναικεία φύση και στην ελευθερία του ανθρώπου να επιστρέψει στα φυσικά μέτρα.
Ταυτόχρονα, ένα παραδοσιακό παραμύθι, από το τέλος του δέκατου ένατου αιώνα, με πρωταγωνίστρια μια όμορφη κόρη με εξαιρετικά χαρίσματα, η οποία τοποθετώντας τα χέρια της στη γη μπορεί να την κάνει να καρπίσει και να ανθίσει σε ένα χωριό της σικελικής υπαίθρου, γίνεται η συμβολική ιστορία για το πώς γίναμε ληστές της ίδιας της γης, και πώς ανά πάσα στιγμή μπορούμε να βυθιστούμε σε λιμό, ευνουχίζοντας όλες τις θηλυκές αναζωογονητικές δυνάμεις. Αυτό το εκπληκτικής ομορφιάς animation, βελγικής παραγωγής, του Γάλλου Jeremy Depuydt και του Σικελού Giuseppe Accardo, με τίτλο το όνομα της ηρωΐδας, Pina, μας διηγείται μεταφορικά, πώς βάζουμε σε κίνδυνο τη μοίρα ολόκληρου του πλανήτη εξαιτίας της απληστίας μας.
Σε πολλές άλλες ταινίες πρωταγωνιστούν δυστοπικά τοπία, ζώα αιχμαλωτισμένα σε ζωολογικούς κήπους (Anima, του Κολομβιάνου ανθρωπολόγου και κινηματογραφιστή Manuel Mateo), μυστήρια της ζωής που ορίζονται σε τελετουργίες ξεχασμένες (Luthier του Carlos Penagos), τεχνολογία και απόβλητα (Τerra Mater της Kantarama Gahigiri με καταγωγή από την Ελβετία και τη Ρουάντα), σημεία του πλανήτη που δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι υπάρχουν (Fantasmagoria του Χιλιανού Juan Francisco Gonzalez), ερημωμένα χωριά και αμείλικτες πόλεις (Same old του Lloyd Lee Choi με καταγωγή από την Κορέα και τον Καναδά). Φυσικές καταστροφές, όπως στην ταινία Lumen της Ειρήνης Τζούλια, που έχει σαν θέμα της τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι – εκεί που ‘κάηκαν ως και τα βρύα στα βράχια της θάλασσας’ – ή στην προφητική ταινία animation Water in Black της Βανέσσα Φερλέ, όπου οι πνιγμοί των προσφύγων στη Μεσόγειο συνδέονται με το λιώσιμο των πάγων της αρκτικής και τη βύθιση κάθε πολιτιστικού μνημείου στη μαύρη πια θάλασσα.
Η εισβολή της φύσης και του μεταφυσικού δεν απουσίασε και από τα δύο μεγάλα βραβεία του 46ου DISFF. H σχέση δύο γυναικών που αντανακλάται στους ορεινούς όγκους και στο δάσος της Τύρνας στην ταινία Αρκουδότρυπα της Χρυσιάννας Παπαδάκη και Στέργιου Ντινόπουλου (Χρυσός Διόνυσος) και η διάσχιση ενός ποταμού που μετατρέπεται σε μεταφυσικό ταξίδι και υπαρξιακό όριο στην ταινία Αqueronte του Manuel Munoz Rivas από την Ισπανία (Grand Prix 2023).
Ξεχασμένοι τόποι και παραγκουπόλεις, σύνορα και απομόνωση, μέρη του πλανήτη που βυθίζονται, δεν έλειψαν ούτε από τα βραβεία του Pitching Forum, που αφορά σχέδια που θέλουν να γίνουν ταινίες: My tears, a sea for Jakarta to sink για τη Τζακάρτα, που πόντο-πόντο χάνεται στα νερά, της Andrea Nirmala Widjajanto από την Ινδονησία, Heaven on Earth του Martin Vallejos από τη Χιλή, για ένα σκουπιδότοπο που μετατρέπεται σε Ντίσνεϋλαντ θανάτου για ένα χαμίνι, και Ο Σταθμός των Δημήτρη Κωτσέλη και Ισίδωρου Ροσταδάκη, για έναν Έβρο όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
Μετά την επιτυχημένη διοργάνωση του 46ου Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας το Σεπτέμβριο, το DISFF ταξιδεύει στην Αθήνα, στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, στις 26-29 Οκτωβρίου (Πέμπτη έως Κυριακή).
Στην Ταινιοθήκη (Ιερά Οδός και Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136, μετρό Κεραμεικός) θα παρουσιαστεί το σύνολο του Εθνικού Διαγωνιστικού Προγράμματος του Φεστιβάλ, αλλά και οι βραβευμένες ταινίες του Εθνικού Σπουδαστικού που φέτος, κατά κοινή ομολογία, έκλεψε τις εντυπώσεις. Παράλληλα θα διεξαχθεί το Athens Pitching Lab.
Οι θεατές θα έχουν την ευκαιρία να δουν όλες τις βραβευμένες ταινίες του Εθνικού Σπουδαστικού Προγράμματος την Πέμπτη 26/10 (8 μ.μ. και 10 μ.μ.), και τις ταινίες του Εθνικού Διαγωνιστικού από την Παρασκευή 27/10 έως και την Κυριακή 29/10 (καθημερινά, 8 μ.μ. και 10 μ.μ).
Εδώ θα βρείτε το αναλυτικό ωρολόγιο πρόγραμμα του DISFF IN ATHENS:
https://www.dramafilmfestival.gr/tfdtte/
Τιμή εισιτηρίου: 5 ευρώ.
