Ο Long Covid, όπως συνηθίζουν να τον αποκαλούν οι ασθενείς, ή post-Covid όπως είναι η σύντομη επιστημονική ονομασία, αφορά σε ανθρώπους που νόσησαν – πολλοί από αυτούς ήπια – αλλά το αρνητικό τεστ μετά την καραντίνα ή το εξιτήριο από το νοσοκομείο δε σημαίνει ότι τελείωσε η ταλαιπωρία τους με τον ιό.
Στοιχεία από τη Μεγάλη Βρετανία αναφέρουν περισσότερα του ενός εκατομμυρίου περιστατικά Long Covid, από τα οποία 400.000 έχουν συμπτώματα για διάστημα ενός έτους. Επίσης, μελέτες έχουν δείξει ότι περίπου 20%-30% των ασθενών που ανάρρωσαν από την οξεία φάση συνέχιζε να έχει συμπτώματα πέραν των τεσσάρων εβδομάδων.
Η συμπτωματολογία που επιμένει ποικίλει και προέρχεται από διαφορετικά συστήματα του οργανισμού. Τα προβλήματα μπορεί να είναι αναπνευστικά, καρδιολογικά (περικαρδίτιδα, μυοκαρδίτιδα), πόνοι, κατάθλιψη, σακχαρώδης διαβήτης, ακόμη και έντονη τριχόπτωση που πολύ συχνά αναφέρεται ως εμμένον σύμπτωμα από τους ασθενείς. Μεγάλη διεθνής μελέτη την οποία διεξήγαγαν επιστήμονες από το University College London (UCL) καταγράφει περισσότερα από 200 συμπτώματα σε δέκα διαφορετικά όργανα του σώματος.
Για τη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Lancet’s EClinicalMedicine, οι ερευνητές δημιούργησαν μια διαδικτυακή έρευνα σχεδιασμένη να χαρακτηρίσει το προφίλ των συμπτωμάτων και τη χρονική πορεία στους ασθενείς με επιβεβαιωμένη ή υποψία για Long Covid, παράλληλα με τις επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή, την εργασία και την επιστροφή στην υγιή κατάσταση. Από τα 203 συμπτώματα που προήλθαν από 3.762 απαντήσεις συμμετεχόντων σε 56 χώρες, τα 66 εντοπίζονταν για επτά μήνες, με τα πιο συχνά να είναι η κόπωση, η επιδείνωση μετά από σωματική ή ψυχική προσπάθεια και η γνωστική δυσλειτουργία.
Long Covid: πολύ συχνό φαινόμενο στους νέους
Δεδομένα της βρετανικής στατιστικής υπηρεσίας για το διάστημα 26 Απριλίου 2020 έως 6 Μαρτίου 2021 δείχνουν μεγαλύτερη επίδραση του Long Covid στις ηλικίες 25 έως 34 ετών (ποσοστό 18,2%) σε σχέση με τις άλλες ηλικιακές ομάδες, γεγονός που πρέπει να κινητοποιήσει τους νέους ώστε να εμβολιαστούν άμεσα.
Αυτό είναι και το μήνυμα που θέλει να περάσει η «επίμονη» ασθενής και παιδίατρος, Ελένη Ιασωνίδου, μια από τις διαχειρίστριες της ομάδας «Long Covid ελληνική ομάδα υποστήριξης» στο Facebook. «Ο κορωνοϊός δεν αφορά μόνο τους ευπαθείς και τους ηλικιωμένους. Αγγίζει άνδρες, γυναίκες και παιδιά, νέα, υγιή και αθλητικά άτομα. Η μη νοσηλεία αρκετών από εμάς δε σημαίνει ότι είμαστε καλά», λέει στην Popaganda.
Μέσα από την ιστορία της επιχειρεί να κάνει κατανοητό το μέγεθος της απειλής του Covid-19. Nόσησε με τον ιό τον Οκτώβριο του 2020, όταν η Θεσσαλονίκη βρισκόταν στη “δίνη” του δεύτερου κύματος. Πέρασε τον ιό ήπια, με κατ’ οίκον απομόνωση, ήταν λειτουργική και φρόντιζε το σπίτι και τα δύο παιδιά της. Στο 20ήμερο καραντίνας βγήκε αρνητική, ωστόσο έκτοτε ποτέ δεν επανήλθε στην προ-ιού κατάστασή της. Διανύει τώρα τον 9ο μήνα post-Covid. «Μόνο μετά το διπλό εμβολιασμό μου ήμουν καλύτερα, αλλά αυτή η βελτίωση διήρκεσε 15 ημέρες. Στην πρώτη καραντίνα έβγαζα πρόγραμμα αεροβικής μιας ώρας. Τώρα δεν μπόρεσα να ανταπεξέλθω σε τεστ κοπώσεως πάνω από δύο λεπτά, ούτε να φέρω σε πέρας 6-minute walk test. Οταν είμαι σε κρίση δεν μπορώ να ανέβω έναν όροφο, δεν μπορώ να περπατήσω σε ανηφόρες, με πιάνει βήχας και δύσπνοια, δεν μπορώ να σηκώσω το τρίχρονο παιδί μου ούτε καν να ζυμώσω κιμά. Όταν σου συμβαίνουν όλα αυτά σκέφτεσαι “είναι δυνατόν;”». Και προσθέτει: «Κανένας δεν είναι ασφαλής με τον κορωνοϊό. Μας απειλεί όλους. Οι νέοι συνωστίζονται και διασκεδάζουν γιατί νομίζουν ότι είναι αλώβητοι, δεν είναι, όμως, έτσι. Πρέπει να σπεύσουν να εμβολιαστούν. Για να προστατεύσουν τους ίδιους. Στο γκρουπ υποστήριξης που χειρίζομαι έχω ακόμη και 15χρονους».
Η ολιστική παρακολούθηση των ασθενών που νόσησαν λόγω κορωνοϊού σε ειδικά οργανωμένες δομές – post-Covid ιατρεία – από διεπιστημονική ομάδα υγείας είναι αναγκαία και ήδη κάποιες χώρες της Ευρώπης ενισχύουν τη λειτουργία τέτοιων ιατρείων. Στην Ελλάδα λειτουργούν ορισμένα ιατρεία στα νοσοκομεία για παρακολούθηση, ωστόσο είναι ως επί το πλείστον για ασθενείς που νοσηλεύτηκαν, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν καταγραφές για το πραγματικό μέγεθος του Long Covid στη χώρα μας καθώς οι περισσότεροι ασθενείς με εμμένοντα συμπτώματα πέρασαν τον ιό στο σπίτι και είχαν ήπια νόσηση χωρίς σοβαρές επιπλοκές.
