Κ. Βήτα: «Η κακογουστιά υπήρχε και υπάρχει παντού, είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης»

Φωτογραφία: Πηνελόπη Γερασίμου / FOSPHOTOS

Θα τον δεις σε ετερόκλητους συναυλιακούς χώρους να δίνει live με διαφορετικό πάντα setlist, μπροστά σ’ ένα κοινό που δεν περιμένει τίποτα συγκεκριμένο από αυτόν και τον αγαπάει χωρίς να τον πλησιάζει πολύ. Θα τον χάσεις στην πιο αφηρημένη πλευρά της ποίησης, σε ένα beat που δεν χτυπάει για κανέναν κι ύστερα θα τον δεις ξανά να περπατάει μόνος του στην Αθήνα, κάτι παράξενα πρωινές ώρες – λίγο σαν παιδάκι που έχασε τους γονείς του. Παίζει με κονσόλες αλλά του αρκεί και μια κιθάρα, αλλάζει τη φωνή του από τραγούδι σε τραγούδι, μπορεί ακόμα να γράψει ένα κομμάτι όπως τα «Ατέλειωτα Χρυσάνθεμα» και την ίδια στιγμή να σε κάνει να αναρωτιέσαι αν είναι όντως ο ίδιος άνθρωπος που χόρευε σα να μην τον νοιάζει τίποτα στο videoclip των «Ηλίθιων αστείων» πριν από εικοσιτόσα χρόνια.

Αυτό που εκπλήσσει θετικά στα πρόσφατα τραγούδια σας, είναι ότι οι στίχοι μοιάζουν να βγαίνουν από έναν νέο άνθρωπο, που κατά κάποιον τρόπο μαθαίνει τώρα τη ζωή. Σας εμπνέουν τα ίδια πράγματα που σας ενέπνεαν και όταν ξεκινήσατε να γράφετε, εκεί γύρω στα 20; Πιστεύω υπάρχουν πολλά πράγματα γύρω μου αλλά και μέσα μου κυρίως που δεν τα γνωρίζω και όταν έρχομαι σε επαφή με αυτά δημιουργείται ένα πρωτόγνωρο συναίσθημα. Μου αρέσει να αποσυμβολίζω τα πράγματα και τις καταστάσεις και να αναζητώ την καθαρή ουσία τους. Μου αρέσει να λειτουργώ σαν κηπουρός και εννοώ να ξεχορταριάζω , να φτιάχνω τις συνθήκες για να υπάρχει ένας ωραίος κήπος, να διορθώνω, να καταλαβαίνω τι είναι αυτό που πραγματικά χρειάζεται ένα δέντρο για να γίνει καλύτερο. Μέσα από αυτές τις παρατηρήσεις κάποιες φορές προκύπτει ένα τραγούδι ή σημειώσεις. Πάντα αυτό έκανα από τότε που θυμάμαι να γράφω.  Νομίζω πως το ζητούμενο είναι με τι θέλουμε να τροφοδοτούμε τη σκέψη ώστε να ανοίξει και η έμπνευση μέσα μας.

Από τη μπουάτ «Απανεμιά» στην Πλάκα μέχρι την Αίθουσα Παρνασσού, επιλέγετε συχνά ενδιαφέροντες χώρους για να παίξετε. Έχει ανταποκριθεί το κοινό σ’ αυτές τις παρεκκλίσεις απ’ το συνηθισμένο; Το κοινό όταν ενδιαφέρεται να παρακολουθήσει κάτι πηγαίνει με χαρά σε οποιοδήποτε χώρο. Το λέω αυτό και από τη δική μου εμπειρία σαν ακροατής.  Ο κόσμος ανταποκρίνεται θετικά και το καταλαβαίνεις και από την ενέργεια που υπάρχει την ώρα της συναυλίας. Αυτή πιστεύω είναι και η δύναμη της μουσικής. Οι χώροι που επιλέγω προσπαθώ να είναι χώροι που θα πήγαινα και εγώ σαν άνθρωπος να διασκεδάσω και να επικοινωνήσω μέσω της μουσικής.

Στα μπουζούκια και στα «κλειστά κλαμπ της συμφοράς», οι άνθρωποι χορεύουν. Στα live σας από τη μεριά σας κάνετε ό,τι μπορείτε – ο Μάρκος Φράγκος είχε γράψει πως είστε ένας θαυμάσιος χορευτής! Σας λείπει μια ανάλογη χορευτική ανταπόκριση από το κοινό;  Δεν  μου λείπει η χορευτική ανταπόκριση από το κοινό, δεν έχω απαίτηση από έναν άνθρωπο που πληρώνει εισιτήριο για να ακούσει λίγη μουσική να ανταποκρίνεται στα δικά μου αιτήματα ή να ξεβολευτεί από αυτό που αισθάνεται.  Η κίνηση προκύπτει, δεν είναι το ζητούμενο. Νομίζω πως ο κόσμος που ακούει τη μουσική μου επικοινωνεί με έναν πιο εσωτερικό τρόπο, τουλάχιστον αυτό έχω παρατηρήσει μέσα στα χρόνια. Ο μουσικός επικοινωνεί διαφορετικά τη μουσική, η κίνηση και ο χορός είναι κάποιες φορές μέρος της συναυλίας μου, αλλά δεν είναι αυτό που καθορίζει τη μουσική μου.

Τι μουσικές/καλλιτέχνες ακούτε αυτό τον καιρό; Πάντα μου άρεσε να ακούω πολλά και διαφορετικά είδη μουσικής.  Μου αρέσουν οι ήχοι της πόλης, οι μακρινές συχνότητες από μπαρ, οι μηχανές των αυτοκινήτων, οι φωνές των πουλιών, τα γαυγίσματα, οι φωνές των ανθρώπων και σιγά σιγά φτάνω στη μουσική. Αυτό τον καιρό ακούω ντίσκο, Chaya Czernowin, Djuro Zivkovic και Benedetto Marcello.

Πώς αντιδράτε στην περιρρέουσα κακογουστιά; Θωρακίζεστε ή προσπαθείτε να την καταλάβετε, να βρείτε καλά στοιχεία πάνω της; Η κακογουστιά υπήρχε και υπάρχει παντού, είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης, της έκφρασης των ανθρώπων, δεν με ενοχλεί ιδιαίτερα, δεν μου αρέσει αλλά ας πούμε ότι είμαι εξοικειωμένος ή προσπαθώ να την καταλάβω. Υπάρχει, τι να κάνουμε; Κι εμείς οι ίδιοι γινόμαστε κακόγουστοι πολλές φορές μέσα από τη συμπεριφορά μας, από τα συμφραζόμενά μας. Δεν είναι πρόβλημα των άλλων, ζει μέσα σε κάθε άνθρωπο.

Είστε το ίδιο δημιουργικός όταν έχετε κάποια χρήματα στην άκρη με όταν δεν έχετε; Τα χρήματα δεν παίζουν κανένα ρόλο όταν συνθέτω μουσική ή γράφω στίχους. Παίζουν ρόλο όταν έρχεται η ώρα που θέλεις να ηχογραφήσεις και έχεις απαιτήσεις τεχνικές. Εκεί οι μουσικοί χρειάζονται κάποια υποστήριξη. Μέσα στα χρόνια μας έχουν αφαιρεθεί πολλά δικαιώματα και ο κλάδος μας έχει πληγεί. Τα πνευματικά δικαιώματα έχουν υποστεί κακοποίηση.  Είναι δύσκολη η ζωή πολλών μουσικών σήμερα. Προσπαθούμε.

Σας είναι δυσκολότερο να βρείτε ιδέες για καινούρια τραγούδια όσο περνούν τα χρόνια; Υπάρχει μέσα σας ο φόβος ότι μπορεί να στερέψει η πηγή; Προσπαθώ να κρατήσω την πηγή αυτή καθαρή και υγιή ώστε να έχω μέσα μου κι εγώ καθαρό νου και σκέψη. Η πηγή έμπνευσης είναι η ίδια η ζωή, δεν νομίζω ότι στερεύει, το σημαντικό είναι η σχέση του καλλιτέχνη με την πηγή και την ίδια τη ζωή.  Είναι ένας αγώνας.  Δεν είναι εύκολο.

Τι σας δίνει χαρά μέσα στην καθημερινότητα, πέρα από τη δουλειά σας; Ένας περίπατος, ένας καφές στο κέντρο, να χαζεύω τα σύννεφα, μα πάνω απ όλα μου αρέσει το διάβασμα.

Διάβαζα ένα κείμενο που ανεβάσατε στο facebook για το Nymphomaniac, στο οποίο καταλήγετε ότι πρόκειται για μια «πολύ μεγάλη ταινία για τον άνθρωπο». Σε έναν παλιό στίχο σας λέγατε «χρησιμοποιούμε το σεξ/ για ν’ αποφύγουμε τις σχέσεις». Κάποιος που περνά όλη του τη ζωή σε εφήμερες, σαρκικές σχέσεις, αλλά έχει φίλους και αγάπη γύρω του, είναι κατά τη γνώμη σας ανολοκλήρωτος άνθρωπος; Ο κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος να περνά τη ζωή του όπως θέλει, έχουμε την ελευθερία αυτή όλοι.  Και αυτό είναι ένα σημαντικό ζήτημα στην Τέχνη, βλέπουμε ότι πολλοί δημιουργοί όπως ο Κubrick στο Eyes Wide Shut, ο Steve McQueen στο Shame και ο Trier τώρα στο Nymphomaniac, σχολιάζουν πάνω στις επιλογές, τις αιτίες και τις συνέπειες των επιλογών στη ζωή μας, ο καθένας μέσα από τα δικά του φίλτρα. Βρήκα ότι το Nymphomaniac είναι μια ανατρεπτική ταινία γιατί ο Τrier είχε το θάρρος να θίξει αφενός μια επικίνδυνη ανθρώπινη ζώνη που αφορά τη σεξουαλικότητα και αφετέρου την έθιξε βάζοντας μια γυναίκα να συμπεριφέρεται σεξουαλικά σαν άντρας.  Φανταστείτε αν η ταινία αυτή αφορούσε έναν άντρα. Δεν θα έκανε καμία εντύπωση και δεν θα προκαλούσε τα σχόλια κριτικών και κοινού, γιατί υπάρχει το κατεστημένο ότι ο άντρας από την ηλικία των 14 ετών έχει αυτή τη σεξουαλική ελευθερία. Αμέσως βάζοντας μια γυναίκα στη θέση αυτή ο σκηνοθέτης μας ζητάει να δούμε την ταινία από μια άλλη διάσταση. Και εκεί άρχισε όλη η παρανόηση της ταινίας και οι συζητήσεις.  Ο ίδιος ο Τrier δεν μπήκε στον κόπο να εξηγήσει ή να βοηθήσει το κοινό του ίσως γιατί θεωρεί ότι το πιστό κοινό που τον ακολουθεί όλα αυτά τα χρόνια θα καταλάβαινε το σκεπτικό του. Η ταινία διαπραγματεύεται τη θέση μιας γυναίκας που πάει κόντρα σε όλα τα κοινωνικά κατεστημένα και άλλα γνωστά θέματα του Τrier.  Ας πούμε το Shame σαν ταινία ήταν λιγότερο ενδιαφέρον για τον κόσμο, σχεδόν πέρασε απαρατήρητο, για τον λόγο ότι έδειχνε έναν άντρα να ζει όπως η ηρωίδα του Τρίερ.  Στα τρία αυτά φιλμ οι σκηνοθέτες υποστηρίζουν ότι ο άνθρωπος δεν ολοκληρώνεται μέσα από τις εφήμερες σχέσεις, αλλά γίνεται μια νησίδα που απομακρύνεται σαν πάγος στον έρημο ωκεανό και τρέφεται μέσα από τη φαντασίωση, του είναι δύσκολο να χωρέσει  το γεγονός ότι πρέπει να συνυπάρξει. Και η συνύπαρξη θέλει αγάπη, σεβασμό και ένα σωρό άλλες κακοποιημένες αξίες και έννοιες σήμερα.  Έτσι διάβασα εγώ την ταινία μέσα από τα δικά μου φίλτρα και ήθελα να το μοιραστώ με τα παιδιά στο facebook.

Ένας στίχος σας που πάντα με συγκινεί είναι το «εσύ τα ήξερες όλα για ‘μένα». Γνωρίζουμε τον εαυτό μας καλύτερα εμείς ή αυτοί που μας αγαπάνε; Μου είναι πραγματικά δύσκολο να απαντήσω. Κι εγώ αναρωτιέμαι συνεχώς. Ίσως είναι καλύτερα να ρωτήσει ο καθένας τον εαυτό του.

O K. Βήτα θα εμφανιστεί στο Stage Volume 1 (Αγ. Ελεούσης 3 & Κακουργιοδικείου, Μοναστηράκι) στις 26 Απριλίου.