Νύχτες Πρεμιέρας: Αυλαία!

Τελευταία μέρα του φεστιβάλ. Μια ομολογουμένως καλή χρονιά που απέδειξε ότι ο Κινηματογράφος δεν πεθαίνει. Σίγουρα ανακυκλώνεται, ψάχνει το παρελθόν, ονειρεύεται το μέλλον, αλλά είναι πάντα εκεί. Γλυκόπικρο το συναίσθημα καθώς η μπάντα του Δήμου Αθηνών παίζει έξω από το Παλλάς Νίνο Ρότα, Έννιο Μορρικόνε και (αν δεν κάνω λάθος) Ευανθία Ρεμπούτσικα.

Μια σύντομη καθυστέρηση μέχρι τις οχτώ παρά δέκα, και ο Ορέστης Ανδρεαδάκης ανεβαίνει στη σκηνή του Παλλάς για να δηλώσει ότι το Υπάρχω από το φετινό σύνθημα των Νυχτών Memini Ergo Sum παραμένει και δε δείχνει να έχει τάσεις φυγής. Ευχαριστεί τους συνεργάτες και προαναγγέλει την απονομή των φετινών βραβείων.

Οι φετινές απονομές ήταν οι εξής:

Βραβείο Φωτογραφίας: Δανάη Παναγιωτίδη

Βραβείο Κοινού: Short Term 12 του Ντέστιν Ντάνιελ Κρίτον

Βραβείο «Σκηνοθετώντας για την Ελλάδα»: Δεν Είναι Μπαμπούλας του Γιώργου Ευαγγελόπουλου

Βραβείο Σεναρίου: Το Κορίτσι της Επανάστασης του Αντονέν Περετζατκό

Βραβείο Σκηνοθεσίας: Προσοχή στο Κενό Μεταξύ Συρμού και Αποβάθρας του Σαμ Φλάισνερ

Βραβείο «Μουσική και Φιλμ»: Ηλεκτρικά Κύματα της Καρολίν Μαρτέν

Βραβείο «Χρυσή Αθηνά»: Ραντεβού Μετά τα Μεσάνυχτα του Γιαν Γκονζάλες

Ο Ορέστης Ανδρεαδάκης επανέρχεται στιγμιαία για να μας πει πόσο επίκαιρη είναι η ταινία που θα ακολουθήσει, μιας και αφορά στον Έρωτα του Διαφορετικού. Ο Τάκης Βερέμης της Strada Films, προσκαλεί την Αντέλ Εξαρχόπουλος επί σκηνής και τραγουδά Adele Ma Belle. Η Εξαρχόπουλος ευχαριστεί διανομέα και κοινό, τονίζοντας πόσο μεγάλη τιμή είναι να βρίσκεται μαζί μας και να μας παρουσιάζει την ταινία για την οποία η ίδια και οι συνεργάτες της έδωσαν πολλά για να πραγματοποιήσουν. Τα φώτα σβήνουν και η Ζωή της Αντέλ ξεκινά.

Η Αντέλ είναι μια νεαρή μαθήτρια που ζει μια τυπική ζωή. Προσπαθεί να ερωτευτεί, να διδαχτεί να ζήσει. Πάντα, όμως, νιώθει πως κάτι της λείπει, κάτι που θα την εξιτάρει και θα γεμίσει το ψυχικό της κενό. Όλα αλλάζουν όταν γνωρίζει την ανδροπρεπή φοιτήτρια Καλών Τεχνών, Έμμα, η οποία από την πρώτη τους ματιά γίνεται κάτοικος του μυαλού της Αντέλ. Τελικώς, αν και ετερώνυμες προς τον τρόπο ζωής τους, θα συνάψουν μια πύρινη ερωτική σχέση, η οποία θα κρατήσει αρκετά χρόνια, αλλά θα αρχίσει να αλλάζει με την είσοδο της Αντέλ και της Έμμα στον κόσμο των υποχρεώσεων.

Μέσα από τα αδιάκριτα, σχεδόν ασφυκτικά πλάνα ντοκιμαντερίστικης υφής του Αμπντελατίφ Κεσίς, καταγράφονται τα πάντα. Καθημερινότητα, συναισθήματα, ψυχολογικές μεταπτώσεις, παραλληλισμοί, συμβολισμοί μέσω ένδυσης, φαγητού. η εφηβική ορμή και ένα γενικότερο ξάναμμα ξεχύνονται, ξάναμμα όχι απαραίτητα ερωτικής φύσεως (θα φτάσω κι εκεί), αλλά σε σχέση με τη δίψα για ζωή. Η Αντέλ ζει σαν ένα κενό γραπτό, παρατηρεί με περιέργεια τα νέα στοιχεία του γύρω κόσμου, ποθεί συναισθήματα δυνατά, που θα την εκτινάξουν μακριά από αυτά τα άχρωμα σκηνικά. Και με αυτόν τον τρόπο ανακαλύπτει τον κόσμο.

Αυτό δεν ισχύει αποκλειστικά στα χρόνια της εφηβείας της. Ακόμα και όταν γίνει δασκάλα νηπίων, η κάμερα θα μείνει σταθερά κοντά της, δείχνοντας της αντικατάσταση των φλογερών συναισθημάτων από μια εγκράτεια, λόγω μιας αβεβαιότητας που προκύπτει από τη σεξουαλική της ανασφάλεια.

Η παραπάνω κατάδειξη δεν οφείλεται, όμως, αποκλειστικά στην επίμονη κάμερα του Κεσίς. Την υποβοηθά και η απαστράπτουσα ερμηνεία της Εξαρχόπουλος, που δείχνει να βιώνει στο μεδούλι το σενάριο, να μπαίνει κάτω από το πετσί του ρόλου για τα καλά και, εν τέλει, Αντέλ και Αντέλ να γίνονται ένα. Στα μάτια της διαβάζεται άμεσα και χωρίς υπαινιγμούς η σκέψη της, στο σώμα της η ψυχολογική της κατάσταση. Μια πραγματική ηθοποιός, με την αρχική έννοια του όρου.

Φυσικά και η, δυστυχώς παραγνωρισμένη, Λέα Σεντού, ενδύεται τη δυναμική Έμμα. Δεν ισχυρίζεται απλά ότι είναι χαρακτήρας που επιβάλλεται, το αποδεικνύει έμπρακτα. Και σπάνια μπορεί κανείς να δει μια τόσο μεστή και αρρενωπή ερμηνεία, ακόμα και από ηθοποιούς αρσενικού φύλου.

O Κινηματογράφος δεν πεθαίνει. Σίγουρα ανακυκλώνεται, ψάχνει το παρελθόν, ονειρεύεται το μέλλον, αλλά είναι πάντα εκεί. 

Οι σκηνές του σεξ, τώρα. Ναι, κατηγορήθηκαν για ανδροκρατούμενο βλέμμα και πορνογραφικές απολήξεις. Ναι, η Ζιλί Μαρό, δημιουργός του κόμικ στο οποίο βασίστηκε η ταινία, τσαντίστηκε. Ναι, είναι άκρως ερεθιστικές και ζωώδεις. Ωστόσο δεν πρόκειται  για μια κοινή τσόντα περιορισμένων χρήσεων∙ μέσα από τον παλμό των σωμάτων μπορεί να διακρίνει κανείς, εκτός από τις ηδονικές εκφράσεις των πρωταγωνιστριών, το ερωτικό στοιχείο. Η Αντέλ και η Έμμα κάνουν έρωτα με μιχαηλαγγελικές συσπάσεις, φιλιώνται σαν να είναι η τελευταία φορά, γνωρίζει η μια την άλλη, παλεύουν με τους εαυτούς τους και, αν αναγνωσθούν βαθύτερα, με την ύπαρξή τους.

Αν αναλογιστούμε, εν τέλει, το σενάριο της ταινίας (το οποίο αποτελεί μεταφορά), στη δομή της πρόκειται για ένα κλασσικό δράμα με θέμα τον έρωτα. Σίγουρα καταδεικνύει το φόβο στο διαφορετικό, αλλά ακολουθεί τις κλασσικές φόρμες του ερωτικού δράματος. Η άποψη του Κεσίς, μολαταύτα, είναι αυτή που, σε συνδυασμό με τις εξαιρετικές ερμηνείες, κάνει τη Ζωή της Αντέλ ένα αριστούργημα το οποίο καταχειροκροτήθηκε. Και όταν συχνά ξεχνάς πως η σχέση που απεικονίζεται είναι ομοφυλοφιλική και τη βλέπεις άφυλα και πανανθρώπινα, καταλαβαίνεις τη μαγκιά του σκηνοθέτη. Ένα πραγματικό σαπφικό ποίημα στον Έρωτα…