Η απολογία του Σωκράτη

Πως αποφάσισες να πας στην επαρχία και να ζήσεις μακριά από την πόλη; Όπως γραφώ και σε ένα τραγούδι πριν από 20 χρόνια, «πάμε να φύγουμε από αυτή την πολύ όλα ξηλώθηκαν μείναμε μοναχοί άνθρωποι σπίτια και φωνές». Αυτό το τραγούδι έγινε πραγματικότητα πριν από 10 χρόνια, σηκώθηκα και έφυγα, δεν ήθελα να κάθομαι εδώ. Γιατί εδώ κατανάλωνα τη ζωή μου περισσότερο στο να «βλεπόμαστε» και όχι στο να κάνω αυτό που θέλω να κάνω. Χρειάζομαι νηφαλιότητα, ησυχία και γαληνή, έζησα όλη μου τη ζωή μες τις πόλεις. Μετά τα 5 μου χρόνια που πήγα στην πολύ έγινα ένας τρελός στον κόσμο των τρελών. Δε μπορώ να κρατήσω άλλο μέσα μου τη μυθολογία της κραιπάλης και της καταστροφής. Δεν έχω κάνει μέχρι τώρα κύκλο στη ζωή μου, μπορεί να με πιάσει καμιά τρελά και να ξανακατέβω εδώ. Μπορεί στα γεράματα μου να θέλω να ζήσω στα Εξάρχεια. Από τα Εξάρχεια εμπνεύστηκα το τραγούδι «τα παιδιά μες την πλατειά». Μου αρέσει αυτή η περιοχή που είναι η νεολαία, που έχει φασαρίες και μπάχαλο πολλές φορές. Πιο παλιά ζούσα στους Αμπελόκηπους και ήμουν όλη μέρα στα Εξάρχεια, ήταν η γειτονιά μου. Μου αρέσει η απλότητα τους, η πλατειά Εξαρχείων δεν παριστάνει κάτι άλλο από αυτό που είναι.

Πως βιώνεις τη ζωή εκεί στο χωριό; Είμαι με την οικογένεια μου, δεν πάω πια στο καφενείο. Όταν βγαίνω βόλτα πηγαίνω με τα παιδιά μου στα βουνά, μου αρέσει η ησυχία και το άγνωστο σε κάθε βήμα. Μου αρέσει εκεί να κάθομαι, να ξαπλώνω κάτω, να λέω μια προσευχή. Οι προσευχές μου είναι πολύ απλές και πρακτικές, «φρόντισε τους ανθρώπους γύρω μου, τα πλάσματα σου». Οι προσευχές έρχονται από την καρδιά, και η καρδιά δεν αλλάζει ποτέ.

Ποιος είναι ο πιο σημαντικός άνθρωπος που έχεις γνωρίσει στη ζωή σου; (ακούγεται Χατζιδάκις) Να ένας σημαντικός άνθρωπος. Δε τον γνώρισα προσωπικά αλλά δε  με ενδιαφέρει να γνωρίζω προσωπικά τους ανθρώπους, δηλαδή αν διαβάσω ένα βιβλίο δε χρειάζεται να ξέρω το συγγραφέα. Πολλοί άνθρωποι μου χουν αφήσει παρακαταθήκη τα έργα τους για να μπορέσουν να με θρέψουν. Να η αγάπη λοιπόν! Συνήθως τους κοντινούς μας ανθρώπους τους αξιολογούμε πολύ αργά, στο τέλος της ζωής μας καταλαβαίνουμε ποιοι ήταν οι πιο αγαπημένοι σ αυτό το μεγάλο ταξίδι που λέγεται ζωή κλπ.

Υπάρχει κάποια φράση που σου έχει πει κάποιος ή έχεις διαβάσει κάπου και σου έχει αλλάξει τη ζωή, μια φράση που την ακολουθείς παντού;  Έχω κάποιες προτάσεις-φράσεις οι οποίες ειπώθηκαν από το Χριστό, από το Βούδα, από το Μωάμεθ ή στα ινδικά έπη. Οι πιο καινούριοι δάσκαλοι , επιστήμονες όπως ο Αϊνστάιν, όλα αυτά που έχουν πει και με ερεθίζουν βαθιά, είναι αυτά που αμφισβητούν τα αυτονόητα του σύγχρονου ανθρώπου. Ο σημερινός άνθρωπος θεώρει αυτονόητο ότι είναι ένα σώμα, είναι μια μορφή, μια ταυτότητα, ένας χαρακτήρας. Ότι αμφισβητεί αυτό, για μένα είναι αξιοπερίεργο και το ψάχνω. Δε μπορώ να πω μοναχά μια πρόταση.

Πως ορίζεις την ηθική;  Δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα. Αυτά είναι κατασκευάσματα για να μπορούν κάποιες θεσμικές δομές να χειρίζονται τη μάζα. Η ηθική μπορεί να σταματήσει στον εξής κανόνα. Μη κανείς στον άλλο αυτό που δε θέλεις να σου κάνουν και σένα. Από εκεί και περά είμαστε ελεύθεροι. Μπορεί ο ένας να κινείται στο χώρο του αλλουνού χωρίς να επηρεάζεται απολύτως τίποτα.

Σε τρομάζει ο χρόνος που περνάει;  Ο χρόνος δεν με πιέζει ίσα ίσα μου δημιουργεί τη λαχταρά του τέλους.  Οι αυτολατρείας της ψευδοπραγματικότητας δεν έχουν να χάσουν τίποτα εάν δε συνεχιστεί το έργο.

Δίνεις συμβουλές στα παιδιά σου; Προσπαθώ να μη τα συμβουλεύω γιατί όσο είναι δυνατόν προσπαθώ να τους περνάω ιστορίες που υπάρχει ένας αφηρημένος πυρήνας που θέλω να θίξω. Μέσω τις μυθοπλασίας μπορώ να περάσω μηνύματα. Δε μπορείς να πείσεις σήμερα κανέναν νέο άνθρωπο τι είναι καλό και τι κακό.

Τι σε εκνευρίζει;  Δεν εκνευρίζομαι εύκολα, δε βγαίνω από τα ρούχα μου. Δεν μου επιτρέπεται να εκνευριστώ, απλώς παρατηρώντας κοίταξα πόσα πράγματα βαδίζουν το δρόμο της ανοησίας κατ’ εξακολούθηση. Αυτή η κρίση που με πιάνει είναι μια κρίση για ένα τρόπο όχι για ένα πρόσωπο η μια κατάσταση. Αν αφεθώ, ανησυχώ ιδιαίτερα για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα, με όλα αυτά τα πλήθη των ανθρώπων που μου θυμίζουν το κομμάτι του Σαββόπουλου: Όπου κοιτάζω να κοιτάζεις /  όλη η Ελλάδα ατέλειωτη παράγκα / παράγκα, παράγκα, παράγκα του χειμώνα / κι εσύ μιλάς σαν πτώμα / Ο λαός, ο λαός στα πεζοδρόμια/ κουλούρια ζητάει και λαχεία / κοπάδια, κοπάδια, κοπάδια στα υπουργεία/ αιτήσεις για τη Γερμανία

Ο Σωκράτης Μάλαμας θα εμφανίζεται κάθε Σάββατο (από 2 μέχρι 23 Νοεμβρίου) στο Άνοδος Live Stage (Πειραιώς 183 & Πάλλαντος 38, τηλ. κρατήσεων: 210 3468100). Ώρα έναρξης: 22.30.