Η ταινία «Για Πάντα», με πρωταγωνιστές τον Κώστα Φιλίππογλου και την Άννα Μάσχα, θα προβάλλεται από αύριο κατά αποκλειστικότητα στον κινηματόγραφο της Ταινιοθήκης της Ελλάδος. Η αποκλειστικότητα αυτή είναι μια συνειδητή επιλογή της σκηνοθέτριας Μαργαρίτας Μαντά που μίλησε στην Popaganda για το σινεμά που αγαπά και για την Αθήνα που λατρεύει.
Αφετηρία του «Για Πάντα» είναι η αγάπη μου για την Αθήνα. Όπως έχω πει πολλές φορές η Αθήνα είναι μια πόλη πολύ μόνη της, παρόλο τον θόρυβο και την κίνηση που την χαρακτηρίζουν. Μια πόλη που την χαρακτηρίζει η ερήμωση και η εγκατάλειψη της από τους κατοίκους της και από τις αρχές. Από εκεί και πέρα έφτιαξα ένα παραμύθι που ξεκινάει από μια πραγματικότητα: είναι η μοναδική πόλη στην Ευρώπη που είχε ποτάμια τα οποία σκεπάστηκαν και έγιναν δρόμοι. Η ιστορία μου έχει ως ήρωες δύο πολύ μοναχικούς ανθρώπους, που όμως είναι πολύ αξιοπρεπείς μέσα στην μοναξιά τους. Τον Κώστα, που είναι οδηγός στον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο και την Άννα, που είναι μια επιβάτης την οποία ερωτεύεται σιωπηρά ο Κώστας βλέποντάς την καθημερινά από το τζάμι της καμπίνας του. Ο Κώστας έχει φτιάξει στο μυαλό του μια ιστορία. Πιστεύει ότι το τραίνο που οδηγεί έχει φτιαχτεί πάνω στη ίχνη των αρχαίων ποταμών που πλέον έχουν σκεπαστεί. Η ταινία λοιπόν εστιάζει σε αυτόν που θέλει να προσεγγίσει εκείνη για να της πει «σε αγαπώ», δείχνοντας έτσι την αναζήτηση της ελπίδας και της αγάπης στην πόλη.
Και λόγω αυτής αλλά και της προηγούμενης ταινίας μου έχω χαρακτηριστεί ρομαντική. Αν ο ρομαντισμός είναι μια μίζερη νοσταλγία του τύπου «αχ, τι ωραία που ήταν όλοι κάποτε και τι χάλια που είναι τώρα» είναι κάτι που δεν με ενδιαφέρει. Εάν με τον ρομαντισμό εννοούμε μια στάση αξιοπρέπειας και ειλικρίνειας απέναντι στα πράγματα, τότε ναι, θα έλεγα ότι είμαι ρομαντική. Είναι μια στάση ζωής.
Με την ταινία αυτή ήθελα να κάνω μια ελεγεία πάνω στη σιωπή και πάνω στον χρόνο που ορίζεται από τη σιωπή. Δεν ακούμε πια ούτε τον εαυτό μας, ούτε τους άλλους. Γι’ αυτό το λόγο η ταινία έχει ρυθμούς αργούς και απλωμένους όπως ακριβώς έχουν οι σιωπές ανάμεσα στους δύο αυτούς ανθρώπους.
Η Αθήνα είναι μια πόλη που αργοπεθαίνει από έλλειψη αγάπης. Αυτό το βλέπεις παντού. Από τα ούρα που μυρίζεις σε διάφορες γωνιές της πόλης, από τα κακά γκράφιτι, από τα αυθαίρετα παρκαρισμένα αυτοκίνητα και πάει λέγοντας. Αυτός που πάει και γράφει ό,τι του καυλώσει στην Ακαδημία Αθηνών και δε σέβεται αυτό το κτίριο, όχι για την ιστορία του αλλά για την ομορφιά του, έχει πρόβλημα. Αυτός ασελγεί πάνω στην πόλη. Πιστεύω ότι λοιπόν ότι οι ίδιοι οι κάτοικοι της πόλης χαρακτηρίζονται από έλλειμμα αγάπης. Βέβαια κάποιοι αγαπιούνται με τον τρόπο που αγαπιούνται ο Κώστας και η Άννα στην ταινία. Είναι όμως λίγοι αυτοί.
Η Αθήνα έχει μια φοβερή ιδιομορφία. Ο μισός πληθυσμός της χώρας είναι εδώ αλλά η συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων της τη θεωρεί τράνζιτο. Αυτό φαίνεται ότι Πάσχα, καλοκαίρι και γενικά στις αργίες όλοι πάνε στο χωριό τους. Μπορεί να μένουν εδώ αλλά θεωρούν τόπο τους τον τόπο καταγωγής τους και κάπου μέσα τους θεωρούν ότι κάποτε θα φύγουν αλλά φυσικά δε φεύγουν ποτέ.
Αγαπημένα μου μέρη στην πόλη είναι η γειτονιά που γεννήθηκα και μεγάλωσα δηλαδή το Κουκάκι και το Θησείο. Νομίζω ότι δεν είναι μόνο συναισθηματικοί οι λόγοι αλλά και αισθητικοί. Όπως και να το κάνουμε να ξυπνάς και να αντικρίζεις την Ακρόπολη είναι κάτι μαγικό ή να παίζεις σαν παιδί στον λόφο του Φιλοπάππου είναι ευλογία. Όλο το ιστορικό κέντρο της Αθήνας το αγαπώ πάρα πολύ. Η Σωκράτους και η Ευριπίδου είναι δρόμοι που λατρεύω. Μου αρέσει να παίρνω τα βιβλία μου και να πηγαίνω στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού. Έξω επικρατεί το χάος της Πειραιώς και εκεί μέσα ακούς τα βατραχάκια και τα τιτιβίσματα των πουλιών. Δε θα μπορούσα ποτέ να μένω εκτός κέντρου γιατί θέλω να μένω κάπου που ανά πάσα στιγμή να υπάρχουν πράγματα ανοιχτά, επίσης θέλω να μπορώ να πηγαίνω παντού με τα πόδια. Αφού ζω στην πόλη, ας ζω όντως στην πόλη. Αν είναι να φύγω θα πάω στην εξοχή και όχι στο «σαν εξοχή» προάστιο.
Δούλευα δίπλα στον Θεόδωρο Αγγελόπουλο για 18,5 χρόνια. Είχα την τεράστια τύχη να έχω στη ζωή μου αυτόν τον άνθρωπο. Ο Θόδωρος για μένα είναι, και μιλάω πολύ συνειδητά στον ενεστώτα, είναι δάσκαλος ψυχής. Είχα την τύχη να μην είμαι μόνο συνεργάτιδα του σε τέσσερις ταινίες αλλά να με κάνει από την πρώτη στιγμή φίλη του. Συνομιλήτριά του και μέλος της οικογένειας του. Συζητούσαμε για πάρα πολλά πράγματα, κυρίως για ποίηση. Ήταν σεφερικός όπως είμαι κι εγώ σεφερική. Συζητούσαμε πολύ για σινεμά, για μουσική, για καλό κόκκινο κρασί. Και γελούσαμε πολύ παρέα. Οι σοβαροί άνθρωποι έχουν χιούμορ. Αγέλαστος, όπως ίσως τον φανταζόντουσαν μερικοί, σε βεβαιώ ότι δεν ήταν καθόλου. Η ταινία είναι αφιερωμένη στον Θεόδωρο, από το 2010 που ξεκίνησα να τη γράφω. Ήθελα να κάνω μια ταινία που να αποτελούσε έναν φόρο τιμής σε πέντε σκηνοθέτες, που για εμένα προσωπικά, είναι οι πνευματικοί μου δάσκαλοι. Είναι ο Dreyer, ο Bresson, o Antonioni, ο Wenders και ο Αγγελόπουλος.
