Νικόλας Σεβαστάκης: Παραλλαγές σε άξονες οικείους και πάντως όχι εναλλακτικού
«Όταν λοιπόν, η βασική υπόσχεση της διαπραγμάτευσης, η συμφωνία σε ένα ποιοτικά διαφορετικό και δίκαιο πρόγραμμα έχει αποτύχει, ποιο νόημα έχει ένα δημοψήφισμα αντίστασης;»
Η πρώτη μου αντίδραση στην εξαγγελία του δημοψηφίσματος ήταν αρνητική. Όχι γιατί είμαι εν γένει κατά των δημοψηφισμάτων ως εργαλείων σε μια σύγχρονη δημοκρατία αλλά για λόγους ουσίας του συγκεκριμένου «ερωτήματος» που έθεσε ο Πρωθυπουργός. Το να απευθύνεις στον λαό ένα δίλημμα για το οποίο γνωρίζεις καλά εκ των προτέρων ότι ακουμπάει σε κάτι ευρύτερο και θεμελιώδες – τη σχέση της χώρας με την ΕΕ – είναι μεγάλο λάθος. Και ηχεί ως παραδοξολόγημα να διασκευάζεις αργότερα το δίλημμα ως επιλογή ανάμεσα στη λιτότητα και στην (απροσδιόριστη με συγκεκριμένους όρους) αξιοπρέπεια του λαού. Διότι, απ’ όσο είδα και διάβασα, και τα πλαίσια συμφωνιών τα οποία πρότεινε η ίδια η κυβέρνηση δεν ήταν κάποια άρνηση ή έστω ριζική τροποποίηση της λιτότητας. Ήταν περισσότερο παραλλαγές σε άξονες οικείους και πάντως όχι εναλλακτικούς. Όταν λοιπόν , η βασική υπόσχεση της διαπραγμάτευσης, η συμφωνία σε ένα ποιοτικά διαφορετικό και δίκαιο πρόγραμμα έχει αποτύχει, ποιο νόημα έχει ένα δημοψήφισμα αντίστασης;
Νομίζω ότι η εγχώρια εκδοχή του αντιμνημονιακού ριζοσπαστισμού έχει φτάσει προ πολλού στα όριά της. Αυτό δεν σημαίνει ότι η διαχείριση της κρίσης με τις παραδοσιακές «μνημονιακές» συνταγές διέθετε εσωτερική ισορροπία, παραγωγική δυναμική ή οικονομική αποτελεσματικότητα. Ο ριζοσπαστισμός της κρίσης είχε τους λόγους της ύπαρξής του και κυρίως ένα ευρύ πεδίο στη διάθεσή του για τη διαμόρφωση μιας πολιτικής καταφάσεων και όχι απλώς αρνήσεων. Αντί αυτών, επικράτησε η σκηνοθεσία του αντικομφορμισμού [Βαρουφάκης], ο λυρικός αντιστασιακός λόγος και μια τεράστια υποτίμηση του παράγοντα χρόνος: του χρόνου μέσα στον οποίον συντελούνται καταστροφές στην πραγματική οικονομία, σωρεύονται περισσότερα πολιτικά ρίσκα ή ενδυναμώνουν – αντί να εξασθενίζουν- οι απαιτήσεις των εταίρων-δανειστών.
Δεν είναι λοιπόν ζήτημα τα δημοψηφίσματα γενικώς και αορίστως. Το θέμα είναι ότι αυτό το συγκεκριμένο δημοψήφισμα έρχεται ως επισφράγιση μιας λάθος μεθόδου για την επίτευξη συμφωνίας σε μια εποχή ακραίων ανισορροπιών και γεωπολιτικού χάους. Και βάζει σε μεγάλο κίνδυνο την ήδη τραυματισμένη θέση της χώρας στο ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Ο Νικόλας Σεβαστάκης είναι συγγραφέας και πανεπιστημιακός. Το τελευταίο του βιβλίο Γυναίκα με ποδήλατο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις.
Γιάννης Αντιόχου / Χρήστος Αστερίου / Σοφία Νικολαΐδου / Χρίστος Κυθρεώτης / Μάρτυ Λάμπρου / Νικόλας Περδικάρης / Κωνσταντίνος Πουλής / Βαγγέλης Ραπτόπουλος / Βασίλης Ρούβαλης / Νίκος Σαββάκης / Νικόλας Σεβαστάκης / Ελεωνόρα Σταθοπούλου /Δημήτρης Στεφανάκης / Άρης Σφακιανάκης / Δημήτρης Σωτάκης / Θωμάς Τσαλαπάτης / Γιάννης Υφαντής / Κώστας Χατζηαντωνίου