Κάποτε αναρωτιόμουν σε ένα άρθρο, «γιατί όλες οι διαφημίσεις των τεστ εγκυμοσύνης είναι τόσο εκνευριστικά χαρούμενες;». Πράγματι, αν και φτιαγμένα για να δείχνουν εξίσου το θετικό και το αρνητικό αποτέλεσμα, στα τηλεοπτικά προϊόντα εκπροσωπείται μία μόνο εμπειρία – εκείνη της χαράς που συνδέεται με το θετικό αποτέλεσμα. Η όλη εμπειρία της εγκυμοσύνης, αναπαριστάται με έναν μονοσήμαντο, και, για πολλές γυναίκες, τραυματικό τρόπο, αφού δεν δίνει χώρο στη θλίψη που μπορεί να αναδύεται όταν μια γυναίκα μάθει πως είναι έγκυος ή στη χαρά που μπορεί να νιώσει όταν δει την αρνητική ένδειξη. Το όγδοο και τελευταίο επεισόδιο του Milky Way ήρθε να μας δικαιώσει και να ανατρέψει όσα περνούσαν μέχρι σήμερα μπροστά από τις οθόνες μας για την εγκυμοσύνη – και αυτό από μόνο του αξίζει ειδική μνεία.
Η μίνι σειρά των οκτώ επεισοδίων του βραβευμένου με Χρυσό Φοίνικα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών, Βασίλη Κεκάτου, έριξε αυλαία, κάνοντας το κουτί με τα χαρτομάντιλα ν’ αδειάσει. (Δεν ξέρω αν υπήρξε βδομάδα που να μην είχα κλάψει με την τρυφερή και ανθρώπινη προσέγγιση των περιπετειών των έφηβων πρωταγωνιστών). Η 17χρονη Μαρία, έφτασε στη λύτρωσή της (spoilers) αφού πρώτα διένυσε ένα συναρπαστικό ταξίδι γεμάτο χαρά, λύπη, φόβο, εσωτερική εξερεύνηση και ωρίμανση, που ως τελικό προορισμό είχε τη ψυχική απελευθέρωση.
Για πρώτη φορά στην ελληνική τηλεόραση, η εμπειρία της εγκυμοσύνης αποτυπώθηκε έτσι όπως ακριβώς είναι για έναν μεγάλο αριθμό γυναικών: Μη επιθυμητή, στενάχωρη και τρομακτική. Ήδη από το πρώτο επεισόδιο, όταν η Μαρία και οι φίλες της έκαναν τα αυτοσχέδια «τεστ εγκυμοσύνης», είδαμε τα κορίτσια να χοροπηδούν χαρούμενα και να αγκαλιάζονται συγκινημένα, επειδή το αποτέλεσμα ήταν αρνητικό. Αντίστοιχα, όταν η Μαρία έκανε το κανονικό τεστ εγκυμοσύνης του οποίου το αποτέλεσμα ήταν θετικό, είδαμε τη λύπη και τον φόβο να σκιαγραφούνται στο βλέμμα της.
Κόντρα στον σκοταδισμό της ελληνικής κοινωνίας (μη ξεχνάμε πως στη Βουλή υπάρχουν ακροδεξιά κόμματα που υποστηρίζουν ανοιχτά τη θεωρία του αγέννητου παιδιού και αντιμετωπίζουν ως φόνο την άμβλωση), η διαδικασία της επέμβασης αποδαιμονοποιήθηκε και αποτυπώθηκε στη μικρή οθόνη με ειλικρίνεια: με εικόνες μέσα από την κλινική, από την ώρα του χειρουργείου και με τις στιγμές ανακούφισης και λύτρωσης που βίωσε η Μαρία όταν πλέον ήξερε πως δεν θα φέρει στη ζωή ένα παιδί που δεν ήθελε. Η ματιά του Βασίλη Κεκάτου αναγνωρίζει στις γυναίκες και τα κορίτσια το δικαίωμα στην επιλογή και αγκαλιάζει την αυτοδιάθεση του σώματος, δημιουργώντας παράλληλα ένα περιβάλλον αποδοχής (safe space) για τη σεξουαλική απόλαυση – ακόμα κι όταν μπορεί να αγνοήσει τη λήψη των κατάλληλων μέτρων προφύλαξης. Στο σύμπαν του Milky Way, όλ@ έχουμε δικαίωμα στον παρορμητισμό, τις απροσεξίες και τα λάθη.
Μετά την επέμβαση – με τον Τζο πάντα στο πλευρό της – τη Μαρία επισκέφθηκαν στην κλινική στην Αθήνα οι τρεις φίλες/οι του Τζο, ως άλλοι «μάγοι με τα δώρα». Η σημειολογία είναι δυνατή, αφού στον τοίχο, πάνω από το κρεβάτι, είναι τοποθετημένο ένα αστέρι, ενώ η επέμβαση γίνεται ανήμερα των Χριστουγέννων. Την ημέρα δηλαδή της γέννησης του «θείου βρέφους», η Μαρία τερματίζει μια εγκυμοσύνη, αλλά γεννιέται η ίδια ξανά.
Την επομένη, αφότου η Μαρία και ο Τζο επέστρεψαν στο «κωλοχώρι», όπως αγαπούν να αποκαλούν το χωριό στο οποίο ζουν, η Μαρία συνάντησε τον Τάσο (πρώην πλέον σύντροφό της), για να του πει πως έκανε έκτρωση. Σε ένα κλίμα απουσίας ενσυναίσθησης από μεριάς του προς τη βαθιά γυναικεία αυτή εμπειρία, διαδραματίστηκε η σκηνή-σταθμός για την απεικόνιση του φόβου και της καταπίεσης που βιώνουν πολλές γυναίκες οι οποίες θέλουν να τερματίσουν μια εγκυμοσύνη. Η Μαρία προτίμησε να θέσει τη ζωή της σε κίνδυνο, προκαλώντας ένα τρακάρισμα όταν πήρε το τιμόνι από τον Τάσο, με την ελπίδα, πως, αφού νοσηλευτεί, θα μπορέσει να πει πως απέβαλε λόγω του ατυχήματος και έτσι δεν θα χρειαστεί να μιλήσει στην οικογένειά της για την έκτρωση.
Σε μία σκηνή που θα μπορούσε να αποτελεί εκπαιδευτικό υλικό για τους γονείς, η γυναικολόγος του νοσοκομείου όπου νοσηλεύτηκαν η Μαρία και ο Τάσος μετά το “ατύχημα”, προσπάθησε με φροντιστικό και μη επικριτικό τρόπο να εξηγήσει στους γονείς της πως «η κόρη τους έφτασε στο σημείο να προκαλέσει αυτό το ατύχημα για να μην χρειαστεί να σας εξηγήσει». «Μαμά, μπαμπά, γιαγιά, πρέπει να σας πω κάτι», τους λέει η Μαρία αμέσως μετά. «Δεν χρειάζεται», απαντούν και την αγκαλιάζουν, αποτυπώνοντας στις οθόνες μας την ύστατη στιγμή αποδοχής, εκείνης που δεν έρχεται απαραίτητα εύκολα και αβίαστα, μα, όταν έρθει, γίνεται ο μοχλός της αλλαγής, ακόμα και για ανθρώπους με παγιωμένες, συντηρητικές πεποιθήσεις.
Στέλνοντας «φιλάκια» στον συντηρητισμό
Πέρα από τη διεκδίκηση του δικαιώματος στην επιλογή και στην αυτοδιάθεση του σώματος που αποτυπώθηκε περίτρανα στη σειρά, ο τρόπος με τον οποίο εξελίσσεται και διανθίζεται η σχέση της Μαρίας με τον Τζο – μια σχέση όχι ακριβώς φιλική αλλά και όχι ακριβώς ερωτική – επιχείρησε να μας βγάλει από τα κουτάκια μας και να μας εξηγήσει πως οι ταυτότητες φύλου, οι σεξουαλικές προτιμήσεις και οι διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων μπορούν να είναι πολυδιάστατες και ρευστές.
Το Milky Way επιχείρησε να αποδομήσει τους όρους ετερότητας με τους οποίους ο μέσος όρος των θεατών είθισται να βλέπει τηλεόραση, και, πέτυχε τον σκοπό του, ακόμα και τα δευτερόλεπτα που κάποιος αρνητής της σειράς και όσων πρεσβεύει, «σκόνταφτε» κάνοντας zapping σε κάποια σκηνή: σε ένα φιλί μεταξύ δύο ανδρών ή δύο γυναικών, στην τρυφερή αγκαλιά ενός άλλοτε σκληρού και στερεοτυπικού πατέρα στον queer γιο του, σε μια αγκαλιά κι έναν ρομαντικό χορό μεταξύ δύο φίλων αγοριών.
Παράλληλα, το Milky Way ήρθε στη ζωή μας για να αγκαλιάσει τις ευάλωτες πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης, εκείνες που συχνά φοβόμαστε να δείξουμε και να παραδεχτούμε μέσα σε μια κοινωνία που μας θέλει άτρωτους και «τέλειους». Και για όσους είπαν πως η σειρά δεν δείχνει κάτι παραπάνω από τα αυτονόητα, εμείς απαντάμε πως έκανε το τολμηρό βήμα για τα δεδομένα της mainstream τηλεόρασης, να μιλήσει σε ένα αφιλόξενο περιβάλλον για όλα αυτά – και όχι μετά τα μεσάνυχτα.
Από τη σκηνοθεσία, τη φωτογραφία, τις φρέσκιες παρουσίες, τη διάλεκτο των εφήβων του σήμερα με τα slangs και την κινηματογραφική ματιά του Βασίλη Κεκάτου αποδοσμένη στη μικρή οθόνη, μέχρι τα «επίμαχα» κοινωνικά ζητήματα που έθιξε, το Milky Way προσπάθησε – και ίσως τελικά κατάφερε – να φέρει πιο κοντά στην πραγματικότητα όσους αρνούνται να τη δουν.
Το τελευταίο επεισόδιο είχε μια φράση για την κάθε μία και τον καθένα από ‘μας, που είμαι σίγουρη πως «απομαγνητοφωνήσαμε» και γράψαμε σε κάποιο chat, story ή post μας. Αυτή ήταν η δική μου: «…κι αν δεν τα καταφέρουμε, τουλάχιστον να γιορτάσουμε αυτή τη σύμπτωση που μπορεί να γεννήσει ένα άστρο, έναν γαλαξία – έναν κόσμο, μια φιλία».
Ραντεβού σε επόμενους, φωτεινούς και πολύχρωμους γαλαξίες του Βασίλη Κεκάτου. Εκεί, που η ομορφιά θα βρίσκεται στ’ ανθρώπινα κι αληθινά.
