Ο Δημήτρης Μενεξόπουλος, Θεσσαλονικιός, αφού τελείωσε τη σχολή του πήρε τη λύρα και το πρώτο του άλμπουμ μαζί στην Αμερική. Τελειώνει ήδη το δεύτερο χρόνο φοίτησης και μας εξιστορεί τι ακριβώς μαθαίνει, πώς αντιμετωπίζουν τη λύρα στην αντίπερα όχθη κι αν του λείπει κάτι από την Ελλάδα.
Πώς βρέθηκες στο Berklee; Τελείως, μα τελείως τυχαία. Βρισκόμουν κοντά στο τέλος των σπουδών μου στο τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ, όταν μετά από πολύ καιρό συνάντησα έναν καλό μου φίλο που εκείνο το διάστημα φοιτούσε στο Berklee. Αφού μου διηγήθηκε την προσωπική του εμπειρία από το πανεπιστήμιο, με παρότρυνε να περάσω από την οντισιόν επιλογής φοιτητών με το σκεπτικό ότι αν γίνω δεκτός, μπορώ επαναξιολογήσω την ευκαιρία. Και αυτό διότι ήξερε πως όλη μου τη ζωή απέφευγα τις μουσικές σπουδές, πιστεύοντας (ορθώς) ότι αμβλύνουν τη δημιουργικότητα, την αισθητική αντίληψη και την ικανότητα εκτίμησης ενός μουσικού έργου. Παρ’όλα αυτά, αποφάσισα να ακολουθήσω τη συμβουλή του με το σκεπτικό να αφοσιωθώ στη μελέτη του ηλεκτρονικού (και μη) ήχου από τη σκοπιά του sound design, κάτι το οποίο είχα ξεκινήσει να κάνω από την ηλικία των 16 ετών και που μέχρι τότε είχε κορυφωθεί με την κυκλοφορία του πρώτου μου δίσκου με τίτλο Phenomena. Να μη σας τα πολυλογώ, η οντισιόν ήταν επιτυχής και χωρίς να το καταλάβω βρέθηκα στις Ηνωμένες Πολιτείες ξεκινώντας να κάνω αυτό ακριβώς.
Περίγραψε μας τη ζωή στη Βοστώνη. Η Βοστώνη είναι μια υπερβολικά καθώς πρέπει πόλη, χωρίς σημαντικά underground στέκια με τα πάντα να νεκρώνουν το πολύ στις 2 το πρωί, ενώ η Νέα Υόρκη έχει σαφώς μεγαλύτερο ενδιαφέρον, αλλά όχι για να ζεις. Οι ρυθμοί της είναι τόσο γρήγοροι που δεν προλαβαίνεις να αναπνεύσεις. Το καλό όμως, είναι ότι εδώ έχεις την ευκαιρία να απορροφήσεις πολυποίκιλες επιρροές, να αναπτύξεις πυκνό δίκτυο συνεργασιών και να φτάσεις τη δραστηριότητα σου σε επίπεδα που αλλού θα ήταν ίσως δυσκολότερο. Για παράδειγμα, εγώ χάρη σε ένα jam session, θα φιλοξενηθώ σε μουσικό site του Εκουαδόρ. Από πλευράς ανταγωνισμού, στην ηλεκτρονική μουσική μπορώ να πω πως κατά το μεγαλύτερο μέρος είμαστε σαν μια οικογένεια, καθώς όλοι οι μουσικοί είναι ανοιχτοί να συμμετέχουν στα έργα όλων. Φυσικά υπάρχουν και εξαιρέσεις.
Ποια είναι σχέση σου με τη λύρα και πώς την αντιμετωπίζουν στην Αμερική; Η ενασχόληση με τη λύρα προέκυψε από την επιθυμία μου να έχω ένα όργανο το οποίο θα μπορώ να μεταφέρω μαζί μου εύκολα και που δεν θα χρειάζομαι ρεύμα για να παράγω Μουσική με αυτό, σε συνδυασμό με την εκτίμηση και το θαυμασμό που τρέφω για τη δραστηριότητα της μουσικής ομάδας του Λαβυρίνθου, η οποία βρίσκεται υπό την καλλιτεχνική καθοδήγηση του Ross Daly. Επίσης, η λύρα με συμπαθητικές χορδές έχει μοναδικά μαγευτικό ήχο που με κέρδισε αμέσως. Στην Αμερική, υπάρχει γόνιμο έδαφος για τη λύρα, όπως και για κάθε «εξωτικό» για τα εκεί δεδομένα όργανο, από την ένταξή της σε μουσικά σχήματα με επιρροές από μουσικές του κόσμου, jazz κλπ., μέχρι τη χρήση της σε soundtracks και avant garde έργα.
Μίλησε μας για κάποια από τα projects που έχεις δημιουργήσει. Το μόνο ολοκληρωμένο μουσικό project που είχα δημοσιεύσει πριν φύγω για τις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν το πρώτο μου ηλεκτρονικό album με τίτλο Phenomena, που κυκλοφόρησε το Δεκέμβρη του 2014. Από τα τέλη περίπου του 2015 που βρέθηκα στη Βοστώνη και μετά, τα projects πολλαπλασιάστηκαν εκθετικά, σε αριθμό και σε είδος. Συνθέτω τακτικά νέα μουσική (ελπίζω σύντομα να έχω έτοιμο το δεύτερο μου album), συμμετέχω σε διάφορα μουσικά σχήματα και ασχολούμαι ολοένα και περισσότερο με προγραμματισμό για μουσικές εφαρμογές, Sound Design και Mixed Media Arts. To τελευταίο διάστημα, μαθαίνω δύο γλώσσες προγραμματισμού (ΜΑΧ και Csound), που θα με βοηθήσουν να πραγματοποιήσω κάποιες ιδέες που είχα στο μυαλό μου από καιρό.
Έχεις κάνει διάφορες συναυλίες τόσο μικρές όσο και μεγαλύτερες. Πώς θα περιέγραφες το συναίσθημα που σου δημιουργούν; Να σας πω την αλήθεια, οι συναυλίες είναι από τις μουσικές δραστηριότητες που απολαμβάνω λιγότερο, διότι απαιτούν λεπτομερέστατη προετοιμασία και οι συνθήκες δεν είναι πάντοτε ιδανικές, τόσο για τους μουσικούς όσο και για τους ακροατές. Τις περισσότερες φορές, προτιμώ να ερμηνεύω για μικρό κοινό και να αυτοσχεδιάζω, στοχεύοντας στην αμεσότητα τόσο του μουσικού αποτελέσματος, όσο και στη γενικότερη ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια της συναυλίας.
Ποια είναι η πιο σημαντική γνωριμία που έκανες και η πιο σημαντική γνώση που απέκτησες; Επιδιώκω πάντοτε να συνδυάζω τις γνώσεις μου, εντός κι εκτός μουσικής, προσπαθώντας να δημιουργήσω νέα προσωπική γνώση με σκοπό να παράγω έργα που να μπορούν να αποκαλύψουν κάτι για τον κόσμο και, εν τέλει, ουσιαστικά για τον εαυτό. Με άλλα λόγια, να δημιουργηθεί ένα ερέθισμα που να μπορεί να εφαρμοστεί σε τομείς των ατομικών αναζητήσεων. Τώρα, όσον αφορά τις γνωριμίες, όλες είναι σημαντικές για τους δικούς τους λόγους. Προσωπικότητες από διάφορους τομείς της μουσικής, όπως ο Dr. Richard Boulanger, o Robert Rich και ο Simon Shaheen μεταξύ άλλων, με έχουν σημαδέψει δίνοντας μου την ευκαιρία να δουλέψω μαζί τους και να μαθητεύσω κοντά τους. Πάνω από όλα όμως, θεωρώ πως είμαι ιδιαίτερα τυχερός που βρίσκομαι σε θέση να γνωρίζω καθημερινά ανθρώπους πρακτικά από όλα τα μέρη του κόσμου, να ανταλλάσσω με αυτούς πολιτισμικά στοιχεία, να συνάπτω σχέσεις μαζί τους και να παρατηρώ τη δουλειά τους.
Πώς συνδυάζονται οι σπουδές σου στη Γεωλογία με τη μουσική; Αρμονικότατα. Κατ’αρχάς θα ήθελα να σας πω πως η κατεύθυνση την οποία είχα επιλέξει να ακολουθήσω στη σχολή της Γεωλογίας, είναι αυτή της Γεωφυσικής/Σεισμολογίας. Επομένως, σε όλες τις περιπτώσεις, τελικά ασχολούμαι κατά βάση με κύματα, ηχητικά και σεισμικά, τα οποία περιγράφονται με ακριβώς τους ίδιους φυσικούς νόμους. Πιστεύω λοιπόν, πως από την παράλληλη και συνδυαστική μελέτη αυτών, μπορούμε να καταλήξουμε σε ευρήματα τόσο με επιστημονικό όσο και με καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Μια δική μου εξερεύνηση στο πεδίο της εφαρμογής του ήχου για επιστημονικούς σκοπούς ήταν η διπλωματική εργασία που είχα την τιμή να εκπονήσω υπό την επίβλεψη του καθηγητή Κώστα Παπαζάχου, με τίτλο “Exploring earthquakes through their audible sound – Listening to the sound patterns of earthquake Doppler and anelastic attenuation phenomena”. Υπάρχει αναρτημένη στην ιστοσελίδα μου.
Πόσος χώρος υπάρχει στην Ευρώπη και στην Ελλάδα για ηλεκτρονική μουσική; Η ηλεκτρονική μουσική υπάρχει στη Ευρώπη και στη Ελλάδα εδώ και δεκαετίες με διάφορες μορφές. Το να μιλήσουμε για την τεχνολογική, ιστορική και γεωγραφική ανάπτυξη και εξέλιξη της ηλεκτρονικής μουσικής είναι τεράστιο ζήτημα που θα μας έπαιρνε ιδιαίτερα πολύ χρόνο για να το καλύψουμε έστω και επιφανειακά. Το αξιοσημείωτο είναι πως από την Ελλάδα έχουν βγει σημαντικότατες προσωπικότητες στο χώρο της ηλεκτρονικής μουσικής , όπως ο Γιάννης Ξενάκης και ο Βαγγέλης Παπαθανασίου μεταξύ άλλων, των οποίων το έργο δεν εκτιμάται στη χώρα τους στο βαθμό που του αξίζει.
Ποια θα έλεγες ότι είναι η μεγαλύτερη διαφορά των δύο κοινωνιών, Ελλάδας και Αμερικής; Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μια στυγνά καπιταλιστική κοινωνία. Αυτό σημαίνει πως εκεί επιβιώνεις μόνον εφόσον μπορείς να βγάζεις αρκετά χρήματα και όλα υπόκεινται πολυεπίπεδης αξιακής διαβάθμισης. Για παράδειγμα, δεν μπορείς να βρεις οικονομικό ποιοτικό φαγητό, όπως στην Ελλάδα. Μπορεί η Ελλάδα να βρίσκεται σε ασφυκτική οικονομική κατάσταση, αλλά κάποια πολύ βασικά στοιχεία της ποιότητας ζωής εκεί παραμένουν αναλλοίωτα. Θα συνόψιζα τη διαφορά στην εξής πρόταση: Στις Ηνωμένες Πολιτείες μπορείς να δημιουργήσεις καριέρα και περιουσία, στην Ελλάδα μπορείς να έχεις καλή ποιότητα ζωής εφόσον έχεις εξασφαλισμένη αξιοπρεπή εργασία.
Τι σου λείπει από την Ελλάδα; Σε φαντάζεσαι να επιστρέφεις σε αυτή; Από την Ελλάδα, μου λείπουν αρκετά πράγματα. Πρώτον η οικογένεια και οι φίλοι μου και δεύτερον, συγκεκριμένα μέρη και συνήθειες. Δεν σας κρύβω πως δεν έχω βρει ακόμα πόλη η οποία να συνδυάζει όλα τα θετικά στοιχεία της Θεσσαλονίκης, από την οποία κατάγομαι, όσο παράλογο και αν σας φαίνεται. Με αυτό το σκεπτικό λοιπόν, εάν μπορέσω να αναπτύξω τη δραστηριότητα μου στο βαθμό και στους τομείς που στοχεύω και καταφέρω να εξασφαλίσω μια σταθερή ροή στην εργασία μου, τότε θα το επιδιώξω να επιστρέψω. Απώτερος σκοπός μου είναι άλλωστε να μεταφέρω ό,τι γνώση και εμπειρία καταφέρω να αποκομίσω πίσω στην Ελλάδα.
