Το HYam ταξιδεύει τη Νέα Ελληνική Εικαστική Σκηνή σε νέους προορισμούς

Η Pauline Simons

Όλα ξεκίνησαν περίπου ένα χρόνο πριν με θέα τα γραφικά σοκάκια της Ύδρας και φόντο το βαθύ μπλε του Σαρωνικού κόλπου και του ελληνικού ουρανού. Η Pauline Simons, Γαλλίδα του βορρά, μένει για μεγάλα διαστήματα εδώ και τρία χρόνια στο «μαύρο μαργαριτάρι του Σαρωνικού», όπως η ίδια χαρακτηρίζει την Ύδρα. Οι σημαντικές εκθέσεις που φιλοξενεί κάθε χρόνο το νησί σε χώρους πράγματι μοναδικούς όπως: τα παλιά σφαγεία που ανέλαβε από το 2009 ο συλλέκτης Δάκης Ιωάννου, το παλιό σχολείο ή το Workshop της Αγγλίδας συλλέκτριας Pauline Karpidas, που ήταν άλλοτε καρνάγιο όπου επιδιόρθωναν τα πλοία ενέμπνευσαν την Pauline Simons να δημιουργήσει το δικό της καλλιτεχνικό πρότζεκτ με αφετηρία αυτή τη μικρή γωνιά της Μεσογείου. 

Το 2013 ιδρύει το HYam (Hydra for Artists of the Mediterranean) και το  HYam πρότζεκτ μπαίνει σε εφαρμογή από τον Ιανουάριο 2014, όπου σε συνεργασία με το Ίδρυμα-Fondation Jean-Luc Lagardère θεσμοθετείται το 1^ο Βραβείο της Νεανικής Καλλιτεχνικής Σκηνής της Μεσογείου, αφιερωμένο στην Ελλάδα. Το Βραβείο διεκδικούν 19 νέοι καλλιτέχνες έως 36 χρονών από την Ελλάδα και την Κύπρο. Στις 2 Ιουλίου 2014, μια κριτική επιτροπή αποτελούμενη από διεθνείς προσωπικότητες στο χώρο της τέχνης το απονέμει στην Μαρία Τσάγκαρη σε ειδική εκδήλωση που οργάνωσε το HYam ειδικά για την περίσταση. Πάνω από 200 Έλληνες, Γάλλοι και διεθνείς καλεσμένοι τιμούν την εκδήλωση με την παρουσία τους, με τον γαλλικό Τύπο να κάνει ιδιαίτερη μνεία στο νέο αυτό βραβείο. Η επόμενη πράξη του HYam είναι ήδη στα σκαριά, γι’ αυτό το λόγο μιλήσαμε με τη δημιουργό του, Pauline Simons, η οποία θα μας εξηγήσει τι ακριβώς ετοιμάζει στη χώρα μας.     

Κυρία Simons, μιλήστε μας για εσάς και για τη σχέση σας με την Ελλάδα.   Είμαι διπλωματούχος της ENSAIT (Ανώτατη Εθνική Σχολή Τεχνών και Υφαντουργίας) της Roubaix και της Σχολής Καλών Τεχνών του Παρισιού. Αν και αρχικά ζωγράφος και ντιζάινερ, έγινα τελικά δημοσιογράφος ακολουθώντας μια ανορθόδοξη διαδρομή. Από το 1996, διατηρούσα μια εβδομαδιαία στήλη αφιερωμένη στην αγορά τέχνης στο Figaro Magazine και συνεργάστηκα με τις ομάδες της Figaro–Πλειστηριασμοί και της καθημερινής Figaro στον τομέα του ντιζάιν και της τέχνης του ευ ζην. Τον Ιούλιο του 2013, διέκοψα τη συνεργασία μου με τη Figaro για να δημιουργήσω το HYam. Παράλληλα, διατηρώ τη στήλη « Carrément marteau » στο σάιτ Point.fr όπου γράφω άρθρα σχετικά με την σύγχρονη τέχνη. Η σχέση μου με την Ελλάδα είναι σχέση ζωής καθώς ο σύζυγός μου είναι Έλληνας και επισκέπτομαι τη χώρα πάνω από 30 χρόνια μέχρι τώρα. Από το 2011, έχουμε ένα σπίτι στην Ύδρα όπου περνάμε αρκετούς μήνες το χρόνο. Η Ελλάδα είναι μια χώρα γεμάτη ομορφιά. 

Πώς γεννήθηκε το HYam;  Πάντοτε ήθελα να κάνω ένα πρότζεκτ στην Ελλάδα αν και δε μένω μόνιμα εκεί. Παρακολουθώ εδώ και χρόνια τις εκθέσεις στα μουσεία και στις αθηναϊκές γκαλερί και έβλεπα ότι δεν υπήρχε καμία αντιπροσώπευση των ελλήνων καλλιτεχνών στο εξωτερικό, ιδίως των νέων, πόσο μάλλον κατά τη διάρκεια της κρίσης. Γι’αυτό το λόγο, μου δημιουργήθηκε η επιθυμία να κάνω κάτι για όλα αυτά τα νέα ταλαντούχα παιδιά που δεν έχουν δυνατότητα προβολής της δουλειάς τους στο εξωτερικό και έτσι δημιούργησα το HYam. 

Τι είναι ακριβώς το HYam; Το HYam ξεκίνησε ως ένα άτυπο πρότζεκτ και αυτή τη στιγμή που μιλάμε οριστικοποιείται η νομική του μορφή. Πρόκειται για έναν μη-κερδοσκοπικό οργανισμό με έδρα το Παρίσι, μια καθαρά ιδιωτική πρωτοβουλία, η οποία έχει στόχο να υποστηρίξει τους ανερχόμενους καλλιτέχνες που προέρχονται από τις χώρες της Μεσογείου προβάλλοντας τη δουλειά τους στη διεθνή σκηνή. Αυτό θα γίνει με μια σειρά πρωτοβουλιών όπως: συμπαραγωγή εκθέσεων και καταλόγων, αγορά έργων και εγκατάσταση ενός πρωτότυπου καλλιτεχνικού πρότζεκτ στο νησί της Ύδρας. Η πρώτη πράξη της δραστηριότητάς μας, σε συνεργασία με το Ίδρυμα-Fondation Jean-Luc Lagardère, ήταν η οργάνωση του 1^ου Βραβείου της Νεανικής Καλλιτεχνικής Σκηνής της Μεσογείου, αφιερωμένου στην Ελλάδα. Πρόκειται για το μοναδικό ευρωπαϊκό βραβείο με αυτήν την κατεύθυνση. Στόχος του βραβείου ήταν να επιβραβευθεί η καλλιτεχνική δουλειά (γλυπτική, ζωγραφική, σχέδιο, περφόρμανς, εγκατάσταση, βίντεο) ενός νέου καλλιτέχνη, με θέμα την πολιτισμική ταυτότητα. Αυτό το πρωτότυπο βραβείο, ένα χρηματικό έπαθλο 10 000 ευρώ, έχει στόχο να υποστηρίξει τους καλλιτέχνες στην παραγωγή του έργου τους και να τους παρέχει μεγαλύτερη προβολή στη διεθνή σκηνή. 

Ποιοι ήταν οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες και πώς επελέγησαν;  Στο Βραβείο συμμετείχαν 19 καλλιτέχνες κάτω των 36 χρονών, από την Ελλάδα και την Κύπρο. Οι καλλιτέχνες ήταν οι: Χρήστος Βαγιάτας, Χρύσα Βαλσαμάκη, Παναγιώτης Βορριάς, Ζωή Γαϊτανίδου, Ναταλί Γιαξή, Πέτρος Ευσταθιάδης, Ειρήνη Ευσταθίου, Αθανάσιος Ζαγορίσιος, Διονύσης Καβαλλιεράτος, Βαλεντίνα Κάργα, Ειρήνη Μίγα, Βασίλης Μπαλάσκας, Ράνια Μπέλλου, Βασίλειος Πασπάλης, Αλέξανδρος Τζάννης, Ίρις Τουλιάτου, Μαρία Τσάγκαρη, Πάνος Τσαγκάρης και Μαριάννα Χριστοφίδη. Δε γνώριζα κανέναν καλλιτέχνη προσωπικά, γνώριζα μόνο τη δουλειά τους από εκθέσεις που είδα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Όλοι οι καλλιτέχνες υπέβαλλαν έναν φάκελο παρουσιάζοντας το καλλιτεχνικό τους πρότζεκτ, καθώς και ένα βίντεο 2 λεπτών που δημιούργησαν ειδικά για το Βραβείο και το HYam. 

Και ποιος αποφάσισε σε ποιον καλλιτέχνη θα δοθεί το Βραβείο;  Το HYam σύστησε μια ειδική επιτροπή από διεθνείς προσωπικότητες στο χώρο της τέχνης, η οποία κλήθηκε να διαλέξει τρεις από τους 19 συνολικά καλλιτέχνες, πριν απονείμει το Βραβείο στον τελικό νικητή. Η επιλογή των μελών της επιτροπής έγινε κατά τέτοιον τρόπο ώστε όλοι τους να έχουν κάποια σχέση με τη Μεσόγειο, να ενδιαφέρονται για τη διεθνή εικαστική σκηνή της Μεσογείου και ιδιαίτερα για την εικαστική σκηνή της Ελλάδας. Με πρόεδρο τον Alain Seban (πρόεδρος του Κέντρου Πομπιντού), στην επιτροπή συμμετείχαν οι: Γιώργος Αγουρίδης (Πρόεδρος του Πολιτιστικού κέντρου του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος), Adelina von Fürstenberg (Γενική επιμελήτρια της τελευταίας Μπιενάλε Θεσσαλονίκης και ιδρύτρια της ΜΚΟ Art For the World), Κατερίνα Γρέγου (Επιμελήτρια και καλλιτεχνική διευθύντρια της Art Brussels), (Άννα Καφέτση, Διευθύντρια του ΕΜΣΤ), Μαρία Κοκκίνου και Ανδρέας Κούρκουλας (Αρχιτέκτονες και δημιουργοί του νέου Μουσείου Μπενάκη), Thierry Ollat (Διευθυντής του MAC-Μουσείο Σύγχρονης Τένης, Μασσαλία), Thaddaeus Ropac και Ξένια Γερουλάνου (Galerie Thaddaeus Ropac Paris-Salzburg), Emmanuel Saulnier (Καλλιτέχνης και καθηγητής στην Εθνική Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών,Παρίσι) και François Tajan (Συν-διευθυντής της Artcurial). 

Έργο του Διονύση Καβαλλιεράτου.

Ποια ήταν η διαδικασία που ακολουθήθηκε για πώς ανακηρύχθηκε η νικήτρια του Βραβείου;  Τον Απρίλιο, όλα τα μέλη της κριτικής επιτροπής έλαβαν 19 φακέλους που περιείχαν το σύνολο της δουλειάς κάθε καλλιτέχνη και ένα βίντεο 2 λεπτών. Καθένας τους ξεχώρισε τη δουλειά τριών καλλιτεχνών. Δύο από τους καλλιτέχνες ισοψήφισαν στην επιλογή της επιτροπής, ανεβάζοντας τον αριθμό των φιναλίστ σε τέσσερις οι οποίοι ήταν οι εξής: Αθανάσιος Ζαγορίσιος, Ράνια Μπέλλου, Μαρία Τσάγκαρη και Μαριάννα Χριστοφίδου.  Την Τετάρτη 2 Ιουλίου και οι τέσσερις καλλιτέχνες, προσκεκλημένοι του HYam, ήρθαν στο Παρίσι από την Αθήνα, το Λονδίνο και την Κολωνία ειδικά για να παραστούν στην τελετή απονομής του Βραβείου που έλαβε χώρα στον οίκο δημοπρασιών Artcurial (Ηλύσια Πεδία). Το 1^ο Βραβείο της Νεανικής Καλλιτεχνικής Σκηνής της Μεσογείου έλαβε η Μαρία Τσάγκαρη κατόπιν ομοφωνίας των μελών της επιτροπής. 

Εκτός από το Παρίσι, το HYam έχει και ένα πρότζεκτ στην Ύδρα. Ποιο είναι αυτό;  Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, στην Ύδρα, κατασκευάζεται το εργαστήριο-έδρα της residence καλλιτεχνών που οργανώνει το HYam. Στόχος μας είναι κάθε χρόνο να δίνεται η ευκαιρία στον καλλιτέχνη που κερδίζει το Βραβείο της Νεανικής Καλλιτεχνικής Σκηνής της Μεσογείου να βρίσκεται σε residence στην Ύδρα και να ολοκληρώνει ένα συγκεκριμένο καλλιτεχνικό πρότζεκτ, άμεσα συνδεδεμένο με το δημόσιο χώρο της Ύδρας. Το πρότζεκτ αυτό θα παρουσιάζεται αρχικά στο νησί, ενώ στη συνέχεια θα οργανώνεται έκθεση με το έργο όλων των φιναλίστ του Βραβείου στην Αθήνα και το Παρίσι. Είναι πολύ σημαντικό, ιδίως οι νέοι Έλληνες καλλιτέχνες να αποκτήσουν μεγαλύτερη προβολή στο εξωτερικό και το HYam θέλει να τους δώσει αυτή τη δυνατότητα. 

Ύδρα-Αθήνα-Παρίσι: Τρεις τόποι με στόχο μια κοινή διαδρομή – την υποστήριξη των νέων καλλιτεχνών και την εύρεση νέων ταλέντων. Ποια θεωρείτε ότι είναι η σημαντικότερη ιδιαιτερότητα της πρωτοβουλίας σας μέσω του HYam; Στις μέρες μας, παρά τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν διάφορα κράτη, η Ευρώπη υποστηρίζει ιδιαίτερα την κατάργηση των διαφορών, την ενίσχυση του διαπολιτισμικού διαλόγου και δίνει τη δυνατότητα για πρωτότυπες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες με άξονα τους νέους. Το HYam είναι μια πρωτοβουλία που στόχο έχει να δημιουργήσει γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ της Γαλλίας και των υπόλοιπων κρατών της Μεσογείου, γι’ αυτό το λόγο η έννοια της εξαγωγής της καλλιτεχνικής δημιουργίας και η προβολή της στο εξωτερικό αποτελεί βασική πορεία πλεύσης μας. 

hyam.fr 

Μαρία Τσάγκαρη – Ευχαριστώ