Οι απόκριες αντλούν τις ρίζες τους από την αρχαιότητα και τη λατρεία του θεού Διονύσου, Θεού του κρασιού και του κεφιού, αλλά και της αναπαραγωγής. Η προέλευσή τους είναι Θρακική. Ο Διόνυσος είχε μαζί του τους Σάτυρους και τους Σελινούς, οι οποίοι έβαζαν στα κεφάλια τους στεφάνι από κισσό, φόραγαν μάσκες, και ντύνονταν με δέρματα ζώων.Οι Διονυσιακές και Βάκχικες αυτές γιορτές, είχαν σχέση με το τέλος του χειμώνα, και τον ερχομό της άνοιξης, συμβόλιζαν δε την εποχή που η γη αναγεννάται. Για τους αρχαίους λαούς ο κύκλος αυτός της αναγέννησης της φύσης, είχε σχέση και με τις ανθρώπινες ψυχές και συμβολίζονταν με το φόρεμα της μάσκας. Οι λάτρεις του Διόνυσου ζαλισμένοι από το κρασί του Βάκχου χυδαιολογούσαν, θορυβούσαν, και χόρευαν.
Στη σύγχρονη ελληνική παράδοση οι διονυσιακές και παγανιστικές καταβολές της γιορτής έχουν μπλεχτεί με την ορθόδοξη χριστιανική πίστη, ήταν τόσο βαθιά ριζωµένες που δεν καταργήθηκαν τελείως, έτσι οι συνήθειες των Ελλήνων να µεταµφιέζονται και να γιορτάζουν στους δρόµους παρέµειναν.
Καρναβάλι στην Άμφισσα, η βραδιά των στοιχειών της Χάρμαινας . Σάββατο 21 Φεβρουαρίου 2015 Φωτογραφία: Μιχάλης Παπάς / FOSPHOTOS
Η Αποκριά διαρκεί τρεις εβδοµάδες, και ξεκινάει 60 µέρες πριν το Πάσχα. Ονοµάζεται Τριώδιο. Η λέξη προέρχεται από το «τρεις ωδές». Ξεκινά την πρώτη Κυριακή, που αναφέρεται στο Ευαγγέλιο του «Τελώνη και Φαρισαίου». Την δεύτερη Κυριακή , στο Ευαγγέλιο του «Ασώτου Υιού». Η τρίτη είναι της «Απόκρεω « και η τελευταία Κυριακή της αποκριάς, κατά την οποία οι εορτασµοί και οι εκδηλώσεις φτάνουν στο απόγειο τους, είναι η «Τυρινή» (τυροφάγου) με πολλά και ιδιαίτερα έθιμα σε όλη τη χώρα. Το τέλος της αποκριάς είναι την αυγή της επόµενης µέρας: η πρώτη µέρα της Σαρακοστής, που ονοµάζεται Καθαρά ∆ευτέρα.
Καρναβάλι στην Άμφισσα, η βραδιά των στοιχειών της Χάρμαινας . Σάββατο 21 Φεβρουαρίου 2015 Φωτογραφία: Μιχάλης Παπάς / FOSPHOTOS
Φωτογραφία: Γιώργος Βιτσαράς
Μία από τις πολλές παραδόσεις της Αποκριάς είναι και τα σκωπτικά τραγούδια και γνωμικά ή αλλιώς γαμοτράγουδα. Πρόκειται για δημοτικά τραγούδια,με άσεμνους στίχους, συνήθως με σεξουαλικό περιεχόμενο. Τα περισσότερα από αυτά έχει καταγράψει Δημ. Χρ. Σέττας και εκδόθηκαν σε ένα μικρό ανθολόγιο σε επιμέλεια Φίλιππου Βλάχου, από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης. Τα παραδοσιακά γαμοτράγουδα ερμήνευσε η Δόμνα Σαμίου τα οποία και κυκλοφόρησε το 1994 στο δίσκο «Τα αποκριάτικα». Εμείς μαζέψαμε τα πιο kinky σκωπτικά τραγούδια και στιχάκια, για να γιορτάσετε κι εσείς τις απόκριες παραδοσιακά.
Το μουνί το λένε Γιώτα
https://youtu.be/Tf9L1ZhYi8I
Η κακογαμημένη
Τρέχουν από την καύλα μου -στα μπούτια- υγρά, ποτάμια
Τι να μου κάνει η πούτσα σου που είναι σαν τη μπάμια
Για να χορτάσει το μουνί θέλει ψωλή γεμάτη
κι απ’ τη η δικιά σου λείπουνε δυο δάχτυλα και κάτι…
Σου στήνομαι στα τέσσερα καίγομαι από τον πόθο
τη χώνεις μες στον κώλο μου μα… ίσα που τη νιώθω
Για να χορτάσει ο κώλος μου θέλει λιγάκι πλάτος
μα εσένα είναι ο πούτσος σου λιανός π’ ανάθεμάτος
Απ΄ τη βραδιά του γάμου μας είδα τη μαύρη τύχη
που βρήκα υποδεκάμετρο ενώ έψαχνα για πήχη
Ενώ άλλα υποσχόσουνα πως θα συμβούν στο στρώμα
Εγώ θυμάμαι να ρωτώ «μπήκε ή όχι ακόμα;»
Άσχημο πράμα το μουνί να ζει μες στην ορφάνια
να ψάχνει για παρηγοριά σε αγγούρια και ραπάνια
Θα φύγω, μια καλή ψωλή όπως τη θέλω να ΄βρω
Να ‘ναι μακριά να ΄ναι χοντρή κι ας είναι κι από μαύρο…
Ένα μουνί στην κερασιά
https://youtu.be/brSeHZuFshI
Ένα μουνί και μια ψωλή
Ένα μουνί και μια ψωλή
μαλλί πιαστήκαν’ με μαλλί
κι άρχισε η ψωλή να γνέθει
με μεράκι και με κέφι
-Μία μέσα μία έξω
αχ μουνάκι θα σου πλέξω
κότσο όλες σου τις τρίχες
για να χαίρεσαι που μ΄ είχες
-Άσ’ τον κότσο. Δε μ’ αρέσει
πιο καλά κάνε στη μέση
μια φαρδιά καλή χωρίστρα
κι ύστερα εκεί μέσα γλίστρα
-Αχ μουνί μου μυρωδάτο
πούτσο θες χοντρό βαρβάτο
να σε ανοίξει να σε απλώσει
και να σε διπλολαδώσει
-Άσε πούτσε τη μουρμούρα
κι έλα εδώ που έχω φαγούρα
Γάμα με π’ ανάθεμά σε
Άστα λόγια. Τα έργα πιάσε
-Σήκωσε τα πόδια μούνε
στα βυζιά σου ν’ ακουμπούνε
Κι έρχομαι να σε γαμήσω
Κι από μπρος και από πίσω
-Έτσι μπράβο ψώλαρέ μου
κοίτα τα μεριά μου τρέμουν
έμπα μέσα μου και μείνε
χύνε με και ξαναχύνε…
Πώς το τρίβουν το πιπέρι;
https://youtu.be/mumxbpWcWdM
Δυο κυράδες
Δυο κυράδες κάθονταν έξω
από την πόρτα τους,
μια της άλλης έλεγε:
-Έχει ο άντρας σου χοντρή;
-Έχει και παράχ’ μωρή!
-Δεν μου την εδανείζεις;
-Καποιανής τη δάνεισα
και μου την αρρώστησε
κ’ είδαμεν και πάθαμεν
για να την γιατρέψουμε.
Δώκαμεν και γιατρικά
δώδεκα καλάθια αυγά
κ’ έξη οκάδες βούτυρο
όσο να την δούμε ορθή
σαν αγγούρι τρυφερό.
(Ήπειρος)
Σαράντα μνιά με κύκλουσαν
https://youtu.be/E5JCPt-I2d8
Τις μιγάλις απουκριές
https://youtu.be/O-bPEGA9btg
Η χήρα η Παναγιώτα
Η Παναγιώτα χήρεψε
κι ενώ ποτέ δε γύρεψε
απ’ το Θεό μια χάρη
Στου μακαρίτη τη χρονιά
την έπιασε λιγοθυμιά
για πούτσο παιχνιδιάρη
Ένα χρόνο η Παναγιώτα
Που δεν έβγαλε κιλότα
Νταρντάνα βυζοκωλαρού
Τσαχπινομάτα μπουταρού
Η δόλια η Παναγιώτα
Τα βράδια μόνη ξενυχτά
με τα ποδάρια ανοιχτά
μουσκίδι την κιλότα
Ένα χρόνο η Παναγιώτα
Που δεν έβγαλε κιλότα
Χαϊδεύει μόνη το μουνί
Πόση να κάνει υπομονή
Και πόσο να αντέξει
Τρίβει τα χείλια τα χτυπά
Και το Θεό παρακαλά
Μια πούτσα να της πέψει
Ένα χρόνο η Παναγιώτα
Που δεν έβγαλε κιλότα
Και πιάσαν’ τόπο οι προσευχές
πήγαν ‘να βράδυ δυο ψωλές
χοντρές, μακριές,
με στύση χαλάλι η υπομονή
πλάνταξαν κώλος και μουνί
απ’ το πολύ γαμήσι
Κι από τότε η Παναγιώτα
δεν ξανάβαλε κιλότα…
