Με βαθιά λύπη και απογοήτευση πληροφορηθήκαμε την περασμένη εβδομάδα πως το Υπουργείο Πολιτισμού, διά του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων (ΟΔΑΠ), θα προχωρήσει στη διοικητική «αποβολή» της εταιρείας ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗ ΑΕ από το εμβληματικό καφέ στον Κήπο του Νομισματικού Μουσείου, που το λειτουργούσε επί 16 χρόνια με ευαισθησία και ποιότητα, έχοντας νόμιμη σύμβαση σε ισχύ για τη λειτουργία του αναψυκτηρίου. Αξίζει να τονιστεί, πως ο ΟΔΑΠ ουδέποτε διατύπωσε οποιαδήποτε παρατήρηση ή μομφή ή απαίτηση αποχώρησης της εταιρείας από το Καφέ καθ’ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας του.
Τα νέα όμως δεν ήρθαν «εξ ουρανού». Όλα ξεκίνησαν πριν από μερικούς μήνες με την προκήρυξη του διαγωνισμού για την εκμίσθωση συνολικά 59 σε όλη τη χώρα αναψυκτηρίων και εστιατορίων σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία από τον ΟΔΑΠ, ο οποίος είχε θέσει υπέρογκα οικονομικά κριτήρια, ευνοώντας τις μεγάλες αλυσίδες μαζικής εστίασης εις βάρος των μικρών και μεσαίων επιχειρηματιών.
Όπως αναφέρει ένας από τους όρους του διαγωνισμού, όσοι ήθελαν να πάρουν μέρος σε αυτόν, θα έπρεπε να διαθέτουν ετήσιο κύκλο εργασιών μεγαλύτερο του 1.000.000 ευρώ κατά την τελευταία πενταετία και να αναλάβουν αρκετά από τα καταστήματα, που είχαν χωριστεί σε τρεις μεγάλες ομάδες. Πιο συγκεκριμένα, ο διαγωνισμός υποχρεώνει τον ενδιαφερόμενο να επιλέξει μία από τις 3 μεγάλες ομάδες αναψυκτηρίων, κάτι το οποίο αυτομάτως αποκλείει τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες καθώς αδυνατούν βάσει του εισοδήματός τους να μισθώσουν ένα τόσο μεγάλο αριθμό αναψυκτηρίων.
«Οι οικονομικοί όροι ευνοούν απροκάλυπτα τις μεγάλες αλυσίδες στον χώρο της εστίασης»
Σύμφωνα με πληροφορίες του υπουργείου Πολιτισμού, ο λόγος για τον οποίο προχώρησε στη συγκεκριμένη προκήρυξη, σχετίζεται με το γεγονός ότι είχαν παρατηρηθεί αρρυθμίες στη λειτουργία αρκετών αναψυκτηρίων, κυλικείων και χώρων για το κοινό σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις οι μισθωτοί δεν εκπλήρωναν τις συμβατικές τους υποχρεώσεις και σε άλλες δεν παρείχαν ποιοτικές υπηρεσίες – κάτι το οποίο υπεύθυνοι αρκετών χώρων έχουν διαψεύσει.
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε ο Γιώργος Θαλασσινός, ιδιοκτήτης της Εταιρείας Μουσείων Εστίασης Α.Ε. και ο άνθρωπος που τρέχει όλα αυτά τα χρόνια το Καφέ, επεσήμανε μεταξύ άλλων πως, «Το Καφέ στον Κήπο του Νομισματικού Μουσείου, όλα αυτά τα χρόνια, φιλοξένησε εκατοντάδες ποιοτικές μουσικές εκδηλώσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, συζητήσεις, κινηματογραφικές βραδιές και βραδιές ποίησης. Ο Κήπος του ΝΟΜ, από μία “τρύπα στη γεωγραφία” της Αθήνας που ήταν το 2009, έγινε ένα σημαντικό και αναγνωρίσιμο τοπόσημο πολιτισμού.
Το Υπουργείο Πολιτισμού προτίμησε να αγνοήσει όλα τα προηγούμενα, ακόμη και την ευαρέσκεια που το ίδιο είχε εκφράσει για το έργο και τις υπηρεσίες μας, προκειμένου να “δωρίσει” το Καφέ του ΝΟΜ, μαζί με δεκάδες άλλα, σε μία αλυσίδα εστίασης που ουδεμία σχέση είχε με λειτουργία αναψυκτηρίων σε Μουσεία και Αρχαιολογικούς χώρους και που ελάχιστη σχέση έχει με επιχείρηση λειτουργίας χώρων εστίασης, μιας και είναι επιχείρηση franchising. Λυπούμαστε βαθύτατα για μία ακόμη επίδειξη αναλγησίας και εχθρότητας για κάθε φιλότιμη προσπάθεια σε αυτή τη χώρα, επιφυλασσόμαστε για τα νόμιμα δικαιώματα μας και θα είμαστε ευγνώμονες για κάθε έκφραση συμπαράστασης».
Ήδη από τον περασμένο Φεβρουάριο, η Κατερίνα Αγγελιδάκη είχε αναδείξει σε ρεπορτάζ της στην Popaganda τον κίνδυνο που διέτρεχε το καφέ του Νομισματικού Μουσείου, αλλά και εκείνο του Αρχαιολογικού Μουσείου. Η Αιμιλία Κουγιά, υπεύθυνη των δύο αναψυκτηρίων από το 2012 και ψυχή των πολιτιστικών και καλλιτεχνικών δράσεων που έδωσαν σύγχρονη πνοή στα Μουσεία, είχε μιλήσει για τους οικονομικούς όρους που ευνοούν απροκάλυπτα τις μεγάλες αλυσίδες στον χώρο της εστίασης, παραγκωνίζοντας την αξία της ποιοτικής διάστασης και της πολιτισμικής συνδρομής αυτών των επιχειρήσεων.
Η κα. Κουγιά είχε τότε εξηγήσει: «Έχουμε λάβει ειδοποίηση να φύγουμε παραδίδοντας τα μίσθια, παρόλο που η σύμβαση ανάμεσα στο υπουργείο και στην Εταιρεία Μουσείων Εστίασης Α.Ε., στην οποία ιδιοκτήτης είναι ο Γιώργος Θαλασσινός και εγώ εκπρόσωπος και Πρόεδρος, παραμένει ενεργή… Είναι μια οριζόντια διαχείριση, που για εμάς είναι και λανθασμένη και άδικη.
Αντί να λύσουν υπαρκτά προβλήματα σε περιφερειακά αλλά και σε κεντρικά αναψυκτήρια με ελέγχους από κλιμάκιο του ΟΔΑΠ, που θα ξεχωρίσει όσους ανταποκρίνονται στις επιθυμητές προϋποθέσεις, μας βάζουν όλους στο ίδιο τσουβάλι, υπέρ των μεγάλων οικονομικών ομίλων και φορέων. Μαζικοποιούν τις προσφερόμενες υπηρεσίες, με αποτέλεσμα να χαθεί η ιδιαιτερότητα, η ταυτότητα, η εξατομίκευση κάθε μεμονωμένης επιχείρησης, σε μια εποχή που η αναβαθμισμένη, ολιστική εμπειρία του επισκέπτη είναι το ζητούμενο σε όλα τα μουσεία διεθνώς».
Οι ισχυρισμοί του ΟΔΑΠ και της ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗ Α.Ε. για τη λειτουργία των αναψυκτηρίων
Ύστερα απ’ όσα ανέφερε στην ανακοίνωσή της η εταιρεία ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗ Α.Ε. και ο Γιώργος Θαλασσινός για την αποβολή της από το αναψυκτήριο του Νομισματικού Μουσείου Αθηνών, έλαβε την απάντηση του ΟΔΑΠ:
«Ο ΟΔΑΠ απαντά στους ανυπόστατους ισχυρισμούς της εταιρείας ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΕΣΤΑΣΗ ΑΕ για το αναψυκτήριο στο Νομισματικό Μουσείο. Ο Οργανισμός Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων απαντώντας στους ανυπόστατους ισχυρισμούς της εταιρείας ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗ Α.Ε. για την αποβολή της από το αναψυκτήριο του Νομισματικού Μουσείου Αθηνών, δηλώνει τα εξής: Η σύμβαση μίσθωσης με τη συγκεκριμένη εταιρεία έχει λήξει από το 2017. Δεν ανανεώθηκε. Δεν παρατάθηκε. Ο νόμος ορίζει ότι μετά τη λήξη της σύμβασης, το αναψυκτήριο παραδίδεται ελεύθερο, χωρίς καμία άλλη διαδικασία.
Ο ΟΔΑΠ υποχρεούται να ενεργήσει δημόσιο πλειοδοτικό διαγωνισμό, πράγμα που έκανε. Πριν από τη διενέργεια του νέου διαγωνισμού, όλοι οι κάτοχοι των αναψυκτηρίων με ληγμένες μισθώσεις, μεταξύ των οποίων και η συγκεκριμένη εταιρεία, ειδοποιήθηκαν να τα παραδώσουν οικειοθελώς, προκειμένου να μην εκδοθεί σε βάρος τους πρωτόκολλο διοικητικής αποβολής.
Η εταιρία ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗ ΑΕ αρνήθηκε ρητά να παραδώσει το αναψυκτήριο αν και λειτουργούσε χωρίς σύμβαση και χωρίς άδεια λειτουργίας, πέραν της προηγούμενης καταχρηστικής χρήσης, σχεδόν επί μία εξαετία. Η εταιρεία έχει οικονομικές εκκρεμότητες προς τον Ο.Δ.Α.Π. Η λειτουργία του αναψυκτηρίου δεν υπήρξε ανεπίληπτη.
Από τις 31/01/2023 έχει αναρτηθεί στο διαδίκτυο η διακήρυξη (Αριθ. Πρωτ.: .ΟΔΑΠ/ΓΔ/ΑΤΠΑΠ/1497) ανοικτού δημοσίου πλειοδοτικού διαγωνισμού για την εκμίσθωση αναψυκτηρίων / εστιατορίων αρχαιολογικών χώρων, μνημείων, μουσείων και του δικαιώματος εγκατάστασης αυτόματων πωλητών νερού και αναψυκτικού», καταλήγει.
H εταιρεία ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗ Α.Ε. έδωσε εκ νέου της την απάντησή της στην ανακοίνωση του ΟΔΑΠ, την οποία παραθέτουμε:
«Τι ακριβώς υποστηρίζει το ΥΠΠΟ στην ανακοίνωση;
- «Η σύμβαση μίσθωσης έχει λήξει από το 2017»
– Αλήθεια; Υπάρχει κάποιο έγγραφο 5 χρόνια μετά τη.. λήξη της σύμβασης πού απαιτεί να αποχωρήσουμε;
– Συνέχισαν να εισπράττονται κανονικά τα μισθώματα;
– Υπήρχε αλληλογραφία μεταξύ της εταιρείας και του ΟΔΑΠ-ΥΠΠΟ ;
– Παρελήφθησαν επικαιροποιημένες επιστολές καλής εκτέλεσης της σύμβασης ..που είχε λήξει;
- «Ο νόμος ορίζει ότι, μετά τη λήξη της σύμβασης, το αναψυκτήριο παραδίδεται…»
– Σύμφωνοι! Μετά τη λήξη της σύμβασης. Γιατί το ΥΠΠΟ δεν περίμενε το δικαστήριο να αποφασίσει – πολύ σύντομα – αν έληξε ή όχι η σύμβαση; Τι φοβάται;
- «Η εταιρεία έχει εκκρεμότητες προς τον ΟΔΑΠ»
– Σοβαρά; Θα περιμένουμε τις αποδείξεις στο δικαστήριο. Μέχρι πρότινος πάντως ο ΟΔΑΠ αδυνατούσε να .. ανακαλύψει τις πληρωμές που είχαν γίνει με ηλεκτρονικές καταθέσεις (ebanking)!
- «Η λειτουργία του αναψυκτηρίου δεν υπήρξε ανεπίληπτη»
– Ωωω, η καταγγελία είναι σοβαρή. Το 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει στα κράτη-μέλη μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο προσπαθειών για βιώσιμη ανάπτυξη. Στην Ελλάδα ο ΟΔΑΠ και το αντίστοιχο ευρωπαϊκό γραφείο δημιουργούν ομάδα μελέτης, ώστε να εντοπίσει βέλτιστες πρακτικές σε θέματα λειτουργίας – μεταξύ των άλλων – και αναψυκτηρίων Μουσείων. Σε ποιόν αναθέτει ο ΟΔΑΠ να συνδράμει με την εμπειρία και τεχνογνωσία του την ομάδα μελέτης στα θέματα αυτά; Την «μη ανεπίληπτη» εταιρεία ΜΟΥΣΙΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗ ΑΕ, που λειτουργεί άψογα τα αναψυκτήρια εντός του Εθνικού Αρχαιολογικού και στον Κήπο του Νομισματικού Μουσείου ! Ευχαριστήριες ή εγκωμιαστικές επιστολές Διευθυντών Μουσείων, των Συλλόγων Φίλων των Μουσείων, των εργαζομένων στο ΥΠΠΟ-ΟΔΑΠ, εκδοτικών οίκων, φορέων, πρεσβειών κλπ απευθύνονται στην ίδια «μη ανεπίληπτη» εταιρεία! Εννοείται ότι στην ίδια «μη ανεπίληπτη» εταιρεία αναφέρονται ή απευθύνονται και τα χιλιάδες ενθουσιώδη σχόλια των επισκεπτών μας (Ελλήνων και μη), που μπορεί το ΥΠΠΟ να αναζητήσει στα κοινωνικά δίκτυα, στα ΜΜΕ, αλλά και στο TripAdvisor και άλλες παρόμοιες πλατφόρμες παγκόσμιας εμβέλειας.
Απορούμε τέλος γιατί το ΥΠΠΟ (δια του ΟΔΑΠ και ανώνυμα) μπήκε στον κόπο να απαντήσει με έωλα, παραπλανητικά και τελικά «μη ανεπίληπτα» επιχειρήματα, σε μία συναισθηματικά φορτισμένη ανάρτηση, μετά από μία βάρβαρη εκπαραθύρωση, του εκπροσώπου της εταιρείας μας. Τι φοβήθηκε; Tι φοβάται;».
Αβέβαιο το μέλλον των καφέ – Η περίπτωση του εστιατορίου «Β.» στη Θεσσαλονίκη
Οι αποκαρδιωτικές εξελίξεις που αφορούν στην εκμίσθωση των αναψυκτηρίων και εστιατορίων σε όλη τη χώρα, με πρώτο το καφέ του Νομισματικού Μουσείου, «χτυπούν την πόρτα» του εστιατορίου του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη. Όπως γνωστοποίησε το Voria.gr, με βάση τον πλειοδοτικό διαγωνισμό που διενήργησε ο ΟΔΑΠ, η λειτουργία του εστιατορίου «Β.» κατοχυρώθηκε σε αλυσίδα γρήγορου φαγητού και μέσω αυτής το «Β.» περνά στα χέρια Αθηναίου επιχειρηματία.
«Η απόφαση δεν είχε αξιοκρατικά κριτήρια και γράφει τους τίτλους τέλους σε ένα από τα πιο γνωστά εστιατόρια της Θεσσαλονίκης και όχι μόνο. Λειτουργούμε 19 χρόνια το “Β.”, καταφέραμε να το κρατήσουμε ψηλά κι έρχεται ένας φωτογραφικός διαγωνισμός και μας το παίρνει μέσα από τα χέρια μας», δήλωσε η ιδιοκτήτρια του εστιατορίου, Χρύσα Κονιόρδου.
Τέλος, απαντώντας στο επιχείρημα που θέλει την ύπαρξη αρρυθμιών στη λειτουργία αρκετών αναψυκτηρίων, η ίδια ανέφερε πως, «Από το 2017-2018 είμαστε χωρίς συμβόλαιο και όλες οι προσπάθειες που κάναμε με το υπουργείο για να βρεθεί μια λύση έπεσαν στο κενό. Το “Β.” δεν είναι ένα αναψυκτήριο, αλλά μια μεγάλη επένδυση με 24 άτομα προσωπικό, κάποια από τα οποία δουλεύουν 10 και 16 χρόνια. Μας ξέρει όλη η πόλη, δεν μπορεί να περάσει στα χέρια κάποιου άλλου».
