Ως «ίδρυμα που έχει ως προορισμό να συγκεντρώνει, να κατατάσσει, να συντηρεί και να εκθέτει κάθε αξιόλογο αντικείμενο που σχετίζεται με την ιστορία, την τέχνη, την επιστήμη, την τεχνική κτλ., ιδίως των παλαιότερων εποχών», κάπως έτσι ορίζεται το μουσείο, ο ορισμός αυτός όμως, αποτυγχάνει να αποτυπώσει το πραγματικό μεγαλείο των χώρων αυτών. Συνώνυμα του πολιτισμού, τα μουσεία γίνονται πόλος έλξης για εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που ταξιδεύουν από τη μια ήπειρο στην άλλη προκειμένου να επισκεφτούν ένα μουσείο ή να δουν μια συγκεκριμένη έκθεση. Ποιος δεν έχει δει άλλωστε τις ουρές εκατοντάδων μέτρων έξω από το μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι; Και στη χώρα μας όμως, είναι πολλά τα αξιόλογα μουσεία, οι εκθέσεις των οποίων δεν έχουν σε τίποτα να ζηλέψουν αυτές του εξωτερικού, με το Μουσείο της Ακρόπολης να υποδέχεται κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες από κάθε γωνιά της Γης.
Η 18η Μαΐου έχει οριστεί από το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων ως Διεθνής Ημέρα Μουσείων, επιθυμώντας να αναδείξει το ρόλο των Μουσείων στη σύγχρονη κοινωνία. Με αυτή την αφορμή, η Popaganda μίλησε με τον Δημήτρη Παντερμαλή, διευθυντή του Μουσείου της Ακρόπολης και τον Γιώργη Μαγγίνη, επιστημονικό διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη, για την σημασία των μουσείων σε αυτή την χρονική συγκυρία που διανύουμε.
«Το μουσείο δεν είναι μια πολυτελής παροχή στον κόσμο, αλλά ουσιαστική»
Δημήτρης Παντερμαλής, διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης
Επισκέπτες περιηγούνται στο ασύνηθες άδειο για την εποχή Μουσείο της Ακροπόλης, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, Αθήνα Παρασκευή 13 Μαρτίου ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΙΡΩΝΗΣ
Η συνταγή της επιτυχίας του Μουσείου της Ακρόπολης, είναι η στόχευσή του. Δηλαδή, όταν το μουσείο δεν έχει μόνο θεωρητικές απόψεις, αλλά απευθύνεται άμεσα στο κοινό του και προσπαθεί συνεχώς να βελτιώσει τις υπηρεσίες του, τότε και το κοινό ανταποκρίνεται.
Όσον αφορά στις προκλήσεις στην μετά-covid εποχή, όχι μόνο για εμάς, αλλά και για όλα τα μουσεία, είναι η ουσιαστική επανεκκίνηση που πρέπει να γίνει. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ληφθούν ορισμένα πράγματα υπ’ όψιν, ώστε να βελτιώσουμε τις υπηρεσίες μας στο κοινό. Εμείς στο Μουσείο της Ακρόπολης έχουμε εμπλουτίσει τις συλλογές μας, την έκθεση, με άφθονο ψηφιακό υλικό και έχουμε κάνει συντηρήσεις τόσο στο κτίριο όσο και στην έκθεση, οι οποίες δεν μπορούσαν να γίνουν άλλες χρονιές λόγω της μεγάλης επισκεψιμότητας. Επίσης έχει γίνει και ένας εις βάθος καθαρισμός όλου του κτιρίου, αλλά και μικροεπισκευές, όπου κρίθηκαν αναγκαίες.
Με την κρίση που βιώνουμε τον τελευταίο χρόνο, έχει γίνει για πολλοστή φορά σαφές ότι χρειάζεται μια ισορροπία στην κοινωνία για να προχωρήσει και νομίζω το μουσείο, σαν χώρος, με τη γνώση που προσφέρει και τα αντικείμενα που παρουσιάζει, συμβάλλει πραγματικά στην ανίχνευση της εσωτερικής μας ισορροπίας. Με το κλείσιμο των μουσείων δημιουργήθηκε αρκετός θόρυβος και μεγάλη συζήτηση για το τι θα γίνει από δω και πέρα, που σημαίνει ότι τα μουσεία δεν είναι μια πολυτελής παροχή στον κόσμο, αλλά ουσιαστική.
«Το κοινό θέλει να συνδυάζεις το οικείο με μια ήρεμη, μικρή αλλά σταθερή δόση έκπληξης»
Γιώργης Μαγγίνης, επιστημονικός διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη
Γιάννης Παπανίκος (GR) / Idomeni: Exodus / Εγκαίνια του Athens Photo Festival 2016 στο Μουσείο Μπενάκη, κτίριο Πειραιώς.
Αυτό που έχει συμβάλλει κατά πολύ στην επιτυχία του μουσείου Μπενάκη είναι ο πλούτος, η ποικιλία και η αξιοποίηση των συλλογών του, αλλά και ο προσανατολισμός του προς το κοινό.
Τα μουσεία είναι ένα απόλυτα απαραίτητο στοιχείο, όχι μόνο για την εκπαίδευση, αλλά και την ευεξία και την ψυχική υγεία όλων των ανθρώπων. Είναι αυτό που λέμε πολιτισμός, γιατί πολιτισμός δεν είναι μόνο κάτι που χρησιμοποιούμε για να μαθαίνουμε, αλλά κάτι που μας είναι αναγκαίο για να είμαστε υγιείς και ευτυχισμένοι. Αυτό το πράγμα μπορούν κατεξοχήν να το κάνουν τα μουσεία και γι’ αυτό είναι απόλυτα απαραίτητα σε αυτή την εξίσωση.
Το ελληνικό κοινό, όπως και όλα τα κοινά, θέλει να συνδυάζεις το οικείο, αυτό που ήδη γνωρίζει, με μια ήρεμη, μικρή αλλά σταθερή δόση έκπληξης. Δηλαδή, θέλει να αναγνωρίζει κάποια πράγματα και μετά να του δίνεις και κάτι καινούριο. Αν υπάρχει πάντοτε κάτι το οικείο και με το οποίο είναι συμφιλιωμένο το κοινό και μετά του δίνεις κάτι καινούριο να σκεφτεί, όλα τα κοινά αντιδρούν θετικότερα. Είναι μια διαδικασία μάθησης.
Το μουσείο Μπενάκη είχε πάντα μια παράδοση να είναι οικείο στο κοινό. Δηλαδή, είναι ένα μουσείο το οποίο στεγαζόταν αρχικά σε ένα σπίτι. Μεγαλοπρεπές μεν, αλλά σπίτι. Αυτή την αίσθηση του καλωσορίσματος, του ότι μπορείς να έρθεις και να ξαναέρθεις, σαν να μπαίνεις σε έναν οικείο χώρο την έχει κρατήσει και αυτό το έχει κάνει με συγκεκριμένες τακτικές. Δηλαδή με το να έχει μια ανθρώπινη υποδοχή, με το να αναγνωρίζεις το προσωπικό όταν έρχεσαι συχνά, με το να έχει όλες τις κλίμακες μέσα στις εκθέσεις του, από γιγαντιαίες έως πραγματικά μικρές και με το να είναι σταθερά προσανατολισμένο στην υπηρεσία που προσφέρει στο κοινό του.
