Στο πλαίσιο του SNF Nostos Conference συζητήθηκαν η πρόοδος της Πρωτοβουλίας για την Υγεία του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) και παρουσιάστηκαν τα νέα νοσοκομεία που σχεδιάζονται από τον Renzo Piano με δωρεά του ΙΣΝ.

Κατά τη διάρκεια των δύο ημερών, καταξιωμένοι ομιλητές από κάθε άκρη της γης μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους και αντάλλαξαν απόψεις και προβληματισμούς σε σειρά καίριων θεμάτων όπως η βιοηθική, η κοινωνική ανισότητα στην υγεία παγκοσμίως, η παροχή έκτακτης ιατρικής βοήθειας σε εμπόλεμες ζώνες, η χρήση ψυχεδελικών ουσιών στις θεραπείες ψυχικής υγείας, η ρομποτική, η επιστημονική δημοσιογραφία, καθώς και το μέλλον της ιατρικής μέσα από νέες τεχνολογίες.

Μετά το τέλος του ανοιχτού, διαδραστικού και δυναμικού διημέρου με επίκεντρο την Υγεία, το iMEdD, ο μη κερδοσκοπικός δημοσιογραφικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 2018 με αποκλειστική δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για να προάγει και να ενισχύσει τη διαφάνεια, την εγκυρότητα και την ανεξαρτησία στη δημοσιογραφίας, οργάνωσε ένα roundtable με επιλεγμένους δημοσιογράφους.

Ο Ανδρέας Δρακόπουλος, πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος

Πρώτη πήρε τον λόγο συνάδερφος από το ΑΠΕ που ρώτησε για την ανάκληση της απόφασης Roe v. Wade από το Ανώτατο δικαστήριο των ΗΠΑ, η οποία σχετίζεται με το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση, και ο Ανδρέας Δρακόπουλος είπε ότι η γνώμη του είναι γρήγορη και απλή και ότι είναι απαράδεκτο να το συζητάμε καν. «Είναι απαράδεκτο, πέρα από κάθε λογική, να γίνονται αυτά τα πράγματα. Είναι σαν πηγαίνουμε πίσω 50 χρόνια. Είναι κάθετη η γνώμη μου ότι δεν πρέπει να γίνονται αυτά τα πράγματα και σχετίζεται και με τη πόλωση που υπάρχει στην πολιτική που είναι παγκόσμια», συμπλήρωσε ο πρόεδρος του ΙΣΝ. 

Στη συνέχεια πήρα το μικρόφωνο και τον ρώτησα όχι διαδοχικά, αλλά στο σύνολο της κουβέντας, τρία ερωτήματα.

Το πρώτο αφορούσε στο πρόβλημα της ελευθερίας του τύπου στην Ελλάδα και την πρόσφατη κατάταξη της χώρας μας στην 108η θέση από τους Reporters without Borders και την προσπάθεια της κυβέρνησης να διασκαδάσει τις εντυπώσεις και τη διεθνή κατακραυγή και να αμφισβητήσει εκθέσεις σαν και αυτές. Τον ρωτήσαμε λοιπόν αν βλέπει πρόβλημα της ελευθερίας του τύπου στην Ελλάδα και αν τον απασχολεί προσωπικά και σαν ίδρυμα. Η απάντηση του ήταν ξεκάθαρη:

«Με απασχολεί πάρα πολύ όπως θα έπρεπε να απασχολεί και οποιονδήποτε πολίτη οποιασδήποτε χώρας. Είμαι και Έλληνας, είμαι και Αμερικανός και φυσικά με απασχολεί. Είναι απαράδεκτο αυτό το οποίο γίνεται, αλλά νομίζω ότι όλοι ξέρουμε γιατί έχουμε φτάσει εκεί. Είναι φως φανάρι. Είναι άσχημο. Δεν θα έπρεπε να υπάρχει. Το θέμα είναι τι μπορεί κανείς να κάνει. Έχουμε φτάσει στο σημείο να πρέπει να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε. Όποιος νομίζει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα με την ελευθερία του τύπου στην Ελλάδα χρειάζεται γιατρό. Η απάντηση αυτή είναι. Φτάνει ένα σημείο που λες τι θα κάνουμε για αυτό το πράγμα. Θα μου πείτε είναι εύκολο για εσένα που το λες και κάθεσαι εκεί που κάθεσαι και δεν έχεις ανάγκη, δεν έχεις δουλειά. Αλλά κάποια στιγμή κάτι πρέπει να γίνει, είναι απαράδεκτο. Όποιος λέει ότι δεν είναι έτσι χρειάζεται ψυχίατρο.

Και ναι μας απασχολεί και σαν ίδρυμα. Όπως βλέπετε δεν κάνουμε διαφήμιση. Δεν πουλάμε προϊόν. Από την άλλη πάντα με απασχολεί το θέμα των media γιατί νιώθω ότι δεν μεταφέρεται στο κοινό η είδηση για έργα όπως η πρωτοβουλία για την υγεία που κάναμε. Μοιραζόμαστε το έργο που κάνουμε. Δεν είναι για εμάς. Είναι για τον κόσμο. Είμαστε φιλανθρωπικό ίδρυμα. Μοιραζόμαστε ένα πάρα πολύ μεγάλο έργο για την υγεία. Το βασικό μέρος θα πάει στην Ελλάδα – νοσοκομεία, training, εκπαίδευση και πολλές άλλες δράσεις – και κανείς από τον Τύπο δεν ήταν εκεί για να ακούσει και να μάθει, κανείς από έσας, όχι για να να μας κάνετε διαφήμιση αλλά για να το μεταφέρετε στον κόσμο που υπηρείτε. Το λέω αυστηρά αλλά δεν το λέω προσωπικά. Θα έπρεπε να είστε όλοι στην πρώτη γραμμή, να πάρετε την πληροφορία και να τη μοιραστείτε σαν ένα πολύ καλό γεγονός ευχάριστο, χωρίς agenda».

Ακολούθησαν και άλλες ερωτήσεις, αλλά το πιο σημαντικό που είπε ο Ανδρέας Δρακόπουλος ήταν: 

«Είμαστε ένα ίδρυμα που δραστηριοποιείται σε 136 χώρες. Μην μας παίρνετε ως δεδομένο. Του χρόνου ίσως να μην το κάνουμε εδώ πέρα γιατί δεν υπάρχει καμία ανταπόκριση. Health initiative είναι εκεί που η υγεία συναντά την κοινωνία».

Λίγο μετά, η συνάδερφος από την Καθημερινή τον ρώτησε για την αποτίμηση των τεράστιων δωρεών και αν υπάρχει deadline όσον αφορά στο βλέμμα του ιδρύματος στην Ελλάδα.

«Δεν υπάρχει deadline. Μόνο ο θάνατος είναι το deadline. Θα συνεχίσουμε όσο έχουμε λεφτά και μπορούμε και έχουμε κουράγιο. Αν δεν το έχουμε θα το βρούμε. Σαν ίδρυμα έχουμε προσφέρει περίπου 3,5 δισεκατομμύρια από τα οποία τα 2 και έχουν πάει στην Ελλάδα τα τελευταία 25 χρόνια» είπε μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του ΙΣΝ.

Η κουβέντα ήρθε στην πολιτική και ο Ανδρέας Δρακόπουλος τόνισε: 

«Πολιτικά, από την πρώτη μέρα που αρχίσαμε τη δράση μας στην Ελλάδα, εμείς ούτε δουλειές έχουμε στην Ελλάδα, ούτε ζητάμε τίποτα, ούτε προσδοκούμε σε κάτι, εκτός αν κάνουμε κάτι με την εκάστοτε κυβέρνηση αφού είναι σύμπραξη ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, ο καθένας έχει κάνει ορισμένα πράγματα χωρίς ατζέντες για το κοινό καλό των ανθρώπων. Ακούγεται και πρέπει να είναι απλό. Παραδώσαμε το 2017 το Κέντρο Πολιτισμού, όχι σε κάποια κυβέρνηση, αλλά στον λαό, αυτός είναι ο ιδιοκτήτης. Ζητάμε από τις κυβερνήσεις να κάνουν τη δουλειά τους. Οι πολιτικοί ξεχνάνε ότι η δουλειά τους είναι να υπηρετούν τον κόσμο. Είναι η δουλειά της κάθε κυβέρνησης, είτε προέρχεται από δεξιά, είτε από αριστερά, ποια η διαφορά πλέον. Είναι τόσα πολλά τα προβλήματα που δεν υπάρχουν πια αυτά. Σημασία έχει να γίνουν τα πράγματα σωστά. Για το Κέντρο Πολιτισμού δώσαμε άλλα 50 εκατομμύρια για να πάρει μπροστά το έργο και είπαμε ότι ήρθε η ώρα να αναληφθούν οι ευθύνες από εκεί που πρέπει. Δεν είναι η δουλειά μας και δεν θα έπρεπε, το λέω σαν Ανδρέας, σαν Έλληνας, το Ίδρυμα να δίνει λεφτά για να λειτουργεί η Εθνική Λυρική Σκηνή και η Εθνική Βιβλιοθήκη. Είμαστε τώρα στον πρώτο χρόνο που δίνουμε 10 εκατομμύρια και θα δούμε αν θα συνεχίσουμε γιατί δεν είναι σωστό ένα ίδρυμα να χρηματοδοτεί έμμεσα την ΕΛΣ και την Εθνική Βιβλιοθήκη.

Σε συνέχεια της τοποθέτησης του, τον ρώτησα σε ποια φάση βρίσκεται η κρατική χρηματοδότηση και ποιο είναι το πόσο που θα συνεχίσει να δίνεται από το ΙΣΝ για το Κέντρο Πολιτισμού.

«Για να δίνουμε έξτρα χρήματα, έχουμε ζητήσει να μας διαβεβαιώσουν ότι η Βιβλιοθήκη και η ΕΛΣ θα πληρώνουν το ενοίκιο στο Κέντρο Πολιτισμού, που δεν είναι σε εμάς, είναι μεταξύ των αρμόδιων υπουργείων (σ.σ. το ΚΠΙΣΝ παραδόθηκε στη ελληνική πολιτεία το 2017), για να μπορέσει να επιβιώσει το Κέντρο Πολιτισμού. Για να υπάρξει συνεργασία πρέπει να υπάρχει αλληλοσεβασμός και αλληλοεμπιστοσύνη. Όσον υπάρχουν αυτά, εδώ θα είμαστε και θα βοηθάμε όσο μπορούμε μέχρι τέλους» είπε ο Ανδρέας Δρακόπουλος.

Οι αρμόδιοι έχουν επικοινωνήσει μαζί σας; Υπάρχει διάλογος; ρωτάω σε μία προσπάθεια να δω σε τι επίπεδο βρίσκεται η σύμπραξη ιδιωτικού και δημοσίου τομέα.

«Πάντα υπάρχει διάλογος και γενικά οι κυβερνήσεις έχουν κάνει μεγάλες προσπάθειες σε πολύ δύσκολες εποχές. Ο καθένας πρέπει να κάνει όμως της δουλειά του. Υπάρχει επικοινωνία και θέληση, αλλά κάποτε δεν φτάνει μόνο η θέληση. Όπως τότε που είχαμε πει “που είναι το μετρό” και μας είχαν παρεξηγήσει. Το μετρό έχει υπογραφεί από το 2009. Έχουν έρθει μέχρι σήμερα στο Κέντρο Πολιτισμού 13 εκατομμύρια άνθρωποι και δεν υπάρχει μετρό. Θα βγει το μετρό στην πλατεία Κολωνακίου; Για να πάει ποιος; Βλέπουμε να φτιάχνουν στάση στο Κολωνάκι και εδώ πέρα που έρχεται όλος ο κόσμος, δικό του πάρκο, δικός του χώρος, δεν μπορεί να έρθει. Αυτό λέγεται καλή συνεργασία; Το λέω σαν Έλληνας. Δεν είναι προσωπικό θέμα» είπε ο πρόεδρος του ιδρύματος.

Η κουβέντα συνεχίστηκε με μία συγκινητική τοποθέτηση του εκπροσώπου του site meallamatia.gr, που εξειδικεύεται σε θέματα ατόμων με αναπηρία και στηρίζεται πλέον από το iMEdD. Ο εκπρόσωπος του site εξέφρασε το παράπονο ότι εισπράττουν μεγάλο μέρος σαν βοήθεια από τις δράσεις το ΙΣΝ, αλλά “δεν μας έχουν νιώσει ως συνδιαμορφωτές στις δράσεις του”. Για να πάρει την απάντηση από τον Ανδρέα Δρακόπουλο ότι είναι η χειρότερη κριτική που μπορεί να του κάνει κάποιος και όταν λέει χειρότερη εννοεί ότι τον ενοχλεί και έχει δίκιο ο άνθρωπος που την ασκεί. «Έχουμε πολλά να κάνουμε ακόμα. Με μεγάλη χαρά θέλω να βρεθούμε και να μιλήσουμε. Θέλουμε να κάνουμε μαζί πολλά περισσότερα. Ευχαριστώ για αυτό» συμπλήρωσε.

Λίγο πριν το τέλος της κουβέντας, η συνάδερφος από το ΑΠΕ ρώτησε για τα fake news και αν έχει εργαλεία το ΙΣΝ εκτός από τα ΜΜΕ να ενημερώσει σωστά τον πολίτη. «Σωστή ερώτηση και εύκολη απάντηση. Οι δράσεις μας, όπως αυτή που έγινε τώρα για την υγεία, είναι ανοιχτές σε όλους. Μπορούσαν να έρθουν και να μάθουν. Δεν έχουμε εφημερίδες. Μοιραζόμαστε τις δράσεις μας. Για αυτό λέω με παράπονο ότι τα ΜΜΕ πρέπει να ενημερώνουν τον πολίτη» είπε κοφτά ο Ανδρέας Δρακόπουλος.

Η κουβέντα έκλεισε με άλλη μία ερώτηση μου για το αν η ενεργειακή κρίση θα φέρει παγκόσμια φτωχοποίηση ή μιλάμε ξανά για Κασσάνδρες και πώς θα μπορούσαμε να διασφαλίσουμε την ποιότητα της δημοκρατίας σε αυτή την υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου.

«Αυτή είναι καλή ερώτηση για τους πολιτικούς. Σαν φιλανθρωπικό ίδρυμα το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι το ενεργειακό είναι ένα πραγματικό πρόβλημα που θα επιφέρει επιπτώσεις. Σε πόσο βάθος χρόνου και σε τι ακριβώς, δεν γνωρίζω, αλλά πιστεύω ότι είναι ένα σοβαρό πρόβλημα. Σαν ίδρυμα δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα. Το ενεργειακό βαθαίνει το πρόβλημα της ανισότητας. Για αυτό επιμένω ότι το μέλλον είναι στις συμπράξεις, γιατί δεν μπορεί κανείς μόνος του να ανταπεξέλθει. Θέλει συνεχώς σωστές συνεργασίες. Η ανισότητα συνεχίζει και γίνεται χειρότερη και αυτό δεν βοηθά, αλλά κάνει επικίνδυνα τα πράγματα. Είμαστε σε μια εποχή που δεν υπάρχουν πολλοί leaders, δεν υπάρχει ηθική, υπάρχει ανισότητα, δεν υπάρχει ηγεσία και υπάρχουν πολύ σοβαρά προβλήματα» είπε ο Ανδρέας Δρακόπουλος και έκλεισε το πολύ ενδιαφέρον roundtable.

https://www.snf.org/