H ανακύκλωση στην ιστορία
Η ανακύκλωση ως έννοια είναι πολύ παλιά. Η ιστορία της ανακύκλωσης άρχισε την εποχή του Χαλκού. Την τότε εποχή έλιωναν τα μεταλλικά αντικείμενά τους έτσι ώστε αυτά να μπορούν να παράγουν νέα προϊόντα. Η κατάσταση άλλαξε με την αλματώδη πρόοδο της βιομηχανίας που έκανε την ανακύκλωση πιο σύνθετη.
Η ανακύκλωση στην Ελλάδα, αν και ως πρακτική είναι γνωστή στις προηγούμενες γενιές, όταν τίποτα σχεδόν δεν πετιόταν στα σκουπίδια, είναι σαφώς νεώτερη ως θεσμός (2003) και αναπτύσσεται ραγδαία τα τελευταία χρόνια ως αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας και δραστηριοποίησης της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης, των Δήμων και των πολιτών.
Πιο συγκεκριμένα στην Ελλάδα ένα πολύ σημαντικό βήμα για την ανακύκλωση έγινε όταν σε εφαρμογή Κοινοτικής Οδηγίας ψηφίσθηκε ο Νόμος 2939/2001 και, στη συνέχεια, όταν εγκρίθηκε (2003) ως Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) Συσκευασιών η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ). Η ίδρυση της ΕΕΑΑ ως ΣΣΕΔ αποτέλεσε πρωτοβουλία ελληνικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνταν στην παραγωγή συσκευασιών και την εμπορία συσκευασμένων προϊόντων, με στόχο να ανταποκριθούν πιο αποτελεσματικά στη νομική τους υποχρέωση για ανακύκλωση των αποβλήτων συσκευασίας των προϊόντων τους, μέσα από την αυτοδιαχείριση των πόρων τους, στο πλαίσιο της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας και της αρχής της Διευρυμένης Ευθύνης Παραγωγού.
Πως λειτουργεί η ΕΕΑΑ
Ανταποκρινόμενη στις παραπάνω ανάγκες, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 2939/01, η ΕΕΑΑ έχει αναπτύξει και λειτουργεί στο σύνολο της χώρας το Σύστημα Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης– Ανακύκλωση (ΣΣΕΔ – ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ), βάσει εξαετών Επιχειρησιακών Σχεδίων που εγκρίνονται από τις αρμόδιες αρχές. Αποτελεί ένα ιδιαίτερα επιτυχημένο παράδειγμα συνεργασίας μεταξύ των παραγωγών & εισαγωγέων συσκευασιών προϊόντων που διατίθενται στην ελληνική αγορά και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) της χώρας, οι οποίοι είναι οι κατά νόμο υπεύθυνοι φορείς για τη συλλογή δημοτικών αποβλήτων. Ως προς τη μετοχική της σύνθεση, το 35% των μετοχών ανήκει στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) ενώ το υπόλοιπο ανήκει σε βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις που σύμφωνα με τον Νόμο είναι υποχρεωμένες να μεριμνούν για την αξιοποίηση των συσκευασιών των προϊόντων τους (υπόχρεοι διαχειριστές). Η ΕΕΑΑ δεν λειτουργεί κερδοσκοπικά αλλά προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος, όπως προβλέπεται από το ισχύον νομικό και κανονιστικό πλαίσιο και επομένως η μετοχή της ΔΕΝ διανέμει μέρισμα στους μετόχους της.
Ο Μπλε Κάδος
Ο Μπλε Κάδος αποτελεί τη βασική μέθοδο λειτουργίας του Συστήματος. Αφορά στο μέρος της ανακύκλωσης της χώρας που προέρχεται από το πιο σημαντικό και δύσκολο τμήμα των αποβλήτων: τα δημοτικά απορρίμματα. Τα έργα Μπλε Κάδου απευθύνονται στο ευρύ κοινό, δηλαδή σε όλους τους κατοίκους της χώρας μας ΚΑΙ ΕΣΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ και αναπτύσσονται σε συνεργασία με τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως προβλέπεται από το θεσμικό πλαίσιο.
Οι κάτοικοι καλούνται να εναποθέσουν τα ανακυκλώσιμα υλικά (απόβλητα συσκευασίας από χαρτί-χαρτόνι, πλαστικό, γυαλί, αλουμίνιο και λευκοσίδηρο) στον Μπλε Κάδο. Αξιοσημείωτο είναι και το έργο της ανακύκλωσης χαρτιού εντύπων – υλικό που επίσης απορρίπτεται στον Μπλε Κάδο.Τα ανακυκλώσιμα υλικά συλλέγονται και μεταφέρονται από τους Δήμους στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) όπου διαχωρίζονται και προωθούνται προς ανακύκλωση. Το 2017 πραγματοποιήθηκαν από τους συνεργαζόμενους Δήμους 120.000 πιστοποιημένα και καταγεγραμμένα τέτοια δρομολόγια συλλογής μπλε κάδων που κατέληξαν στην παράδοση υλικών στα 35 Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) της χώρας.
Η ΕΕΑΑ προωθεί διαρκώς την περαιτέρω ανάπτυξη του δικτύου των μπλε κάδων με σκοπό την κάλυψη του συνόλου του πληθυσμού της χώρας και τον εκσυγχρονισμό της υφιστάμενης υποδομής.
4. Τι δέχεται προς ανακύκλωση και τι όχι ο μπλε κάδος και πώς να πετάτε τα υλικά
Ο μπλε κάδος δέχεται μόνο συσκευασίες και φιλοξενεί και έντυπο υλικό. Οτιδήποτε άλλο ρίχνεις σε αυτόν, δυσχεραίνει το έργο της διαλογής –αν όχι και της αποκομιδής αν πρόκειται για μεγάλα αντικείμενα. Δες εδώ τι δέχεται και τι όχι ο μπλε κάδος.
Τα υλικά είναι καλύτερα να τα πετάτε χύμα μέσα στον κάδο.
Η συμβουλή του να ρίχνονται χύμα τα υλικά δίνεται για 3 κυρίως λόγους:
α) ο βασικός λόγος είναι η διευκόλυνση της διαδικασίας διαλογής. Απαιτείται πολύ περισσότερος χρόνος από τους ανθρώπους στα κέντρα διαλογής να σκίσουν τις σακούλες για να βγάλουν από μέσα τα υλικά από το να περνάνε αυτά χύμα μπροστά τους.
β) για οικονομία χώρου μέσα στον κάδο. Οι στοιβαγμένες δεμένες σακούλες καταλαμβάνουν περισσότερο χώρο μέσα στον κάδο από τα υλικά χύδην.
γ) εικόνα των κάδων. Έχει παρατηρηθεί ότι οι δεμένες σακούλες μέσα στον κάδο προδιαθέτουν αρνητικά το χρήστη καθώς θεωρεί ότι περιλαμβάνουν σκουπίδια
5. Που κάνετε αιτήματα, παράπονα και καταγγελίες
Υπεύθυνοι για την τοποθέτηση και συντήρηση των κάδων και την αποκομιδή των ανακυκλώσιμων απορριμμάτων είναι οι κατά τόπους Δήμοι. Αν έχεις παράπονα ή αίτημα για τοποθέτηση, αντικατάσταση ή επισκευή μπλε κάδου στην περιοχή σου πρέπει να απευθυνθείς στον Δήμο σου και συγκεκριμένα στην Υπηρεσία Καθαριότητας.
Ο Μπλε Κώδωνας
Ο Μπλε Κώδωνας λειτουργεί με αποκλειστικό στόχο την ανακύκλωση των γυάλινων συσκευασιών. Απευθύνεται κυρίως σε μεγάλους παραγωγούς και σημεία επαγγελματικών δραστηριοτήτων όπου καταναλώνονται προϊόντα σε γυάλινη συσκευασία σε μεγάλες ποσότητες, για παράδειγμα, κέντρα διασκέδασης, ξενοδοχειακά συγκροτήματα, μπαρ, καφετέριες, εστιατόρια.
Σκοπός του συγκεκριμένου έργου είναι να δημιουργηθεί όσο το δυνατόν πιο καθαρό και αμιγές ρεύμα αποβλήτων γυάλινης συσκευασίας κοντά στο σημείο παραγωγής τους. Οι μπλε κώδωνες τοποθετούνται με την έγκριση των Δήμων και εξυπηρετούνται από την ΕΕΑΑ.
7. Το κόστος της ανακύκλωσης
Η ανακύκλωση συσκευασιών στους μπλε κάδους δεν επιδοτείται από την πολιτεία ή το ΕΣΠΑ. Το κόστος της ανακύκλωσης συσκευασιών εισφέρεται από τις υπόχρεες επιχειρήσεις στην ΕΕΑΑ στο πλαίσιο της νομικής τους υποχρέωσης σύμφωνα με τον Ν. 2939/2001 και το εγκεκριμένο επιχειρησιακό σχέδιο της ΕΕΑΑ. Το ύψος των εισφορών των επιχειρήσεων ανά υλικό συσκευασίας καθορίζεται από αποφάσεις της Πολιτείας. Η ΕΕΑΑ καλύπτει τις δαπάνες λειτουργίας των ΚΔΑΥ, τις δαπάνες για την προμήθεια του εξοπλισμού συλλογής (οχήματα, κάδοι) που παραχωρούνται στους Δήμους και τις δαπάνες ενημέρωσης των δημοτών. Στο πλαίσιο συνεργασίας που έχει εγκριθεί από τις αρμόδιες Αρχές οι Δήμοι εκτελούν το έργο της συλλογής των υλικών. Η ΕΕΑΑ δεν εμπορεύεται υλικά. Τα όποια έσοδα από την πώληση των υλικών που ανακτώνται στα ΚΔΑΥ, συνεισφέρουν στην βιώσιμη λειτουργία των ΚΔΑΥ, τα οποία ενισχύονται περαιτέρω από την ΕΕΑΑ, αφού τα έσοδα από την πώληση των υλικών δεν επαρκούν για να καλύψουν το κόστος της διαλογής τους.
Πως εκπαιδεύεται ο πληθυσμός για την ανακύκλωση;
Η ΕΕΑΑ αναλαμβάνει την ενημέρωση των δημοτών πόρτα – πόρτα κατά την ένταξη ενός Δήμου στο Σύστημα, ενώ επίσης υποστηρίζει στη συνέχεια όλες τις σχετικές ενημερωτικές πρωτοβουλίες και ενέργειες των συνεργαζόμενων Δήμων. Το Σύστημα των Μπλε Κάδων περαιτέρω επενδύει συνειδητά εδώ και αρκετά χρόνια στην δημιουργία εργαλείων και δραστηριοτήτων με στόχο την δημιουργική κι ευχάριστη εκπαίδευση του κοινού και δη των παιδιών που έχουν αποδειχτεί πολύτιμοι σύμμαχοι της ανακύκλωσης.
Η δημιουργία του ήρωα Μπλέκα, οπτικοακουστικό εκπαιδευτικό υλικό για μεγάλους, δασκάλους και παιδιά, σε συνδυασμό με σχολικές παρουσιάσεις για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της σχολικής κοινότητας σε όλες τις βαθμίδες της – πάντα με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων, το Λούνα Παρκ της Ανακύκλωσης, μουσική μπάντα με όργανα φτιαγμένα με ανακυκλωμένα υλικά, είναι οι βασικότερες δράσεις της. Παράλληλα όμως υποστηρίζει πλήθος πρωτοβουλιών Δήμων και άλλων φορέων με θέμα την ανακύκλωση. Για παράδειγμα, η ΕΕΑΑ υποστήριξε υπό την αιγίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης την πρωτοβουλία των Φίλων της Νέας Παραλίας για διοργάνωση επίδειξης μόδας με ρούχα φτιαγμένα απόανακυκλώσιμα υλικά στη Νέα Παραλία της Θεσσαλονίκης.
Μάθε περισσότερα για την ανακύκλωση εδώ.
