Το πρώτο βραβείο δόθηκε το 1901 στο Γάλλο συγγραφέα Συλί Πρυντόμ. Εκτοτε δίνεται στις αρχές Οκτωβρίου κάθε χρόνου, με επτά εξαιρέσεις.
Οι μοναδικές χρονιές που δεν δόθηκε ήταν το 1914, το 1918, τα χρόνια του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου (1941-1943) και το 1935.
Μόλις δώδεκα γυναίκες έχουν βραβευθεί με Νόμπελ λογοτεχνίας. Οι τέσσερις από αυτές τα τελευταία 9 χρόνια.
Αν και 12 Αμερικανοί συγγραφείς έχουν βραβευθεί μέχρι σήμερα, η πιο πρόσφατη σύνθεση της Σουηδικής Ακαδημίας δεν φαίνεται να εκτιμά τη σύγχρονη αμερικανική λογοτεχνία: Τελευταία φορά που το Νόμπελ πήγε στις ΗΠΑ ήταν πριν από 20 χρόνια, το 1993, στην Τόνι Μόρισον.
Εκτός από τον Φίλιπ Ροθ στον οποίο πεισματικά αρνούνται μέχρι σήμερα να απονείμουν το βραβείο, Νόμπελ δεν έχουν πάρει, ανάμεσα σε άλλους,ο Λέων Τολστόι, ο Άντον Τσέχωφ, ο Εμίλ Ζολά, ο Αύγουστος Στρίντμπεργκ, ο Ίψεν, ο Χένρι Τζέιμς, o Μάρκ Τουαίην, o Τζέιμς Τζόϋς, o Έζρα Πάουντ, o Χόρχε Λουίς Μπόρχες, o Μαρσέλ Προυστ. Την πρώτη εικοσαετία του θεσμού οι ακαδημαϊκοί ήταν προφανώς επηρεασμένοι από την διαθήκη του Άλφρεντ Νόμπελ που έθετε τον «ιδεαλισμό» ως βασικό κριτήριο για την επιλογή του βραβευμένου.
9 συγγραφείς πήραν το βραβείο για συγκεκριμένο έργο και όχι για το σύνολο της συγγραφικής τους δημιουργίας, ως είθισται. Στην ειδική αυτή κατηγορία συναντάμε ονόματα όπως ο Έρνστ Χέμινγουεϊ (“Ο γέρος και η θάλασσα”), ο Τόμας Μαν (“Μπούντενμπρόοκς. Η παρακμή μιας οικογένειας”), o Μιχαήλ Σολόχοφ (“Ο ήρεμος Ντον”) και άλλους.
Τα περισσότερα βραβεία τα έχουν πάρει Γάλλοι συγγραφείς (14), Αμερικανοί (12) και Βρετανοί (10). Ακολουθούν Γερμανοί και Σουηδοί από 8, Ισπανοί και Ιταλοί από 6. Το 26% των έργων βραβευθέντων συγγραφέων έχει γραφτεί στα αγγλικά, το 13,8 στα γαλλικά, 11,9 στα γερμανικά και 10,1 στα ισπανικά. Τα ελληνικά έρχονται στη 10η θέση μεταξύ 26 γλωσσών, χάρη στους δυο νομπελίστες μας, το Γιώργο Σεφέρη και τον Οδυσσέα Ελύτη.
Τέσσερις χρονιές το βραβείο δόθηκε από κοινού σε δυο συγγραφείς: το 1904, το 1917, το 1966 και το 1974. Συνολικά 109 συγγραφείς έχουν βραβευθεί με Νόμπελ.
Δύο μόλις συγγραφείς έχουν αρνηθεί το βραβείο: Το 1958 ο Μπόρις Πάστερνακ, ο οποίος πιέσθηκε αφόρητα από το σοβιετικό καθεστώς να το αρνηθεί, και το 1964 o Ζάν-Πώλ Σαρτρ .
Ο μέσος όρος ηλικίας όλων των βραβευμένων από το 1901 μέχρι το 2012 είναι 64 ετών. Νεότερος βραβευμένος παραμένει ο Ράντγιαρντ Κίπλινγκ (42 ετών το 1907), γηραιότερη η Ντόρις Λέσινγκ (88 ετών το 2007). Οι πιο διαδεδομένες ημερομηνίες γέννησης; 28 Φεβρουαρίου και 21 Μαΐου.
11 βραβευμένοι συγγραφείς υπέγραφαν με ψευδώνυμα. Ανάμεσα τους, ο Γιώργος Σεφέρης (Σεφεριάδης) και ο Οδυσσέας Ελύτης (Αλεπουδέλης) αλλά και ο Νεφταλί Ρικάρδο Ρέγιες Μπασοάλτο, περισσότερο γνωστός ως Πάμπλο Νερούδα.
Και όμως! Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ βραβεύθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1953 –και όχι με το Νόμπελ Ειρήνης όπως νομίζουν οι περισσότεροι.
