Η Στέγη επαναστατεί φέρνοντας την εξωστρέφεια στην Ελλάδα

Don Delillo και Werner Herzog. Chris Watson και Κonstantin Bogomolov. Arpard Schilling και Simon MacBurney. Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών γίνεται 5 ετών και το Ίδρυμα Ωνάση 40. Για τα διπλά γενέθλια αντί για εορτασμούς μάς κάνουν δώρο ένα πρόγραμμα που όχι μόνο βάζει την Αθήνα, για ακόμη μια χρονιά, στο κέντρο του παγκόσμιου πολιτιστικού γίγνεσθαι, φέρνοντας στη χώρα κορυφαία ονόματα όλων των τεχνών και προκαλώντας απρόοπτες συναντήσεις -όπως αυτή του Κάππα Βήτα με το ρεμπέτικο και του εγγονού του επικεφαλής των Ες Ες Ρούντολφ Ες με τα επείγοντα  δημοκρατικά αιτήματα σε καθεστώτα ασφυξίας και  κοινοβούλια που υποθάλπτουν νεοναζιστικά κόμματα.

Η Στέγη  και το Ωνάσειο χτίζουν τα γερά θεμέλια του οικοδομήματος μιας εξωστρεφούς πολιτιστικής πολιτικής. Κάτι σχεδόν επαναστατικό στη χρεοκοπημένη Ελλάδα. Η μεγάλη προσφορά τους, με άλλα λόγια, δεν είναι απλώς οι εκδηλώσεις, οι παραστάσεις, οι  εκθέσεις, οι συναντήσεις κι οι ομιλίες, ένα πλουραλιστικό μπαράζ των αρίστων, αλλά η υποστήριξη και εξαγωγή του «αφρού» της εγχώριας καλλιτεχνικής δημιουργίας, οι  συμπαραγωγές με κορυφαία σχήματα και καλλιτέχνες του εξωτερικού, που κάνουν αυτομάτως τη χώρα  έναν αξιόπιστο ισχυρό συνομιλητή -εταίρο και, συγχρόνως, τα εκπαιδευτικά προγράμματα.

Στιγμιότυπο από την χθεσινή παρουσίαση.

Μέρος της πολιτιστικής πολιτικής που χαράσσει ειδικά για φέτος  το  Ίδρυμα Ωνάση ( το νεοϋορκέζικο παράρτημά του  διοργανώνει το φεστιβάλ Narcissus Now (8-11 Oκτωβρίου)  είναι η χορηγία του Εθνικού Θεάτρου, η υποστήριξη μιας από τις μεγάλες εκθέσεις του Μουσείου Μπενάκη, μουσικών συνόλων, οι παραστάσεις ελληνικών τραγωδιών στο εξωτερικό, τα σεμινάρια αρχαίου δράματος του διεθνούς Έλληνα σκηνοθέτη Θόδωρου Τερζόπουλου σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ κ.ά.

Η Στέγη και το Ωνάσειο εξάγοντας  συστηματικότατα πια την εμπροσθοφυλακή και την πρωτοπορία της καλλιτεχνικής δημιουργίας μας κάνουν πράξη αυτό που όφειλε να κάνει η ελληνική Πολιτεία κι αυτό που επιθυμούσε να κάνει ο Γιώργος Λούκος στο Ελληνικό Φεστιβάλ, αν διέθετε τα μέσα. Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, στο πλαίσιο μιας μεγάλης περιοδείας, θα βρεθεί μέχρι το Σαντιάγο, ενώ  οι Βlitz, με τη νέα δουλειά των οποίων  6 Α.Μ. σηκώνει φέτος αυλαία η κεντρική σκηνή, θα ξαναοργώσουν την Ευρώπη. Και  δεν είναι οι μόνοι.

Ο πρόεδρος Αντώνης Παπαδημητρίου.

«Προσπαθούμε να υποστηρίξουμε το δυνατό πρόσωπο της Ελλάδας», τόνισε στη χτεσινή παρουσίαση του προγράμματος ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση Αντώνης Παπαδημητρίου. Το σκηνικό στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης δεν ήταν το αναμενόμενο: κουτιά μεταφοράς, με την ένδειξη fragile κι Onassis Cultural Center, δημιουργούσαν την αίσθηση ενός χώρου μετάβασης, εξαγωγής κι ανταλλαγής, τον απόηχο  ενός τελωνείου (με την υπογραφή του Θάνου Σαμαρά και της σκηνογράφου Εύας Μανιδάκη). Η δουλειά του Σαμαρά βεβαίως «λάμπει» στα βίντεο που προβλήθηκαν αλλά και στις σελίδες του  περιοδικού της Στέγης, με τους The Greeks, τους Έλληνες καλλιτέχνες που μας βγάζουν ασπροπρόσωπους. Μεταμορφωμένοι  σε αλλόκοτα πλάσματα-κούκλες (με κορυφαίες μεταμορφώσεις αυτές της Ρούλας Πατεράκη –που ανεβάζει το Προς Δαμασκόν του Στρίντμπεργκ- και της Άννας Κοκκίνου), οι συνεργάτες της Στέγης  συνθέτουν ένα  μεταφουτουριστικό θίασο ζωντανών μαριονετών για την προώθηση του νέου προγράμματος.

Συνοψίζοντας, τέσσερα  είναι τα έψιλον  που σηματοδοτούν τους άξονες του προγράμματος και της πολιτικής της Στέγης για το 2015-2016: Έλληνες, Εξωστρέφεια, Ευρώπη, Εκπαίδευση.

Αιχμή του δόρατος παραμένει σ αυτό, για τρίτη συνεχή χρονιά, ο γεωπολιτικός θεσμός Transitions 3. Μετά απ’τα οργισμένα και προβοκατόρικα Βαλκάνια, που ήρθαν και μας έβριζαν κατά πρόσωπο, την πολιτικοποιημένη Λατινική Αμερική, που συνεχίζει να κουβαλά το τραύμα των δικτατοριών, ήρθε η σειρά της κεντρικής Ευρώπης, της Πολωνίας, της Τσεχίας, της Σλοβακίας και της Ουγγαρίας, των πατρίδων του «χαμένου» κομμουνισμού. Η επέλεση της ανεξάρτητης ριζοσπαστικής σκηνή τους, θα ξεκινήσει με την παγκόσμια πρεμιέρα του Αρπαντ Σίλινγκ “The day of Fury”.

Στην «καρδιά»του προγραμματισμού της Στέγης παραμένουν τα εκπαιδευτικά προγράμματα. Η έγνοια για την μετάδοση  της γνώσης και του απαυγάσματος  της Ελληνικής Γραμματείας ως κοινό αγαθό, πιστεύω, αποτυπώνεται με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο στην περίπτωση του Θουκυδίδη (Πελοποννησιακός Πόλεμος) της Άννας Κοκκίνου. Η παράσταση «Εγώ ο Θουκυδίδης, ένας Αθηναίος», ένα one woman show που μεταγγίζει το ρίγος και την τρέλα του πολέμου μαζί με το παράλογο της ανθρώπινης κατάστασης, πρόκειται για από τις κορυφαίες καταθέσεις του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Επιλέχθηκε να ενταχθεί στο πρόγραμμα για Έφηβους  (στο θέατρο Σφενδόνη). 

Συνοψίζοντας, τέσσερα  είναι τα «έψιλον» που σηματοδοτούν τους άξονες του προγράμματος και της πολιτικής της Στέγης για το 2015-2016: Έλληνες, Εξωστρέφεια, Ευρώπη, Εκπαίδευση. «Δεν θα γιορτάσουμε τα 40 χρόνια που συμπληρώνουμε, αλλά τα επόμενα 40 χρόνια. Κοιτάζουμε μπροστά», υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, ο Α.Παπαδημητρίου, για να προσθέσει αποφασιστικά η αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια της Στέγης Αφροδίτη Παναγιωτάκου: «Ας σκεφτόμαστε όσο πιο μακριά θέλουμε, γιατί μπορούμε».

Χρήστος Καρράς στη μέση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου δεξιά και Κάτια Αρφαρά αριστερά.

Στα κορυφαία γεγονότα της νέας σεζόν είναι οι διεθνείς συμπαραγωγές της Στέγης: αφενός η αναβίωση της θρυλικής χορογραφίας Available Light των John Adams, Lucinda Childs και Frank Gehry, αφετέρου η νέα παραγωγή των Complicite The Encounter  με την υπογραφή του Simon McBurney

Πολλές θα είναι και οι μεγάλες αφίξεις  για εργαστήρια ή για συζητήσεις: Ο Αμερικανός συγγραφέας του αξεπέραστου Undewrworld,  Ντον ΝτεΛίλλο θα αποδομήσει τα ήθη του σύγχρονου Δυτικού. Ο κορυφαίος Γερμανός κινηματογραφιστής Βέρνερ Χέρτσογκ  θα συζητήσει με τον σταρ interviewer Πολ Χολντενγκρέμπερ κι ο διάσημος Bρετανός συνθέτης  Κρις Γουότσον  θα πραγματοποιήσει και εργαστήρι ηχογράφησης και ομιλία.

 Αρκετές θα είναι και οι  πρωτιές, αλλά η κορυφαία είναι οι «Καραμαζώφ» από το Chekhov Moscow Art Theater, που βγαίνει  εκτός ρωσικών συνόρων για πρώτη φορά, όπως διευκρίνισε η καλλιτεχνική διευθύντρια Θεάτρου και Χορού, Κάτια Αρφαρά. Τη  σκηνοθεσία υπογράφει ο σταρ Κονσταντίν Μπογκομόλοφ.

Ρούντολφ Ες

Κεντρικό άξονα του νέου προγραμματισμού αποτελούν ο ναζισμός και ο νεοναζισμός που ενώνουν τον Ρουντολφ Ες με το ο «Αγών μου» (Mein Kampf) του Αδολφου Χίτλερ,την προκλητική παράσταση των Rimini Protokoll και τη νέα δουλειά του Ακύλα Καραζήση με το έργο του διωκόμενου από το ναζιστικό καθεστώς Χόρβατ  «Πίστη Αγάπη Ελπίδα».

Στις πολυαναμενόμενες νέες ελληνικές  θεατρικές παραγωγές  εντάσσονται η Καθαρή Πόλη των νέων διευθυντών της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου Ανέστη Αζά και Πρόδρομου Τσινικόρη, μια παράσταση ντοκουμέντο  για τις χιλιάδες καθαρίστριες του πρώην Ανατολικού Μπλοκ που συνέρρευσαν στη χώρα, αλλά και τα Κύματα της Βίρτζινια Γουλφ, από τον Δημήτρη Καραντζά.

Για ακόμη μια σεζόν συνεχίζονται τα φεστιβάλ που έχουν ταυτιστεί με τη Στέγη:το  Φεστιβάλ Εφηβικού Θεάτρου,  το 5^ο Πανόραμα Ελληνικής Τζαζ, το Φεστιβάλ Βοrderline, το Φεστιβάλ Μουσικής για Παιδιά Big bang Festival 2. Η Στέγη θα ξαναπάρει κυριολεκτικά και τους δρόμους με το νέο Fast Forward Festival και με τις jazz δράσεις, όπως επεσήμανε ο γενικός  διευθυντής της

.