Κάθε άνθρωπος θεωρείται αθώος μέχρι την απόδειξη του αντίθετου. Είναι η βασική αρχή του ποινικού δικαίου στην οποία στηρίζεται κάθε δυτική έννομη τάξη. Οι λόγοι για τους οποίους εφαρμόζεται η εν λόγω αρχή, είναι προφανείς. Η απόδοση ποινικών ευθυνών και η εκάστοτε καταδίκη πρέπει να στηρίζονται σε ενδείξεις και αποδείξεις αντίστοιχα. Κι όλα αυτά στο πλαίσιο της λεγόμενης «δίκαιης δίκης». Που θα διεξαχθεί με βάση τις προβλεπόμενες στο νόμο διαδικασίες. Χωρίς προκατάληψη, χωρίς «νομικίστικα παιχνίδια και τεχνάσματα». Και χωρίς ψεύδη.
Μπορείς να καταδικάσεις έναν άνθρωπο μόνο όταν είσαι απολύτως βέβαιος ότι προέβη στην αποδιδόμενη σε εκείνον πράξη. Η παραμικρή αμφιβολία, καλώς ή κακώς, σύμφωνα πάντοτε με τα δυτικά δικαιικά συστήματα, πρέπει να οδηγεί στην απαλλαγή του.
Η περίπτωση του Woody Allen και των αποδιδόμενων από τη Dylan Farrow, θετή κόρη της πρώην συντρόφου του, Mia Farrow, κατηγοριών για σεξουαλική κακοποίηση της ίδιας ως ανήλικης, είναι μια ακόμα περίπτωση που πρέπει να διερευνηθεί από την δικαιοσύνη και συγκεκριμένα από τα αρμόδια αμερικανικά δικαστήρια.
Έχουν περάσει πολλά χρόνια, ενδεχομένως το αδίκημα να έχει παραγραφεί και είναι πολύ πιθανό να μη μάθουμε ποτέ την αλήθεια. Το ζήτημα που τέθηκε σχετικά με το διαχωρισμό του έργου του συγκεκριμένου καλλιτέχνη από την αποδιδόμενη σ’ αυτόν εγκληματική συμπεριφορά είναι πολύπλοκο.
Αμφιβάλλω αν μπορούμε να καταλήξουμε σε μια μοναδική «σωστή» άποψη.
Διαβάζοντας τα σχετικά άρθρα που κυκλοφόρησαν στο ίντερνετ αυτές τις μέρες και με βάση την προσωπική μου εμπειρία από την ολιγοετή μάχιμη δικηγορία, κατέληξα στα εξής προσωπικά συμπεράσματα:
-
Η προσωπικότητα, εν γένει, ενός καλλιτέχνη με επηρεάζει πάντα σε σχέση με το έργο του. Δε μπορώ να δω το έργο π.χ. ενός ναζιστή καλλιτέχνη με ευνοϊκό μάτι. Κι ας πρόκειται για αριστούργημα. Δεν κατηγορώ όσους μπορούν να κάνουν το αντίθετο. Πρόκειται για την προσωπική ηθική μου στάση απέναντι στο θέμα.
-
Το ειδεχθές ορισμένων κατηγοριών εγκλημάτων, όπως ο βιασμός και η σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων, μου θέτουν τη διαχωριστική γραμμή. Ακόμα κι αν δεν έχω στα χέρια μου αμετάκλητη απόφαση αρμόδιου δικαστηρίου που διεξήγαγε δίκαιη δίκη, ώστε να καταλήξει στην αθωότητα ή μη ορισμένου προσώπου, η ηθική μου σε συνδυασμό με την προσωπική μου δικηγορική εμπειρία, μου θέτουν αυτή τη γραμμή.
-
Δε νομίζω να ξαναδώ ταινία του Woody Allen. Δε μειώνω την καλλιτεχνική του αξία. Δεν τον καταδικάζω μόνη μου. Δεν τάσσομαι υπέρ των λαϊκών δικαστηρίων που στήνονται στον τύπο ή οπουδήποτε αλλού. Δε δίνω δίκιο σε καμία πλευρά αυτής της υπόθεσης, που έπρεπε να έχει ξεκαθαριστεί εδώ και χρόνια. Διότι δεν είμαι αρμόδια να το πράξω.
Καταλήγω σ’ αυτή τη διαχωριστική γραμμή, ακόμα κι αν δεν υπάρχει verdict, επειδή η όποια νομική μου παιδεία και η όποια ηθική μου με οδηγούν σ’ αυτό το σημείο. Επιμένω, όμως, ότι η υπόθεση πρέπει να φτάσει στη δικαιοσύνη. Που δε θα κρίνει, φυσικά, το ζήτημα που ετέθη, αν είναι καλός σκηνοθέτης ο Woody Allen ή όχι. Αλλά θα προσπαθήσει να ρίξει φως σε μια υπόθεση που έφτασε στη δημοσιότητα, όσο καθημερινά εκατοντάδες παιδιά καθίστανται ανώνυμα θύματα εγκλημάτων κατά της τιμής και της αξιοπρέπειας.
Με δυο λόγια: διαχωρίζω ως νομικός και άνθρωπος. Ταυτόχρονα, όμως, περιμένω να μάθω την αλήθεια.
Η Ναταλί Σαϊτάκη είναι δικηγόρος
Πείτε και εσείς τη γνώμη σας εδώ.
