Μου είναι αδύνατο να γράψω αυτό το κείμενο με στεγνά μάτια και μάλλον ούτε το επιθυμώ, να αποκολλήσω δηλαδή τα συναίσθημα της λύτρωσης από τις λέξεις, γιατί έτσι οι λέξεις θα μείνουν ξερές γραμματικές ενώσεις και αφυδατωμένες από την ουσία τους, άρα αχρηστευμένες. Ευτυχώς οι μεταδομιστικές θεωρίες απελευθέρωσαν τη δυνατότητα δημόσιας έκλυσης συναισθήματος, αναγνωρίζοντας ότι αυτό είναι πάντα πολιτικό. Κι έτσι μπορούμε να λέμε ότι η 7η Οκτώβρη θα χαραχτεί στην ιστορία ως ημέρα νίκης απέναντι στους ναζί αλλά και ως ημέρα που τα δακρυγόνα ήταν περιττά.
Χιλιάδες άνθρωποι έκλαιγαν ούτως ή άλλως. Ένα ποτάμι δάκρυα να συντροφεύει τους νεκρούς.
Δε θα γράψω δικονομικές και κοινωνικοπολιτικές αναλύσεις για την έκβαση της δίκης. Αυτό θα το κάνουμε τις επόμενες ημέρες με τη συνδρομή των ανθρώπων που άφησαν ένα κομμάτι της ψυχής τους πεντέμισι χρόνια σ’ αυτή την αίθουσα και αφού θα έχουν γνωστοποιηθεί όλες οι λεπτομέρειες της απόφασης. Θα γράψω μόνο για εκείνα τα στιγμιότυπα του υψηλού συμβολισμού και της ιστορικής συμπύκνωσης που έκαναν τα τσιμέντα της λεωφόρου Αλεξάνδρας να λυγίζουν.
Έφτασα στο Εφετείο λίγο μετά τις 7 το πρωί, στο πρώτο χάραμα. Ήταν ήδη εκεί τα μέλη της Κίνησης Χειραφέτησης Αναπήρων – Μηδενική Ανοχή, τμήμα οι ίδιοι/ες των «σωμάτων δίχως σημασία και των αναξιοβίωτων ζωών» που πρεσβεύει η ναζιστική ιδεολογία, προσπάθησαν όλα αυτά τα χρόνια να φωτίσουν μεταξύ άλλων και το μισαναπηρικό χαρακτήρα της ναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης. Σταδιακά άρχισαν να καταφθάνουν δεκάδες δημοσιογράφοι, φωτογράφοι, τηλεοπτικά και κινηματογραφικά συνεργεία από ελληνικά και διεθνή Μέσα. Γιατί είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι αυτή η δίκη παρά τη σημαντικότητα της, για μεγάλο διάστημα δε βρήκε την ειδησεογραφική κάλυψη που της άρμοζε. Η επίμονη δουλειά, όμως, φορέων όπως το Golden Dawn Watch από τη μια και το απαράμιλλο σθένος της οικογένειας Φύσσα και των επιζώντων της ναζιστικής βίας από την άλλη, κατόρθωσαν να υπερσκελίσουν το κενό ενημέρωσης και να αναδείξουν την κεντρικότητα της.
Φωτογραφία: Αλέξανδρος Κατσής
Όλη η Ευρώπη σήμερα εδώ κοίταζε.
Η οικογένεια Φύσσα έφτασε στις 8.30. Οι μάσκες που φορούσαν η Μάγδα και η Ειρήνη έγραφαν Killah P. Ο Παύλος, εξάλλου, δεν έλειψε σε καμία από τις 453 συνεδριάσεις. Τον έφεραν πάνω τους οι γονείς του, η αδερφή του, οι φίλοι του και πολλοί ακόμα άνθρωποι που μπορεί να μη τον γνώριζαν αλλά εφτά χρόνια μετά νιώθουν ότι έχουν καπνίσει ένα τσιγάρο μαζί του, έχουν πάει ένα μεσημέρι σπίτι που έχει μαγειρέψει η Μάγδα για να φάνε όλοι μαζί ή έχουν λιώσει κάποιο βράδυ σ΄ένα στούντιο δοκιμάζοντας ρίμες και λούπες. Κι ήταν κρίμα που μπροστά μας είχαμε ένα γιγαντιαίο μπλε φραγμό από αστυνομικές κλούβες. Ξέραμε, όμως, ότι από πίσω υπήρχαν χιλιάδες άνθρωποι που μοιράζονταν την ίδια αγωνία και την ίδια προσμονή.
Και δε θυμάμαι πόσα χέρια απλώθηκαν από τα κάγκελα για να δώσουν κουράγιο σ’ αυτές τις τελευταίες αργόσυρτα βασανιστικές στιγμές, πόσο αντισηπτικό χύσαμε ψυχαναγκαστικά, πόσες φορές ψάχναμε τα γυαλιά μας ή τα στυλό μας ενώ ήταν δίπλα μας, μέχρι να ανέβει η Μαρία Λεπενιώτη στην έδρα και να ξεκινήσει την αλφαβητική ανάγνωση του καταλόγου των κατηγορουμένων. Μόλις 11 απ’ αυτούς ήταν παρόντες. Ούτε ο Ρουπακιάς, ούτε οι πρώην βουλευτές της Χρυσής Αυγής, ούτε ο άλλοτε παντοδύναμος αρχηγός της τόλμησαν να εμφανιστούν, η έσχατη μάλλον εκδήλωση της ευθυνοφοβίας και της θρασυδειλίας που αποτελούν ιδιοσυγκρασιακά τους χαρακτηριστικά.
Η διαδικασία κύλησε ανά υπόθεση.
Για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, ο Γιώργος Ρουπακιάς κρίθηκε ένοχος και ήταν σημαντικό ότι ολόκληρο το τάγμα της Νίκαιας – πλην Σαντοριναίου και Τσακανίκα – κρίθηκε ένοχο για συνέργεια. Ένοχοι οι κατηγορούμενοι για την απόπειρα ανθρωποκτονίας εις βάρος των Αιγυπτίων αλιεργατών. Δυσάρεστη έκπληξη η μετατροπή της κατηγορίας για την επίθεση στους συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ από απόπειρα ανθρωποκτονίας σε βαριά σωματική βλάβη, για την οποία οι κατηγορούμενοι κρίθηκαν ένοχοι. Αμέσως μετά ακολούθησε η ανακοίνωση της απόφασης γι’ αυτό που πλέον θα επικρέμεται ως νομικό, ηθικό και πολιτικό στίγμα πάνω από τη Χρυσή Αυγή εν συνόλω, ότι δηλαδή είναι εγκληματική οργάνωση. Επτά άτομα που συγκροτούσαν το Πολιτικό της Συμβούλιο (Μιχαλολιάκος, Λαγός, Κασιδιάρης, Γερμενής, Παναγιώταρος, Παππάς, Ματθαιόπουλος) κρίθηκαν ένοχα για την κατηγορία της διεύθυνσης της εγκληματικής οργάνωσης και οι υπόλοιποι ένοχοι για την κατηγορία της ένταξης.
Η στιγμή που λύθηκαν οι κόμποι πεντέμιση ετών.
Η αίθουσα σχεδόν άδειασε γιατί δε μπορούσε να συγκρατήσει τόση συγκίνηση. «Ο Παύλος τα κατάφερε… Γιε μου… Γιε μου τα κατάφερες». Μόνο γι’ αυτό το ιερό ξέσπασμα της Μάγδας με υψωμένα χέρια και κατακόκκινα μάτια, βγαλμένο από τα πιο αρχαικά αναφιλητά και την υπόσχεση της Εκάβης να εκδικηθεί για τα δολοφονημένα της παιδιά, άξιζε. Άξιζε αυτή η μέρα, άξιζε αυτή η αναμονή που μας ροκάνιζε, άξιζε η προσπάθεια. Άξιζε αυτή η γυναίκα που πενθώντας το δολοφονημένο της γιο, δε σταμάτησε ποτέ να νοιάζεται για τα χιλιάδες παιδιά που απέκτησε στη διαδρομή του πόνου. «Τι κάνουν; Τι κάνουν;» ρώταγε όταν ακούστηκαν οι πρώτοι κρότοι. «Μη χτυπάτε τα παιδιά», φώναζε όταν τα χημικά έφτασαν στο προαύλιο του Εφετείου, γιατί η ενότητα που έχει χτίσει με το αντιφασιστικό κίνημα είναι αδιαίρετη και ακατάλυτη. Δεν τη ραγίζουν ούτε οι κλούβες, ούτε τα δακρυγόνα που έπεσαν σήμερα αφειδώς και ανενδοίαστα, εμποδίζοντας τον κόσμο να χαρεί για μια νίκη που πάλεψε πολύ.
«Μη χτυπάτε τα παιδιά», φώναζε η Μάγδα Φύσσα όταν τα χημικά έφτασαν στο προαύλιο του Εφετείου. Φωτογραφία: Αλέξανδρος Κατσής
Σήμερα μάθαμε ότι ο Παύλος είναι πιο ζωντανός από τους δολοφόνους του. Δικαιώθηκε. Δικαιώθηκαν μαζί η μνήμη του Σαχζάτ Λουκμάν, δικαιώθηκαν οι δεκάδες μετανάστες και πρόσφυγες που χτυπήθηκαν λυσσαλέα την εποχή του τρόμου, οι κομμουνιστές, αναρχικοί και αντιφασίστες που μάτωσαν βάζοντας τα σώματα τους οδοφράγματα στο φασισμό, ο Δημήτρης Κουσουρής που έμεινε τρεις μήνες στην εντατική αλλά δε σταμάτησε ποτέ να στέκεται απέναντι στα τέρατα, τα ΛΟΑΤΚΙ+, ανάπηρα, Ρομά υποκείμενα που κυνηγήθηκαν και λοιδορήθηκαν από τη ναζιστική συμμορία.
Σήμερα, επίσης, μάθαμε ότι ο κόσμος πάντα τελειώνει μ’ ένα λυγμό. Ήταν λυγμός λύτρωσης.
Ήταν μαζί κι ένας όρκος. Θα αγωνιστούμε στον καινούργιο κόσμο να μη ριζώσει ξανά το μίσος.
