EPA/ROBIN TOWNSEND
Την στιγμή που ξεκίνησαν να κλείνουν οι κάλπες από Πολιτεία σε Πολιτεία βγήκε μια έρευνα του Reuters όπου μεταξύ των ευρημάτων είχε και τα παρακάτω:
– Το 75% των ερωτηθέντων συμφωνεί ότι «οι ΗΠΑ χρειάζονται έναν ισχυρό ηγέτη για να πάρει την χώρα πίσω από τους πλούσιους και τους ισχυρούς».
– Το 72% ότι «η αμερικανική οικονομία είναι οικοδομημένη για να εξυπηρετεί τους πλούσιους και τους ισχυρούς».
– Το 68% ότι «τα παραδοσιακά κόμματα και οι πολιτικοί δεν ενδιαφέρονται για “ανθρώπους σαν και μένα”».
– Το 76% πιστεύει ότι «τα παραδοσιακά μέσα μαζικής ενημέρωσης ενδιαφέρονται περισσότερο να βγάζουν χρήματα παρά να αποκαλύπτουν την αλήθεια».
Παρά τις αρχικές προβλέψεις για άνετη επικράτηση της Χίλαρι, αν έδινε κανείς λίγο μεγαλύτερη σημασία στα παραπάνω νούμερα και στο γεγονός ότι οι λευκοί ψήφισαν και οι μαύροι όχι, τότε θ’ αντιλαμβανόταν που πήγαινε το πράγμα. Όλα τα παραπάνω συνοψίζονται σε δύο λέξεις: Χίλαρι Κλίντον.
Εδώ έρχεται το ερώτημα: μα καλά είναι δυνατόν να μην είναι η Χίλαρι καλύτερη από τον Τραμπ; Το αποτέλεσμα το λέει, δεν είναι καλύτερη, είναι ίδια. Απ’ όπου και να το πιάσει κανείς είναι οι χειρότεροι υποψήφιοι που έχουν εμφανιστεί ποτέ. Το απέδειξε και η άθλια προεκλογική καμπάνια. Ο Τραμπ κέρδισε γιατί είχε τη Χίλαρι απέναντι και η Χίλαρι θα κέρδιζε γιατί είχε απέναντι τον Τραμπ. Είναι τραγικό αν σκεφτούμε ότι στη θέση τους, τέσσερα χρόνια πριν, βρισκόταν ένας ανοιχτόμυαλος Ρεπουμπλικάνος, ο Μιτ Ρόμνι και ο Μπάρακ Ομπάμα.
Το 2008, όταν ο νέος με τόσους συμβολισμούς φορτωμένος Ομπάμα στάθηκε απέναντι στον βετεράνο πολέμου Τζον ΜακΚέιν οι σύμβουλοι του τελευταίου, για να χτυπήσουν τον απερχόμενο Πρόεδρο, έβγαλαν ένα σποτάκι που έλεγε μέσες άκρες ότι το παιδί μπορεί να είναι σελέμπριτι και να κάνει τα πλήθη να αλαλάζουν, αλλά από ό,τι φαίνεται είναι καλός για το Χόλιγουντ και όχι για το Οβάλ Γραφείο. Απέτυχαν, βέβαια, παταγωδώς. Το να είσαι σταρ στην κατακερματισμένη εποχή των κοινωνικών δικτύων είναι μεγάλο προτέρημα. Και ξέρετε κάτι, ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ένας σελέμπριτι. Ο κόσμος τον ξέρει από την τηλεόραση και κάτι πολύ βασικό, ο κόσμος τον έβλεπε όλη την ώρα στην τηλεόραση. Όλος ο κόσμος ασχολιόταν με τον Τραμπ αφού τον «διάβαζε» συνέχεια, με αρνητικό τις περισσότερες φορές πρόσημο. Ο ίδιος άλλωστε έχει επενδύσει στο σλόγκαν που θέλει τη δημοσιότητα να είναι καλή ακόμα και αν σε παρομοιάζουν με τον Χίτλερ.
Έπρεπε τα media να τον χτυπήσουν τόσο αφήνοντας τη Χίλαρι λάσκα; Μπορεί να πει κανείς, όμως, ότι δεν ανέλαβαν την ευθύνη που τους αναλογούσε; Κάποιος πονηρός θα πει, ας στήριζαν τον Μπέρνι Σάντερς, τώρα μπορεί να ήταν όλα διαφορετικά.
Γιατί καλώς ή κακώς βλέπουμε πως ακόμα και σε μια υπερδύναμη ο κόσμος για διάφορους λόγους (τιμωρία, βαρεμάρα, αγανάκτηση, ηλιθιότητα, αγραμματοσύνη) θέλει να δει άλλα πρόσωπα. Οι Ρεπουμπλικάνοι δεν ήθελαν ούτε τον εκπρόσωπο του Tea Party, ούτε τον παλαβό Ευαγγελιστή, ούτε τον δικό τους Ομπάμα που το θεωρούσαν κομματόσκυλο, αλλά τον πλούσιο τηλεστάρ με την ωραία γυναίκα. Γιατί να μην το δοκιμάσουμε;
Εδώ είναι και το μεγάλο πρόβλημα. Γιατί να μην ψηφίσω Brexit; Γιατί να μην ψηφίσω Χρυσή Αυγή; Γιατί να μην ψηφίσω Λεπέν; Γιατί να μην ακούσω τι έχει να πει ο Πάνος και ο Δημήτρης Καμμένος; Που είναι το πρόβλημα με τον Νικολόπουλο; Στο ότι δεν μασάει τα λόγια του; Γιατί να μην ακούσω τι έχει να πει και αυτός της Άκρας Αριστεράς και αυτός της Άκρας Δεξιάς; Γιατί, δεν τα λέει καλά ο Λαζόπουλος; Που κάνει λάθος ο Πέπε Γκρίλο; Τι το κακό θα έχει σαν πρόεδρος ο Τραμπ; Ας το παραδεχτούμε επιτέλους, πως μια πειστική απάντηση δεν έχει βρεθεί για κανένα από τα παραπάνω. Η Χρυσή Αυγή μέχρι και νεκρούς μετράει και δεν χάνει τίποτα από το ποσοστό της.
Γιατί ρε φωστήρες πως να το κάνουμε: Δεν φταίει για όλα ο λαϊκισμός. Δεν είναι κάποιο κακό πνεύμα που θα το ξορκίσουμε με τρία τσιτάτα πανεπιστημιακών του Yale, αλλά ένα αποτέλεσμα πολιτικών και οικονομικών αποφάσεων που από το 2008 (πρόσφατη ιστορία) και μετά τηρούνται με απαρέγκλιτη αφοσίωση. Οι λαϊκιστές κάποια στιγμή θα πέσουν στο λάκκο που άνοιξαν αφού είναι δεδομένο και ιστορικά αποδεδειγμένο ότι δεν μπορούν να τηρήσουν ούτε μια από τις υποσχέσεις που δώσανε. Αυτό σημαίνει ότι η πολιτική της λιτότητας, των ισοσκελισμένων κρατικών προϋπολογισμών, της εργασιακής ανασφάλειας και του νεοφιλελευθερισμού των Panama Papers και της αποθήκευσης του πλούτου είναι σωστές; Το πλεόνασμα θέλει και τον λαϊκιστή του αγκαζέ.
Όλοι λίγο, πολύ κάπου φταίμε. Έχουμε ευθύνη. Δρούμε όλο και πιο πολύ παρορμητικά. Η κρίση, είτε πραγματική είτε φαντασιακή, είναι παγκόσμια, καλύπτει πολλά επίπεδα από την ασφάλεια μέχρι την οικονομία και έχει ευνοήσει μια διαδεδομένη αντίληψη του «όλα γίνονται πια.» Πολλοί μπορεί να ψήφισαν Trump σήμερα γιατί yolo (you only live once, για τους μεγαλύτερους). Πολιτικοποιούμαστε σαν τους μανιακούς σε αυτά που μας ιντριγκάρουν στα social media, έχουμε αναγάγει το εγώ μας σε κάτι μεγαλύτερο από αυτό που είναι, ασχολούμαστε πολύ με το μικρόκοσμό μας πιστεύοντας ότι αυτά που μας απασχολούν είναι τα ίδια με του υπόλοιπου πλανήτη ενώ δεν ξέρουμε καν ποιος μένει απέναντι μας. Πόσους Τραμπ θέλουμε ακόμη για να καταλάβουμε ότι κάνουμε λάθος;
