«Και η καρδιά και η ψυχή του πλήθους εκείνων που πίστεψαν ήταν μία, και ούτε ένας δεν έλεγε ότι κάτι από τα υπάρχοντά του ήταν δικό του, αλλά ήταν σ’ αυτούς όλα κοινά. Και με δύναμη μεγάλη οι απόστολοι έδιναν τη μαρτυρία της ανάστασης του Κυρίου Ιησού, και χάρη μεγάλη ήταν πάνω σε όλους αυτούς. Γιατί ούτε κανένας φτωχός δεν υπήρχε μεταξύ τους. Επειδή όσοι ήταν κάτοχοι χωραφιών ή οικιών, πουλώντας τα, έφερναν τις τιμές αυτών που πουλούσαν και τις έθεταν δίπλα στα πόδια των αποστόλων, και διανεμόταν σε καθέναν ανάλογα με την ανάγκη που είχε κανείς».
Το τέταρτο κεφάλαιο στις Πράξεις Αποστόλων και συγκεκριμένα το τμήμα που αναφέρεται στην κοινοκτημοσύνη των πρώτων χριστιανών γνώση είναι η ευαγγελική περικοπή που ένας ιερέας θεωρεί σήμερα πιο επίκαιρη από ποτέ, εκείνη που πρέπει να μελετά και να αναλύει κάθε πιστός. Καταρρίπτοντας την εικόνα που έχουμε σήμερα για τον κλήρο, χωρίς να θεωρεί την Αριστερά «δαίμονα» και καλώντας την εκκλησία να συμπορευθεί με τους αγώνες ενάντια σε ένα εκμεταλλευτικό οικονομικό μοντέλο, ο Χρήστος Ζαρκαδούλας ιερουργεί και ασχολείται με αγροτικές εργασίες σήμερα στη Λαμία και πιστεύει πως οι άνθρωποι πρέπει να συνομιλούν μεταξύ τους στον ενικό αριθμό αφού ο πληθυντικός δεν είναι ένδειξη ευγενείας.
Με έδρα την Πλατεία Κάνιγγος και εκδίδοντας ένα περιοδικό υπό τον τίτλο Επιστροφή στην ξεχασμένη ζωή της Εκκλησίας, σκοπός της Παγκληρικής Αγωνιστικής Κίνησης Κληρικών και Λαϊκών στην οποία συμμετείχε ήταν η άσκηση πίεσης ώστε να επανέλθει η Εκκλησία στην αρχική της ρότα και να βαδίσει μπροστά με το πνεύμα των χριστιανών των τριών πρώτων αιώνων. «Αυτό σημαίνει να ξαναγίνουμε κοινότητα ισοτίμων προσώπων, στην οποία θα είναι σεβαστή και θα έχει βαρύτητα ακόμη και η γνώμη του ενός, όχι μόνο της πλειοψηφίας, και κυρίως στην οποία ουδείς θα υπάρχει ενδεής». Στην πρώτη χριστιανική κοινότητα των Ιεροσολύμων μέσω της κοινοκτημοσύνης είχε λυθεί το πρόβλημα της ένδειας, για τους χριστιανούς του τότε η ελεημοσύνη ήταν κάτι ανάλογο με τις πρώτες βοήθειες που δίδονται στον τραυματία. «Αυτό για το οποίο αγωνίζονταν ήταν η πλήρης ίαση της κοινωνίας ώστε ουδείς να έχει ανάγκη ελεημοσύνης. Ας θυμηθούμε την παραβολή του πλουσίου και του πτωχού Λαζάρου. Ο πλούσιος καταδικάστηκε, αν και έριχνε τα ψίχουλα από το τραπέζι του στον Λάζαρο. Καταδικάστηκε γιατί είχε σφετεριστεί τον πλούτο που οι “Λάζαροι” παρήγαγαν».
Σκοπός της κίνησης Παγκληρικής Αγωνιστικής Κίνησης Κληρικών και Λαϊκών ήταν να επιστρέψει η Εκκλησία στην αρχική της δομή, οι χριστιανοί να μπουν στην πρώτη γραμμή των αγώνων για κοινωνική δικαιοσύνη. Ουδέποτε όμως ο Χρήστος Ζαρκαδούλας και οι υπόλοιποι συμμετέχοντας θεώρησαν την κίνησή τους κάτι καινούριο, παρά μια «συνέχεια της γραμμής εκείνης των αγωνιστών χριστιανών που διατρέχει αδιαλείπτως τους αιώνες από την πρώτη Εκκλησία των Ιεροσολύμων μέχρι σήμερα. Δεν ξέρω αν είμαστε αντάξιοι εκείνων από τους οποίους λάβαμε την σκυτάλη, όπως ο παπα-Δημήτρης Χολέβας ή ο παπα-Γιώργης Πυρουνάκης, αλλά προσπαθούμε να διατρέξουμε το μέρος του σταδίου που μας αναλογεί με την ελπίδα ότι θα την παραδώσουμε σε πιο γρήγορους και δυναμικούς αθλητές. Από όσο δύναμαι να γνωρίζω είχαμε μια σχετικά καλή πορεία μέχρι σήμερα. Οι προτάσεις μας και οι παρεμβάσεις μας προβλημάτισαν πολλούς και εκτιμούμε ότι επηρέασαν καταστάσεις».
Συμμετείχαν στις πορείες του Πολυτεχνείου, η κίνησή τους υπήρξε γέννημα των κινητοποιήσεων στη Γένοβα του 2001 ενώ μέλη της συμμετείχαν (πριν τη δημιουργία της) σε αγώνες όπως η απεργία πείνας για την αναγνώριση της εθνικής αντίστασης. «Μέσα στην κίνηση ο αγώνας συντονίζονταν καλύτερα και οι παρεμβάσεις μας ήταν πιο μαζικές και ως εκ τούτου πιο δυναμικές. Σήμερα που η κοινή προσπάθεια έχει ατονήσει δεν ιδιωτεύουμε. Συμμετέχουμε στους αγώνες για δικαιοσύνη, ελευθερία, ειρήνη, για την διατήρηση των κατακτήσεων του λαού ο καθένας στο χώρο του και όπου και όπως νομίζει ότι θα έχει καλύτερο αποτέλεσμα. Αυτό τον καιρό έντονος είναι μεταξύ μας ο προβληματισμός για τον τρόπο που μπορούμε να στηρίξουμε τον λαό της Συρίας που προσπαθεί να αντιμετωπίσει μια ιμπεριαλιστική επίθεση».
«Συμμετέχουμε στους αγώνες για δικαιοσύνη, ελευθερία, ειρήνη, για την διατήρηση των κατακτήσεων του λαού ο καθένας στο χώρο του και όπου και όπως νομίζει ότι θα έχει καλύτερο αποτέλεσμα»
Πλέον, για λόγους οικονομικούς, το διαφορετικό αυτό περιοδικό δεν εκδίδεται και η κίνηση δεν παρεμβαίνει πλέον ως σώμα στα δρώμενα. Κάποιοι έφυγαν από τη ζωή, άλλοι αδυνατούν να μετέχουν για προσωπικούς λόγους. «Διατηρούμε όμως επαφή μεταξύ μας και καλούμε νέους κληρικούς και λαϊκούς, που έχουν παρόμοιες με μας αγωνίες να πολεμήσουν το πνεύμα του ατομισμού και να συναντηθούν μαζί μας σε νέους αγώνες. Να τους παραδώσουμε τη σκυτάλη και να ζωντανέψουμε ξανά όλοι μαζί τη φωτιά που τώρα κρυφοκαίει».
Σε πολλά τεύχη του περιοδικού υπήρχαν εικόνες της ΕΑΜικής αντίστασης και ειδικά του Γερμανού Δημάκου ή «Πάτερ Ανυπόμονου» με τ’ όπλο ανά χείρας. Τι κάνει όμως έναν ιερέα σήμερα «να πάρει τα όπλα» και τι τον φέρνει κοντά στην αριστερά; «Το φραγγέλιο, που χρησιμοποίησε ο Ιησούς, νομίζω ήταν όπλο. Δεν υποστηρίζω ότι ο Χριστός είναι υπέρ της βίας, αλλά ότι ως τελευταία λύση είναι αναγκαία. Ο Παπαφλέσσας κράτησε όπλο, όπως και ο Αθανάσιος Διάκος κι άλλοι τότε κληρικοί για την ελευθερία. Δεν είμαστε υπέρ της βίας. Ελπίζουμε να μη χρειαστεί ποτέ. Δεν νομίζουμε όμως ότι αυτοί που πλουτίζουν σπέρνοντας τον πόνο και την ανέχεια θα παραδώσουν κάποια στιγμή εθελούσια τον πλούτο, που έχουν σφετεριστεί, στους δικαιούχους του. Επιπλέον, ας μη ξεχνάμε ότι ο Ανανίας και η Σαπφείρα τιμωρήθηκαν δια θανάτου επειδή προσπάθησαν να υποσκάψουν τα θεμέλια της πρώτης χριστιανικής κοινότητας σαμποτάροντας την κοινοκτημοσύνη».
Όσον αφορά τις σχέσεις Εκκλησίας και Αριστεράς, ο Χρήστος Ζαρκαδούλας καθιστά σαφές πως υπάρχει μια μεγάλη παρεξήγηση κι από τις δύο πλευρές. «Κάποιοι αριστεροί πολεμούν στοιχεία του εποικοδομήματος παραθεωρώντας τη βάση που τα γεννά. Η λεγόμενη πολεμική αθεΐα ουδεμία σχέση έχει με τον μαρξισμό και τους θεωρητικούς της αναρχίας. Μιλάω για τους κομμουνιστές και τους αναρχικούς, γιατί, κατά τη γνώμη μου, άλλη αριστερά δεν υφίσταται. Ο Λένιν περιέβαλε με σεβασμό τον γνωστό ορθόδοξο φιλόσοφο Νικολάι Αλεξάντροβιτς Μπερντιάεφ και ο υπουργός παιδείας των μπολσεβίκων Ανατόλι Βασίλιεβιτς Λουνατσάρτσι, που ήταν διαπιστωμένα άθεος, συγκρούστηκε με το κόμμα του την ώρα της επανάστασης, τον Νοέμβρη του 1917, γιατί είχε την εσφαλμένη ενημέρωση ότι το μπολσεβίκικο πυροβολικό βομβάρδισε τον ναό του αγίου Βασιλείου στη Μόσχα. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε όλες τις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού οι κληρικοί μισθοδοτούνταν από το κράτος. Στην Ρουμανία η Εκκλησία ήταν απολύτως ελεύθερη και στη Βουλγαρία διατηρούσε εργοστάσιο αμφίων και εκκλησιαστικών σκευών έξω από τη Σόφια».
Η κοινωνικοοικονομική πρόταση που εντοπίζει στο Ευαγγέλιο θεωρεί πως συνάδει εν πολλοίς με εκείνες των αριστερών σχημάτων, γι’ αυτό κατά τον ίδιο επιβάλλεται χριστιανοί και αριστεροί να συνεργάζονται για το καλό της ανθρωπότητας. «Ανθρωποι όμως της Εκκλησίας που ζουν μέσα στη χλιδή αφού είναι υπέρ απάνθρωπων κοινωνικοοικονομικά συστήματα, που στηρίζονται στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, που είναι στη φύση τους ο πόλεμος και ο εξανδραποδισμός των αδύναμων λαών από τους ισχυρότερους είναι αναμενόμενο να αντιμετωπίζονται εχθρικά από την αριστερά. Η απορία θα έπρεπε να είναι για το πως χριστιανοί στηρίζουν σήμερα πολιτικές, όπως αυτή της λεγόμενης ελεύθερης αγοράς, με τις οποίες η διδασκαλία του Χριστού βρίσκεται σε ευθεία σύγκρουση».
Μια σειρά από ιεράρχες στέκεται ενάντια σε θεματικές εδομάδες που πραγματοποιούνται στα σχολεία σχετικά με τις εξαρτήσεις και τις έμφυλες ταυτότητες, εκφέρουν δήμοσια λόγο -ο οποίος αναπαράγεται από τα μέσα- σε θέματα όπως το μεταναστευτικό, το σύμφωνο σύμβιωσης ή τα εγχειρίδια διδασκαλίας των θρησκευτικών. Ο Χρήστος Ζαρκαδούλας παρότιδεν θέλει να κρίνει τη στάση κάποιων επισκόπων και μάλιστα δημόσια, προβληματίζεται για το αν τελικά χρειάζονται αυτές οι θεματικές εβδομάδες. «Νομίζω ότι ο τρόπος που γίνεται η όλη προσπάθεια είναι σαν αυτή κάποιων γονέων που νομίζουν ότι για να μιλήσουν στα παιδιά τους για την σεξουαλική ζωή πρέπει αυτά να φθάσουν σε κάποια συγκεκριμένη ηλικία. Θέλω να πω ότι όπως για το τη σεξουαλικότητα δεν υπάρχει ειδική στιγμή κατά την οποία οι γονείς θα πρέπει να κάνουν κάποιου είδους μάθημα, αλλά πρέπει να θεωρείται κάτι φυσικό στη ζωή και πρέπει να μιλούν στο παιδί από νήπιο προσαρμόζοντας τον λόγο τους στην αντιληπτική του ικανότητα έτσι πρέπει να γίνεται και με τα ζητήματα για τα οποία υποτίθεται θα ενημερωθούν οι μαθητές κάποια συγκεκριμένη εβδομάδα. Οι θεματικές εβδομάδες είναι απλά για να γίνεται φασαρία. Οι δάσκαλοι, από αυτούς της βρεφονηπιακής ηλικίας μέχρι τους πανεπιστημιακούς, έχουν ευθύνη για τη στάση που θα κρατάει ένα παιδί έναντι των συνανθρώπων του. Το σχολείο πρέπει να προσφέρει παιδεία όχι απλά γνώσεις. Ένα παιδί δεν θα μάθει μέσα σε μια εβδομάδα να σέβεται αυτόν που έχει διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό από την πλειονότητα, αυτόν που έχει διαφορετικό χρώμα κ.λπ.. Τον σεβασμό του διαφορετικού πρέπει να τον καλλιεργούν παντού και πάντα οι εκπαιδευτικοί. Είναι ένα από τα καθήκοντά τους. Δεν διδάσκεται αυτός ο σεβασμός σε μια εβδομάδα. Αυτά είναι για να αυτοϊκανοποιούνται και να βρίσκουν λόγο ύπαρξης οι εκατέρωθεν συγκρουόμενοι και για την αποχαύνωση του λαού».
Εκείνο επίσης που τον προβληματίζει είναι η σημερινή ταξική κοινωνία, η οποία στηρίζεται στην ανισότητα και στην καταπάτηση δικαιωμάτων. «Θα το κατανοήσει κάποιος αυτό αν δει την πολιτική, που εφαρμόστηκε στην ΕΣΣΔ μέχρι περίπου το 1930, για την οικογένεια, το γάμο, την ανατροφή των παιδιών, τον έρωτα και τη σεξουαλικότητα, που ήταν προτάσεις της Αλεξάνδρα Κολοντάι, και έγιναν αποδεκτές από τους μπολσεβίκους. Εκεί βλέπουμε τις δυνατότητες που ανοίγονται αμέσως μετά την κατάργηση της κοινωνίας της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Θλίβομαι που στη συνέχεια οι λαοί των χωρών αυτών ενήργησαν ως σύζυγοι που παραμελούν τον εαυτό τους μετά τον γάμο και με την αδιαφορία τους επέτρεψαν στο ζιζάνιο της γραφειοκρατίας να “πνίξει” τις αρχικές τους κατακτήσεις».
Θεωρεί πως η γενικευμένη εικόνα μιας Εκκλησίας απομακρυσμένης από την σύγχρονη κοινωνία είναι αποτέλεσμα του κληρικαλισμού. «Ο σύγχρονος άνθρωπος ακόμη, κι όταν δηλώνει πιστός και μέλος της εκκλησίας αδιαφορεί για τα τεκταινόμενα εντός αυτής. Πολλοί μας χτυπάνε στην πλάτη και μας επαινούν για την κριτική μας στη λεγόμενη διοικούσα εκκλησία, αλλά δεν τους βλέπουμε δίπλα μας στους αγώνες. Μ’ αυτή τη στάση η σύγχρονη κοινωνία βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση προς τον πάτο του πηγαδιού. Λυπάμαι, αλλά από την συντριβή ούτε η εκκλησία ούτε η αριστερά μπορεί να την σώσει αν αυτή δεν ανοίξει το αλεξίπτωτο. Η σύγχρονη κοινωνία βαδίζει ολοταχώς προς το σύγχρονο δουλοκτητικό καθεστώς και στον κατήφορο αυτό έχει δίπλα της την λεγόμενη συντηρητική και αντιδραστική πτέρυγα της Εκκλησίας. Η κατάσταση δεν είναι τόσο απλή, όσο φαίνεται επιφανειακά».
«Πολλοί μας χτυπάνε στην πλάτη και μας επαινούν για την κριτική μας στη λεγόμενη διοικούσα εκκλησία, αλλά δεν τους βλέπουμε δίπλα μας στους αγώνες»
Ο Πάπας Φραγκίσκος -προερχόμενος από τους Ιησουίτες- στον δημόσιο λόγο του συχνά αναφέρεται στα δεινά του καπιταλισμού, δηλώνει αλληλέγγυος ως προς τους φτωχούς και τους μετανάστες. Ο Χρήστος Ζαρκαδούλας όμως πιστεύει πως όντως κάτι αλλάζει στην συντηρητική καθολική εκκλησιά; «Η Δυτική Εκκλησία προσπάθησε και έκανε μια μεγάλη εσωτερική επανάσταση με την δεύτερη σύνοδο στο Βατικανό στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Κάποιες αποφάσεις αυτής της συνόδου εφαρμόστηκαν. Αν εφαρμόζονταν όλες και υπήρχε συνέχεια αυτής της προσπάθειας όντως η δυτική εκκλησία θα βρίσκονταν στο δρόμο της επιστροφής προς την ξεχασμένη ζωή της Εκκλησίας. Ο πάπας Ιωάννης Παύλος ο β΄ όμως έκλεισε τον δρόμο προς αυτή την κατεύθυνση. Ο Φραγκίσκος επίσης δεν έκανε κάποια απόπειρα συνέχισης εκείνης της προσπάθειας. Καλά τα λόγια, ας αναμένουμε τα έργα».
Πως πιστεύει ότι πρέπει να διαμορφωθεί το μοντέλο διοίκησης της Εκκλησίας έτσι ώστε να βρεθεί ποιο κοντά στην κοινωνία, εφόσον βλέπει να έχει επικρατήσει η πυραμιδοειδής δομή διοίκησης της εκκλησίας που συνιστά εκτροπή από την παράδοση. «Το μοντέλο διοίκησης που έχουμε παραλάβει από τον Χριστό και τους αποστόλους είναι αυτό των ομοκέντρων κύκλων, μιας κοινωνίας ισοτίμων προσώπων στην οποία ο πιο ισχυρός θα είναι διάκονος πάντων. Η Εκκλησία του Χριστού υπερτερούσε αρχικά της εκκλησίας του δήμου, επειδή στη δεύτερη ίσχυε η αρχή της πλειοψηφίας ενώ ο Χριστός σέβονταν και τη γνώμη του ενός. Είναι ολοφάνερο ότι δεν μετέβαινε στην πόλη του τεθνηκότος Λαζάρου επειδή μεταξύ των δεκατριών υπήρχε μία και μόνη αντίρρηση για τη μετάβαση. Κρίνει αναγκαία την επιστροφή της Εκκλησίας σε κοινωνία ισοτίμων προσώπων, αλλά γι αυτό χρειάζονται αγώνες. «Δεν θα αποποιηθούν κάποιοι χωρίς αντίσταση τα προνόμια που τους προσφέρει το σημερινό μοντέλο τα οποία μάλιστα στηρίζονται και διαρκώς ενισχύονται από την κρατική εξουσία».
Παρακολουθεί τις πολιτικές εξελίξεις και τον συχνό συσχετισμό ορισμένων ιεραρχών με ακροδεξία μορφώματα; «Η συμμετοχή χριστιανών σε ομάδες που διέπονται από ρατσιστικές, σεξιστικές, εθνικιστικές και άλλες παρόμοιες αντιλήψεις δεν συνάδει με την διδασκαλία του Χριστού. Απλοί χριστιανοί ίσως θεωρούν, λόγω άγνοιας και πλάνης, αυτή τη συμμετοχή συμβατή με την πίστη τους. Οι κληρικοί όμως δεν έχουν δικαιολογία. Στην Θεία Λειτουργία δεόμαστε υπέρ των δικών μας αμαρτημάτων και των του λαού αγνοημάτων. Αυτό ισχύει και στην παρούσα περίπτωση. Ο χριστιανός και μάλιστα ο κληρικός υποχρεούται να αποκαλύπτει των αντιχριστιανικό χαρακτήρα αυτών των μορφωμάτων».
Τι είναι αυτό που μπορεί να προσφέρει η Εκκλησία σε περιόδους κρίσης; Κατά τον ίδιο, ορισμένοι ιερείς νομίζουν ότι είναι αρκετή η προσφορά συσσιτίων και μάλιστα επαίρονται γι’ αυτό, γεγονός που τον βρίσκει αντίθετο. «Η Εκκλησία πρέπει να δείξει τον δρόμο της εξόδου από την παγίδα. Έχει κοινωνικοοικονομική πρόταση ώστε ουδείς να υπάρχει ενδεής και είναι αυτή της κοινοκτημοσύνης. Ιδού γιατί η εκκλησία πρέπει να ενώσει τη φωνή της με όσους έχουν παρόμοια πρόταση ώστε να έχουμε ασφαλή και μόνιμη έξοδο από την κρίση».
