Κύπρος: Διεθνής διάσκεψη για τα επτά πιο απειλούμενα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς
Η 5η διάσκεψη του προγράμματος για τα επτά πιο απειλούμενα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, πραγματοποιείται σήμερα στη Λευκωσία. Το πρόγραμμα έχει δημιουργηθεί από την Europa Nostra και το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Επενδυτικής Τράπεζας, με σκοπό την ενεργοποίηση των προσπαθειών για τη διάσωση των πιο απειλούμενων μνημείων και περιοχών πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης.
Στην διάσκεψη της Λευκωσίας, που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018, θα λάβουν μέρος περίπου 100 προσωπικότητες από 20 χώρες της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων επαγγελματιών, εθελοντών, αλλά και αρμοδίων στη λήψη αποφάσεων για θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς. Ο στόχος της διάσκεψης είναι τριπλός: αφενός, να μοιραστούν τα όσα προέκυψαν από την έναρξη του προγράμματος το 2013 και να συζητήσουν τα επόμενα βήματα, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα πολιτικές και δράσεις της ΕΕ για την απειλούμενη πολιτιστική κληρονομιά, καθώς και για υφιστάμενα συστήματα χρηματοδότησης. Δεύτερον, να γνωστοποιηθούν από τους νικητές των βραβείων της ΕΕ για το Βραβείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς/ Europa Nostra, παραδείγματα σχετικά με τις καλύτερες πρακτικές για τη διάσωση μνημείων, που απειλούνται, και τρίτον, να δοθεί έμφαση στην περίπτωση της «νεκρής ζώνης» στο ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας, η οποία συμπεριλήφθηκε μεταξύ των επτά πιο απειλούμενων περιοχών πολιτιστικής κληρονομιάς για το 2018. Ως εκ τούτου, θα δοθεί ιδιαίτερη σημασία, σε μια χώρα που ανήκει στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και έχει έρθει αντιμέτωπη με πολλές προκλήσεις.
Μεταξύ των ομιλητών θα είναι ο Γκι Κλος, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Europa Nostra, η Ανδρούλλα Βασιλείου, αντιπρόεδρος της Europa Nostra. Ο Χένρι φον Μπλούμενταλ, αντιπρύτανης του Ινστιτούτου της Ευρωπαϊκής Επενδυτικής Τράπεζας, η Βασιλική Αναστασιάδου, υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων της Κυπριακής Δημοκρατίας και η Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, ειδική Αντιπρόσωπος στην Κύπρο. Εκ μέρους των δύο κοινοτήτων της Λευκωσίας, ο δήμαρχος Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης, και ο δήμαρχος του κατεχόμενου τμήματος πόλης, Μεχμέτ Χαρμαντζί, θα λάβουν μέρος στην συζήτηση για την «νεκρή ζώνη». Στο πλαίσιο της διάσκεψης θα παρουσιαστεί φωτογραφική έκθεση για την «νεκρή ζώνη» του Ολλανδού φωτογράφου, Ρόμαν Ρόμπρουκ.
Το κύριο μέρος των εργασιών της διάσκεψης θα γίνει στο Κέντρο Εικαστικών Τεχνών και Έρευνας (CVAR), νικητή του Grand Prix του Βραβείου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Europa Nostra 2017 για την Πολιτιστική Κληρονομία.
Το πρόγραμμα για τα 7 πιο απειλούμενα μνημεία εντοπίζει απειλούμενα μνημεία και τοποθεσίες στην Ευρώπη και συμβάλλει στην ενεργοποίηση των προσπαθειών συνεργατών από το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα σε τοπικό, εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο για εξεύρεση ενός βιώσιμου μέλλοντος για αυτές τις τοποθεσίες. Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2013 από τον οργανισμό Europa Nostra σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επενδυτική τράπεζα – European Investment Bank Institute ως ιδρυτικό εταίρο και από την Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης ως συνεργάτη. Είναι εμπνευσμένο από ένα πετυχημένο παρόμοιο έργο της Εθνικής Αμερικανικής Επιτροπής (US National Trust for Historic Preservation) για τη διατήρηση ιστορικών μνημείων. Το πρόγραμμα για τα 7 πιο απειλούμενα μνημεία δεν είναι χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Είναι ένας καταλύτης για ανάληψη δράσης και προωθεί «τη δύναμη του παραδείγματος». Υποστηρίζεται από το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δημιουργική Ευρώπη ως μέρος του έργου δικτύωσης του οργανισμού Europa Nostra ‘Sharing Heritage – Sharing Values’.
Οι 7 πιο απειλούμενες για το 2018 τοποθεσίες πολιτιστικής κληρονομιάς είναι:
-Οι μεταβυζαντινές εκκλησίες στη Βοσκόποζα και το Βίθουκι στην Αλβανία
-Το Ιστορικό κέντρο της Βιέννης στην Αυστρία -Μνημείο Buzludzha στη Βουλγαρία -Τα μοναστήρια του David Gareji και το Ερμιτάζ στη Γεωργία
-Το Καζίνο Constanta στη Ρουμανία
-Το Ελληνικό Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου στα Πριγκηπονήσια στην Τουρκία
-Το εργοστάσιο πάγου Grimsby στο Ηνωμένο Βασίλειο
Μια διεθνής συμβουλευτική επιτροπή, που αποτελείται από ειδικούς στην ιστορία, αρχαιολογία, αρχιτεκτονική, διατήρηση και χρηματοδότηση, συναντώνται για να συζητήσουν τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν στο πρόγραμμα για τα 7 πιο απειλούμενα μνημεία και για να επιλέξει τα 7 πιο απειλούμενα μνημεία και τοποθεσίες. Η τελική λίστα με τις 7 τοποθεσίες επιλέγεται από το Διοικητικό Συμβούλιο του οργανισμού Europa Nostra.
Ειδικοί για θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς και χρηματοδότησης από τον οργανισμό Europa Nostra και την Ευρωπαϊκή Επενδυτική Τράπεζα, αναλαμβάνουν αποστολές σε 7 τοποθεσίες μαζί με τους υποψήφιους. Οι διάφορες επιστημονικές ομάδες αξιολογούν τις τοποθεσίες και συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός εφικτού σχεδίου δράσης για καθένα από αυτά, σε στενή συνεργασία με εθνικούς και τοπικούς δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Tα αποτελέσματα και οι συστάσεις αυτών των αποστολών, συνοψίζονται σε τεχνικές και οικονομικές εκθέσεις. Οι εταίροι του προγράμματος βοηθούν στην εφαρμογή αυτών των εκθέσεων.