«Ανοχύρωτες Πόλεις / Οpen Cities, πληγές του πολέμου στον Πειραιά», η νέα περιοδική έκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά

Οι πληγές αφήνουν σημάδια, λέει ο Μπρεχτ. Και ο Πειραιάς είναι μια πόλη, με μεγάλο φορτίο μνήμης, βιώματα, αλλά και γοητευτικές διηγήσεις.

Αυτές τις ιστορίες έρχεται να αφηγηθεί η περιοδική έκθεση «Ανοχύρωτες Πόλεις / Οpen Cities, πληγές του πολέμου στον Πειραιά», που διοργανώνεται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων, σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Πειραιά και το εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ.

   Η έκθεση θα εγκαινιαστεί την Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου 2016, ώρα 19:30, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά (Χ. Τρικούπη 31, Πειραιάς) στο πλαίσιο της δράσης Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς που έχει ως θέμα «Διωγμοί: Παλιές και νέες ιστορίες γύρω από τη βία και την ανεκτικότητα». Τα εγκαίνια θα πλαισιώσει μουσική εκδήλωση με τη Νένα Βενετσάνου με τίτλο «1.000+ 1 ΠΟΛΕΙΣ της Φαντασίας, της Ιστορίας, της Διασποράς…..» στην οποία η είσοδος είναι ελεύθερη

    Ποιες όμως είναι οι ανοχύρωτες πόλεις; Κατά τη διάρκεια πολέμων, σε περιπτώσεις που επίκειται η κατάληψη μια πόλης ή περιοχής, η κρατική ή στρατιωτική δομή που την ελέγχει έχει, σύμφωνα με τις Διεθνείς Συνθήκες, τη δυνατότητα να την κηρύξει ανοχύρωτη πόλη (open ή undefendedcity/territory), δηλώνοντας παράλληλα ότι έχει εγκαταλείψει την προσπάθεια να αμυνθεί. Στην περίπτωση αυτή ο επιτιθέμενος θα πρέπει να σταματήσει την επίθεσή του και να καταλάβει την πόλη ή την περιοχή χωρίς τη χρήση βίας. Με τη δυνατότητα αυτή το Διεθνές Δίκαιο Ένοπλων Συγκρούσεων προσπαθεί να επιβάλει περιορισμούς και κανόνες στον τρόπο µε τον οποίο διεξάγονται οι στρατιωτικές επιχειρήσεις, µε σκοπό να μετριάσει τις συνέπειες της σύγκρουσης, με άλλα λόγια να διατηρήσει την ισορροπία μεταξύ της απαίτησης των κρατών να διεξάγουν αποτελεσματικές στρατιωτικές επιχειρήσεις και της απαίτησης της ανθρωπότητας για την αποφυγή κάθε δεινού.

   Ο Πειραιάς είναι μια πόλη με μεγάλο φορτίο μνήμης, βιώματα και γοητευτικές διηγήσεις. Συλλογικά και ατομικά ίχνη αποτυπώνονται σε αρχαιολογικούς και ιστορικούς τόπους, στην αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της πόλης και τα βιομηχανικά κτήρια. Ανάμεσα σε άλλα ιστορικά γεγονότα από την αρχαιότητα μέχρι τα νεότερα χρόνια οι κάτοικοι του Πειραιά έζησαν βίαια συμβάντα και υπήρξαν μάρτυρες πολλών καταστροφών. Τα σημάδια τέτοιων «στιγμών» της ιστορίας της πόλης παρουσιάζονται στην περιοδική έκθεση Ανοχύρωτες Πόλεις/Open Cities.

    Η αφήγηση εξελίσσεται σε μικρές ιστορίες που μιλούν για τους ίδιους τους ιστορικούς τόπους ή εστιάζουν σε πρόσωπα, ενώ παράλληλα συνδιαλέγεται με υλικό από τις πρόσφατες ανασκαφές, με αφορμή την κατασκευή του Μητροπολιτικού σιδηροδρόμου αλλά και από γραπτές πηγές. Η έκθεση λειτουργεί ως μέσο σύνδεσης του επισκέπτη με το μακρινό παρελθόν και κινητοποιεί διαδικασίες ανάμνησης του πρόσφατου παρελθόντος. Λειτουργεί όμως και σαν εργαλείο αναπαράστασης σε σχέση με το παρόν και τα τραγικά γεγονότα που οδηγούν σήμερα ανθρώπους να βρουν καταφύγιο στη χώρα μας.

   Οι εκδηλώσεις στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά (με αφορμή τις Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς) θα συνεχιστούν την Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου, στις 10:00 το πρωί, με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Είλε δε και τον Πειραιά και τα πλείστα κατέκαυσεν. Ιστορίες βίας και καταστροφών από το παρελθόν της πόλης» για μαθητές Γυμνασίου – Λυκείου, ενώ το Σάββατο 24/9, στις 20:30, θα πραγματοποιηθεί συναυλία των Δημήτρη Μπάση και Ρίτας Αντωνοπούλου στον Αρχαιολογικό Χώρο της Ηετιώνειας Πύλης (λιμάνι Πειραιά απέναντι από την Πύλη Ε2 είσοδος από οδό Κανάρη). Όλες οι εκδηλώσεις είναι με ελεύθερη είσοδο.

   Η έκθεση θα διαρκέσει ως τις 31 Δεκεμβρίου 2016.