You refuse to understand / you don’t say anything / watching me die

Ο πόλεμος και η διαχείριση των αποτελεσμάτων του έχει ανοίξει και στο χώρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας έντονες συζητήσεις. Η εικόνα, ως μέρος των μηχανισμών που ξεγυμνώνουν, καταστρέφουν και ταυτοποιούν, καθορίζεται από, αλλά και καθορίζει το πώς αντιλαμβάνονται και βιώνουν την κατάσταση όχι μόνο οι απλοί θεατές της, αλλά και αυτοί που την υφίστανται.    

Σε αυτό το πλαίσιο, τρεις φορείς για τη φωτογραφία και τις οπτικές τέχνες, το Athens Photo Festival, το MedPhoto Festival και η Thessaloniki PhotoBiennale 2018, προχωρούν στην από κοινού διοργάνωση της έκθεσης “You refuse to understand / you don’t say anything / watching me die” στο ΡΟΜΑΝΤΣΟ. Η έκθεση παρουσιάζει τρία έργα ριζικά διαφορετικά μεταξύ τους που τοποθετούν τον άξονα της συζήτησης στα διαφορετικά βλέμματα γύρω από την προσφυγική/μεταναστευτική κρίση, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα το ζήτημα του αυτοπροσδιορισμού που είναι συνυφασμένος με τον προσδιορισμό –ίσως και τον έλεγχο- του Άλλου. Μια διαδικασία εγγεγραμμένη στη φωτογραφική πρακτική, λόγω του εγγενώς αντικειμενοποιητικού χαρακτήρα του μέσου.

Οι Broomberg & Chanarin με το The Bureaucracy of Angels, παίρνοντας ως αφορμή τη διαδικασία καταστροφής 100 λέμβων στις οποίες επέβαιναν μετανάστες από την Βόρεια Αφρική κατευθυνόμενοι προς την Σικελία, προχωρούν σε ένα υβριδικό έργο που συνυφαίνει τη μυθοπλασία με το ντοκιμαντέρ και εκφράζει τον πόνο που ακολουθεί το μεταναστευτικό φαινόμενο από και προς την Ευρώπη τα τελευταία 150 χρόνια.

Το Grid (Moria) του Richard Mosse, γυρισμένο με στρατιωτικές θερμικές κάμερες στο στρατόπεδο συγκέντρωσης προσφύγων στη Μόρια της Λέσβου, κάνει μία ευθεία νύξη στο πώς οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις βλέπουν εκατομμύρια εκτοπισμένους ανθρώπους, με έναν τρόπο δηλαδή ο οποίος τους αποπροσωποποιεί σε φιγούρες-φαντάσματα, χωρίς διακριτά χαρακτηριστικά και τους αντικειμενοποιεί καθιστώντας τους ανώνυμους στόχους.

Η Δάφνη Τόλη, με το Uprooted, παρουσιάζει το πώς οι ίδιοι οι πρόσφυγες και μετανάστες καταγράφουν την περιπέτειά τους μέσα από τα κινητά τους τηλέφωνα. Έχοντας συγκεντρώσει βίντεο-ντοκουμέντα που της εμπιστεύτηκαν πρόσφυγες από τις συγκλονιστικές μετακινήσεις τους, δημιουργεί ένα έργο που αίρει τη διάσταση ανάμεσα στον εαυτό-παρατηρητή και στον άλλο-παρατηρούμενο.

Σε μια περίοδο όπου το προσφυγικό-μεταναστευτικό έχει ενταχθεί σε μια αναισθητοποιημένη κανονικότητα που συνοδεύεται από εικόνες που αρχίζουν και τελειώνουν στην απεικόνιση των συμπτωμάτων, η έκθεση προτείνει ένα διαφορετικό βλέμμα ενός ζητήματος ακόμα ανοιχτού, που έχει ως καθημερινό αποτέλεσμα τον θάνατο ή την ομηρία χιλιάδων ανθρώπων. Και η Αθήνα, βρισκόμενη με ποικίλους και αντιφατικούς τρόπους στο επίκεντρο όλων των πτυχών αυτής της υπόθεσης είναι ο πλέον κατάλληλος τόπος για να ξετυλίξουμε εκ νέου το νήμα αυτής της συζήτησης. 

Η συνεργασία, επιπλέον, των τριών αυτών φορέων για τη φωτογραφία έχει μια ιδιαίτερη σημασία ως χειρονομία, καθώς επιχειρεί να συμβάλει σε μια κουλτούρα διαλόγου και επικοινωνίας και να δημιουργήσει μια πρωτότυπη δυναμική για τις οπτικές τέχνες στη χώρα.

Στις 7 Οκτωβρίου, ο Richard Mosse θα παρευρεθεί στο ΡΟΜΑΝΤΣΟ, στις 19.00, για να παραχωρήσει διάλεξη γύρω από τους θερμικούς χάρτες και το έργο του και να ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό