Το πρώτο πράγμα που θα νιώσεις όταν βγεις από το αεροδρόμιο José Martí στην Αβάνα θα είναι ο ζεστός αέρας στα πνευμόνια σου με μια ανεπαίσθητη μυρωδιά φρούτων και χώματος. Θα κρατήσεις αυτή τη μυρωδιά μαζί σου όλες τις υπόλοιπες ημέρες που θα ζήσεις στο νησί των χρωμάτων. Θα ανακατευτούν με το άρωμα από τα πούρα, του δυόσμου, της βροχής και του χορταριού. Θα γίνουν γεύση μέσα από μερικές γουλιές ρούμι. Θα στάζουν από το στόμα σου οι χυμοί της καρύδας, του μάνγκο και του ανανά και θα γλείφεις τα δάχτυλά σου με λαχτάρα. Δεν θα ξεχάσεις αυτές τις στιγμές. Δεν θα ξεχάσεις το πρώτο χάραμα που θα ξυπνήσεις στην Αβάνα και θα αντικρίσεις τα χρώματα στους φθαρμένους τοίχους των κτιρίων απέναντι από το μπαλκόνι σου. Ούτε τους φοίνικες και τα πράσινα χωράφια που θα γεμίζουν τα μάτια σου στον δρόμο προς το Βινιάλες. Θα νιώσεις σαν μικρό παιδί ένα σούρουπο σε ένα λιβάδι, που θα χορεύεις γελώντας δυνατά ανάμεσα από πυγολαμπίδες και ένα καυτό μεσημέρι που θα βουτάς στους κρύους καταρράκτες ενώ γύρω σου θα φτερουγίζουν πεταλούδες. Θα σκουπίσεις τα δάκρυά σου καθώς θα κάθεσαι στο κρεβάτι που κοιμόταν ο Τσε όταν κρυβόταν στις σπηλιές επάνω στα βουνά.
Θα θυμώσεις όταν μάθεις ότι ακόμα γίνονται κοκορομαχίες και όταν δεις πώς ζει ο φτωχός κόσμος στα μισογκρεμισμένα σπίτια της Αβάνας, που πολλές φορές δεν έχουν καν νερό. Θα αναρωτηθείς πολλές φορές πώς τα καταφέρνουν. Κάποιοι θα σου πουν ότι έχουν μάθει με τα λίγα γιατί έτσι το μυαλό τους είναι ελεύθερο. Κάποιοι θα σου ζητήσουν λεφτά ή οτιδήποτε μπορείς να τους δώσεις για να τους βοηθήσεις και άλλοι θα προσπαθήσουν να σε εξαπατήσουν. Θα το προσπεράσεις όμως γιατί οι άνθρωποι που σε φιλοξενούν έναντι ενός μικρού χρηματικού αντιτίμου θα σου ετοιμάζουν κάθε μέρα το πιο νόστιμο και πλούσιο πρωινό και θα έχουν το δωμάτιό σου καθαρό και περιποιημένο. Θα τα προσπεράσεις όλα γιατί η ομορφιά αυτού του τόπου θα σε παρασύρει σε μια σάλσα ένα βράδυ στην πλατεία του Τρινιδάδ, σε μια ατελείωτη λευκή παραλία με ένα ντάκιρι στο χέρι καθώς ο ουρανός στην Καραϊβική θα βάφεται με ροζ και μοβ χρώματα, σε έναν μυστικό κήπο της Εδέμ με συντριβάνια και εξωτικά φυτά, σε μία τροπική καταιγίδα στη μέση της απεραντοσύνης. Θα νιώσεις ρίγος κάτω από το άγαλμα του Τσε στη Σάντα Κλάρα, θα τραγουδήσεις: «Cha, cha, cha» και «Comandanteee Che Guevaraaaa» χορεύοντας έξω από τη Bodeguita, θα χαμογελάσεις ακούγοντας την κιθάρα ενός γεράκου στην πλατεία του Σιενφουέγος και όταν δεις ένα ζευγάρι να λικνίζεται υπό τους ήχους του Dos Gardenias σε ένα σκοτεινό μπαράκι, θα χαθείς στα στενά της Παλιάς Αβάνας και θα πονέσουν τα πόδια σου ακολουθώντας την πορεία της τεράστιας λεωφόρου Venidad 23. Δεν θα σταματήσεις όμως, θα ξεχάσεις την κούραση γιατί θα ακούσεις έξω από την πόρτα σου τύμπανα και τραγούδια. Σε λίγες ώρες είναι Πρωτομαγιά και πλήθη κόσμου είναι ήδη στους δρόμους χορεύοντας ξέφρενα για να γιορτάσουν. Θα γίνεις μέρος της ξέφρενης αυτής χορευτικής παρέλασης που θα καταλήξει τα ξημερώματα στην Πλατεία της Επανάστασης. Εκεί που χτυπάει η καρδιά της Κούβας. Και θα έρθει η ώρα να αφήσεις το νησί πίσω σου. Αλλά δεν θα ξεχάσεις. Και πάντα θα θέλεις να επιστρέφεις.
Υ.Γ. Το ταξίδι αυτό πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του ‘19, λίγους μήνες πριν ξεσπάσει η πανδημία. Η κυβέρνηση της Κούβας ελπίζει ότι θα εγκριθούν σύντομα όλα τα εμβόλια που παρασκευάζονται στη χώρα και βρίσκονται στο στάδιο ερευνών και δοκιμών και ότι θα μπορέσει να εμβολιάσει όλους τους κατοίκους μέχρι το τέλος του 2021. Επιπλέον, η έγκρισή τους θα εξασφαλίσει στη χώρα έσοδα από την πώλησή τους στο εξωτερικό. Η μελέτη θα ολοκληρωθεί τον Ιούλιο και οι πρώτες επιστημονικές δημοσιεύσεις αναμένονται τον Αύγουστο. Μέχρι να καταφέρουμε να πετάξουμε ξανά προς μέρη μακρινά, Hasta La Victoria Siempre!
Πίσω από το Καπιτώλιο στην Αβάνα, η γειτονιά ξυπνάει.
Μισογκρεμισμένο κτίριο στην Αβάνα. Ο Τσε πρωταγωνιστεί στα περισσότερα γκράφιτι της Κούβας (φωτογραφία: Αντιγόνη Πάντα-Χαρβά)
Κλασική περίπτωση γάτας που την έχει δει Αυτοκράτειρα, στην Αβάνα
Στην κοιλάδα του Βινιάλες οι άμαξες περνούν μπροστά από τις αυλές των σπιτιών και τα βράδια στον ουρανό χορεύουν πυγολαμπίδες (φωτογραφία Αντιγόνη Πάντα-Χαρβά)
Οι καουμπόηδες στο Βινιάλες έχουν πολλές ασχολίες. Το πρωί καλλιεργούν καπνά για τα φημισμένα πούρα της Κούβας και τα βράδια διοργανώνουν κοκορομαχίες.
Οι αυθεντικές Πίνα Κολάντα σερβίρονται μέσα σε καρύδες
Ρίγη σε διαπερνούν όταν αντικρίζεις το κρεβάτι στο οποίο κοιμόταν ο Τσε όταν κρυβόταν με τους αντάρτες στα βουνά (φωτογραφία Αντιγόνη Πάντα-Χαρβά)
Το όνομα του Φιντέλ θα το δεις παντού
Κινηματογράφος που φέρει το όνομα του εθνικού ποιητή της Κούβας, Χοσέ Μαρτί
Ξέφρενος χορός με ζωντανή ορχήστρα σε υπαίθριο κλαμπ στο Βινιάλες
Μποτιλιάρισμα από άμαξες στον δρόμο για τη Σάντα Κλάρα
Λευκή νεκροφόρα από άλλη εποχή
Στους καταρράκτες του Ελ Νίτσο επιβάλεται μια βουτιά στις λιμνούλες
Στο παραθαλάσσιο Σιενφουέγος η υγρασία είναι έντονη
Μάνγκο και κρέατα προς πώληση
Στα σοκάκια του Τρινιδάδ οι ορχήστρες σε προσκαλούν για χορό
Στην κεντρική πλατεία του Τρινιδάδ τα βράδια οι παρέες πίνουν ρούμι, κουβεντιάζουν, ακούν σάλσα και χορεύουν
Μέσα από μια παλιά Chevrolet με ραγισμένα τζάμια και τρύπιο δάπεδο, οι απέραντες φυτείες φαντάζουν ακόμη πιο όμορφες
Η ατελείωτη παραλία του Κάγιο Σάντα Μαρία
Σούρουπο στην Καραΐβική (φωτογραφία Αντιγόνη Πάντα-Χαρβά)
Στο δρόμο προς την Αβάνα ο ήλιος δύει μετά από μια καταρρακτώδη βροχή που μοιάζει σαν να μην έγινε ποτέ
Hotel National: H Αβάνα της μαφίας και της χλιδής
Υπαίθρια έκθεση και ποδόσφαιρο στη λεωφόρο Venidad 23 στην Αβάνα
Τα παιδιά γελούν στους δρόμους της Παλιάς Αβάνας
Και δεν διστάζουν να ποζάρουν
Φρούτα και ξηροί καρποί σε αφθονία
Καλλιτέχνης ολοκληρώνει το έργο του
Τα παιχνίδια και ο τζόγος σε τραπεζάκια στον δρόμο είναι μια καθημερινή ασχολία των Κουβανών
Τα μοχίτο στη Bodeguita πίνονται χωρίς μέτρημα
Παραμονή Πρωτομαγιάς τα πλήθη γεμίζουν τους δρόμους της Αβάνας χορεύοντας και τραγουδώντας
Όλοι βγαίνουν στις πόρτες τους για να δουν την παρέλαση
Το ξημέρωμα θα πάνε να γιορτάσουν την ημέρα της εργατικής Πρωτομαγιάς
Και θα γεμίσουν τους δρόμους της Αβάνας πηγαίνοντας προς την Πλατεία της Επανάστασης. Viva La Revolución!
