Η ιστορία των Δεξαμενών ξεκινά κατά την Εποχή της Σταφίδας, όταν το αποξηραμένο σταφύλι ήταν ένα από τα κυριότερα εξαγωγικά προϊόντα του τότε ελληνικού βασιλείου. Από την απελευθέρωση μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, η σταφίδα κάλυπτε περισσότερο από το 50% της συνολικής αξίας των εξαγωγών της χώρας και κατά τη δεκαετία του 1880 ξεπέρασε το 60%.
Η φυλλοξήρα που έπληξε τα γαλλικά αμπέλια τον Οκτώβριο του 1879 συντέλεσε στο μεγάλο άνοιγμα της ελληνικής σταφίδας και προς τις γαλλικές αγορές.
Το παρελθόν
Ωστόσο, όταν καρποφόρησαν οι νέοι γαλλικοί αμπελώνες που φυτεύτηκαν, η γαλλική αγορά ήταν πλέον αυτάρκης με αποτέλεσμα να αρχίσει στην Ελλάδα η περίφημη σταφιδική κρίση.
Η μείωση της ζήτησης σε συνδυασμό με την υπερπαραγωγή σταφίδας, προκάλεσαν αδιέξοδα που σημάδεψαν την ελληνική οικονομία στο τέλος του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου, όπως αναφέρει στην εκτενή έρευνά του «Το Σταφιδικό ζήτημα, το χρονικό της κρίσης και οι συνέπειές της» ο Διονύσιος Ι. Τραμπαδώρος.
Η σταφιδική κρίση δημιούργησε τις προϋποθέσεις για τη βιομηχανική μετατροπή του απούλητου αποθέματος της σταφίδας και οδήγησε στη δημιουργία πολυάριθμων οινοποιείων, οινοπνευματοποιείων και ποτοποιείων.
Τότε ξεκίνησε η ιστορία των δεξαμενών. Με την ίδρυση του Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού, που ήταν ο βασικός φορέας εφαρμογής της σταφιδικής πολιτικής στην Πελοπόννησο, το οινοποιείο της Κουρούτας χτίστηκε για την απορρόφηση των αποθεμάτων σταφίδας της περιοχής για τη δημιουργία κρασιού. Χτισμένο πάνω στη θάλασσα για να εξυπηρετεί την απευθείας φόρτωση των πλοίων, διευκολύνοντας τη διαδικασία εξαγωγής του κρασιού προς τα ευρωπαϊκά λιμάνια, το οινοποιείο της Κουρούτας αποτέλεσε έναν πυρήνα έντονης δραστηριότητας επηρεάζοντας την οικονομία και τις συνήθειες της τοπικής κοινωνίας.
Παρά τις κινήσεις της κυβέρνησης που έγιναν για την αντιμετώπισή της κρίσης (παρακράτημα, ίδρυση Σταφιδικής Τράπεζας και του Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού), το πρόβλημα δεν λύθηκε και μακροχρόνια το σταφιδεμπόριο δεν ανέκαμψε στα προηγούμενα επίπεδα. Μετά από τέσσερις δεκαετίες λειτουργίας, το οινοποιείο εγκαταλείφθηκε και οι δεξαμενές έμειναν σκοτεινές μέχρι σήμερα.
Οι εγκαταστάσεις του οινοποιείου της Κουρούτας έμειναν για αρκετές δεκαετίες εγκαταλελειμμένες, με τα ερείπια των δεξαμενών, του ζυγιστηρίου, του μηχανοστασίου, των χημείων και των αποθηκών να θυμίζουν το εμπορικό παρελθόν της περιοχής. Όταν ο Αυτόνομος Σταφιδικός Οργανισμός έπαυσε τη λειτουργία του, πολλές από τις εγκαταστάσεις του -μεταξύ των οποίων και το οινοποιείο της Κουρούτας- πέρασε σε χέρια ιδιωτών.
Οι νέοι ιδιοκτήτες τους είχαν το όραμα της αναβίωσης των κτισμάτων με σεβασμό στην ιστορία τους και στην προηγούμενη χρήση τους. Με την αρχιτεκτονική μελέτη του γραφείου K-studio των Δημήτρη και Κωνσταντίνου Καραμπατάκη, το οινοποιείο απέκτησε ξανά ζωή. Οι τοίχοι των τσιμεντένιων δεξαμενών διατηρήθηκαν αναλλοίωτοι, ενώ στις νέες επιφάνειες που δημιουργήθηκαν έγινε χρήση υλικών της εποχής του οινοποιείου, όπως είναι το μωσαϊκό και τα ανάγλυφα τζάμια. Οι δεξαμενές μετατράπηκαν σε σουίτες και ο επισκέπτης μπορεί να βιώσει μια εμπειρία ζωής: να κοιμηθεί σε μία δεξαμενή κρασιού ατενίζοντας το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας που απλώνεται μπροστά του.
Το παρόν
Το καλοκαίρι του 2018 θα είναι το πρώτο που το Dexamenes Seaside Hotel θα λειτουργήσει ως ξενοδοχείο, ενώ τα επόμενα χρόνια οι Dexamenes θα επεκταθούν με την προσθήκη περισσότερων ανακαινισμένων εγκαταστάσεων του ιστορικού οινοποιείου.
