Είχες σκεφτεί ποτέ ότι το μπουκάλι του νερού που μόλις πέταξες, μαζί με το ποτήρι του καφέ, θα μπορούσε να ανακυκλωθεί και να μετατραπεί σε κάτι χρήσιμο και όμορφο; Υπάρχουν άνθρωποι που δεν βλέπουν το πλαστικό ως σκουπίδι, δίνοντας νέα υπόσταση και στόχο στο κάθε τι, επιτρέποντας στον πλανήτη ν΄αναπνεύσει για λίγο, μέχρι να χρησιμοποιηθεί και πεταχτεί το επόμενο πλαστικό ποτήρι με το αντίστοιχο καλαμάκι. Δύο από αυτούς τους ανθρώπους είναι η Δάφνη Μαρνέλη και ο σύζυγός της Fran Vargas, οι οποίοι «τρέχουν» το Πλαστικουργείο Shop & Lab στην Ασκληπιού 51.
Η ιστορία τους θα μπορούσε να είναι και δική σου ιστορία. Πριν δύο χρόνια, είχαν πάει για διακοπές στην Σέριφο και τους είπαν ότι δεν μπορούν να πίνουν νερό από την βρύση. Έτσι, άρχισαν να αγοράζουν εμφιαλωμένα μπουκάλια νερού. «Στο τέλος των διακοπών, όταν μάζεψαμε τα άδεια μπουκάλια για να τα πάμε στην ανακύκλωση, πάθαμε σοκ από τον τεράστιο όγκο πλαστικών μπουκαλιών που είχαμε καταναλώσει» λέει η Δάφνη Μαρνέλη στην Popaganda.
Η Δάφνη Μαρνέλλη μπροστά από την ευρεία γκάμα καθημερινών προϊόντων από μπαμπού.
Επιστρέφοντας στην Αθήνα και έχοντας ακούσει για την πρωτοβουλία “Precious Plastic” που αναπτύχθηκε από τον Ολλανδό Dave Hakkens, με στόχο την αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος των πλαστικών αποβλήτων, τους ήρθε μια ιδέα. Αποφάσισαν να συνεργαστούν με τον Dave και την κοινότητα Precious Plastic και δημιούργησαν την δική τους μονάδα ανακύκλωσης πλαστικού στην Αθήνα, με υλικά που είχαν ήδη στην διάθεσή τους.
«Το πλαστικό είναι φανταστικό υλικό, είναι το νέο μάρμαρο. Αυτό που θα αφήσουμε στις επόμενες γενιές» σχολιάζει ο Fran Vargas, θυμίζοντας το ρητό του Αμερικανού αρχιτέκτονα και εφευρέτη, R. Buckminster Fuller: «Η ρύπανση δεν είναι παρά οι πόροι που δεν συλλέγουμε. Τους επιτρέπουμε να διασκορπιστούν επειδή αγνοούμε την αξία τους.»
Το πλαστικό μένει για πάντα. «Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε εμείς είναι να μετατρέψουμε μέσω της ανακύκλωσης το πλαστικό σε κάτι άλλο, χρήσιμο για τον κόσμο. Με αυτόν τον τρόπο, θέλουμε να θυμίσουμε στην γειτονιά ότι το πλαστικό συνεχίζει να ζει κι ας μην το βλέπουμε» συμπληρώνει ο Fran.
Με το νέο έτος, ελπίζουν να απαγορευτεί όχι μόνο η πλαστική σακούλα, αλλά όλα τα πλαστικά μιας χρήσης.
Η Κίνγκα δίπλα στον 3D Laser εκτυπωτή.
Ό,τι δεν χρειάζεστε πλέον εσείς, μπορεί να μετατραπεί σε κάτι χρήσιμο για κάποιον άλλο.
Βασικός στόχος των δύο Πλαστικουργών είναι να επιστρέψουν στην κοινότητα το καλό που έλαβαν, με ένα παγκάκι για το πάρκο της γειτονιάς ή με επιδιόρθωση πεζοδρομίων, φτιάχνοντας ειδικό μείγμα με πλαστικό και μπετό. «Γιατί όταν το βλέπεις κάθε μέρα, τότε καταλαβαίνεις ότι δεν εξαφανίζεται από τον πλανήτη, μένει για πάντα εκεί» σχολιάζει ο Fran. Ταυτόχρονα, γίνονται διάφορες εκπλήξεις, προσφορές και εκπτώσεις, που προτρέπουν τον κόσμο όχι μόνο να φέρνει το πλαστικό του για upcycling, αλλά και να προτιμά να μην καταναλώνει άσκοπα πλαστικό.
Πρώτα, πρέπει να γίνει η συλλογή του πλαστικού. «Η γειτονιά μας έχει αγκαλιάσει. Στην αρχή περνούσαν και ρωτούσαν τι κάνουμε και πλέον έρχονται οι γείτονες με τις σακούλες τους και μας φέρνουν το πλαστικό τους και μάλιστα, πλυμμένο» αναφέρει η Δάφνη. «Η ανακύκλωση πλαστικού δεν είναι φθηνή, αλλά αν ο καθένας το έπλενε και η βιομηχανία της ανακύκλωσης δεν χρειαζόταν να καθαρίζει όλο τον όγκο που συγκεντρώνει με συγκεκριμένη διαδικασία, θα ήταν πολύ φθηνότερη» προσθέτει το έτερον ήμισυ του Πλαστικουργείου.
Προς το παρόν, υπάρχουν τέσσερα σημεία συλλογής πλαστικών, κυρίως συσκευασιών από γραφεία, καταστήματα και σπίτια της γειτονιάς, τα οποία μεταφέρονται στον χώρο του εργαστηρίου. Από τον Φεβρουάριο του ’17 έχουν συγκεντρωθεί πάνω από 45 κιλά πλαστικού.
Πάνω στον πάγκο εργασίας, βρίσκεται ένα μπράτσο πλαστικής καρέκλας. Το παίρνει ο Fran και το βάζει στον τεμαχιστή. Εκεί, η πρώην καρέκλα γίνεται πολλά μικρά κομματάκια, τα οποία στην συνέχεια θερμαίνονται κι έπειτα ως υγρό πλέον μπαίνουν σε καλούπια για να πάρουν σχήμα. Τελικά, μπαίνει στον φούρνο, ώστε να ψηθεί στο σχήμα του νέου κι εντελώς διαφορετικού πια πλαστικού. Στο Πλαστικουργείο γίνονται και 3D εκτυπώσεις με 100% ανακυκλωμένο νήμα.
Ο τεμαχιστής.
Μπουκάλια μπύρας ΖΕΟΣ και πλαστικές καρέκλες γίνονται κομμάτια…
Τα πρώτα πειραματικά μπωλ.
«Η ιδέα είναι να κάνουμε ανακύκλωση με πράγματα που έχουμε ήδη στα σπίτια ή τις αποθήκες μας» αναφέρει ο Fran Vargas, καθώς δείχνει δικές του παλιές σιδεριές. Επίσης, όλα γίνονται με open source data για να μπορεί ο καθένας να αντιγράψει τις τεχνικές των Πλαστικουργών και να γίνει ο ίδιος δημιουργός. «Θέλουμε να περάσουμε το μήνυμα ότι ο καθένας μπορεί να κάνει τη μείωση των σκουπιδιών αναπόσπαστη συνήθεια της καθημερινότητάς του και να βοηθήσουμε λίγο με τους μπλε κάδους της Αθήνας.»
Ένας χώρος γεμάτος εργαλεία χρειάζεται και την αντίστοιχη οργάνωση.
Οι εργασίες μέσα στο εργαστήριο θέλουν προσοχή.
Στο Πλαστικουργείο τα πεταμένα μπουκάλια νερού και πλαστικά ποτηράκια καφέ μίας χρήσης μεταμορφώνονται και σε καλλιτεχνικές δημιουργίες. «Δεν είμαστε καλλιτέχνες, απλά κατεργαζόμαστε απορρίμματα και τους δίνουμε άλλο σχήμα και μορφή. Γι’ αυτό ρωτάμε τον κόσμο τι θέλει και τι έχει ανάγκη και οργανώνουμε διάφορα καλλιτεχνικά workshops μέσα στην χρονιά, ώστε ο κόσμος να δει ότι μπορεί να φτιάξει τα πάντα από ανακυκλώσιμα υλικά» σημειώνει η Δάφνη. Κάθε δεύτερο Σάββατο του μήνα μπορεί κανείς να ανακαλύψει την τέχνη της επανάχρησης δημιουργώντας τα δικά του καλλιτεχνικά έργα.
Ή να προμηθευτεί το σετ με μαχαιροπίρουνα, ανοξείδωτο καλαμάκι και πετσέτα, το οποίο μπορεί να έχει μαζί του πάντα, χωρίς να δημιουργεί απορρίμματα, κάθε φορά που τρώει ή πίνει. Τα περισσότερα βιώσιμα προϊόντα καθημερινής χρήσης είναι από μπαμπού και περιλαμβάνουν είτε πιατάκια και μπολάκια, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν αντί των πλαστικών σε πάρτι και εκδηλώσεις, είτε κούπες, θερμός και dinner sets.
Η οδοντόβουρτσα από μπαμπού και τα φυτικά καλλυντικά συμπληρώνουν το κάδρο, καθώς αγοράζοντας χύμα ακόμα και τα πιο αγνά καλλυντικά, συμβάλλουμε στη μείωση της κατανάλωσης πλαστικού, ελαφρύνουμε τους κάδους ανακύκλωσης και διατηρούμε τις θάλασσές μας καθαρές.
Ιδιαίτερη έμφαση αξίζει να δοθεί στα καλαμάκια και την αλόγιστη υπερκατανάλωσή τους, την ώρα που υπάρχει η εναλλακτική των ανοξείδωτων καλαμακιών και των Plastic Free Drinks, μιας πρωτοβουλίας που ακολουθούν μέχρι στιγμής τέσσερα μαγαζιά του κέντρου: το Bamboo Vegan, η Μελικρήνη, το Bar 67 και το Καταλαχού.
Στην Αθήνα σερβίρονται πάνω από 1 εκατομμύριο πλαστικά ποτήρια του καφέ σε καθημερινό επίπεδο και πιθανόν ο αντίστοιχος αριθμός για καλαμάκια, σύμφωνα με την Greenpeace Greece. Κι οι αριθμοί αυτοί αναφέρονται μόνο στους καφέδες που σερβίρονται αποκλειστικά στην πρωτεύουσα. Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, τα takeaway είδη δεν ανακυκλώνονται, ακόμη κι όταν πρόκειται για ένα χαρτί που έχει μια γραμμή πλαστικού. Παρά την ύπαρξη πολλών κέντρων ανακύκλωσης, μόνο το 1% περίπου των απορριμάτων μας εν τέλει ανακυκλώνεται. Πλαστικά απορρίμματα συσσωρεύονται παντού, ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες τοποθεσίες.
Νιώθεις αδύναμος για να κάνεις οτιδήποτε, σωστά; Είναι απλό, βοήθησε τους Πλαστικουργούς, πήγαινε το πλαστικό σου σε αυτούς, ή ξεκίνα το δικό σου εργαστήριο δημιουργικής ανακύκλωσης πλαστικού. Βάλε την επαναχρησιμοποιούμενη κούπα του καφέ σου και το παγουρίνο για το νερό σου στην τσάντα σου, μαζί με το τάπερ σου, ώστε να μην χρειάζεται να καταναλώσεις κάτι που δεν χρειαζόσουν εξ αρχής και θα καταλήξει στα σκουπίδια σε χρόνο dt.
Χρησιμοποίησε υφασμάτινη σακούλα για τα ψώνια σου στο σούπερ μάρκετ ή στην λαϊκή, ακόμη κι όταν παίρνεις ψωμί ή φαγητό για το σπίτι. Στήριξε τα μαγαζιά στην πόλη σου που ακολουθούν την zero waste φιλοσοφία, μειώνοντας την αγορά και κατανάλωση πλαστικών μιας χρήσης. Ανάλαβε την προσωπική ευθύνη για την διαχείριση των σκουπιδιών σου.
Γιατί να μην ανακυκλώνουμε τα πλαστικά μας σκουπίδια και να εκτυπώνουμε αντικείμενα καθημερινής χρήσης σε τρισδιάστατους εκτυπωτές; Ας βάλουμε το λιθαράκι μας στη μακρά παράδοση της Αθήνας των μικρών εργαστηρίων και των τεχνιτών, που αντί να πετούν, επιλέγουν να επιδιορθώνουν και να μεταποιούν αντικείμενα, δίνοντάς τους νέο χαρακτήρα και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
