Στο βίντεο που τραβήχτηκε πριν από λίγο καιρό βλέπετε δύο νέα παιδιά που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Ελλάδα αλλά δεν μπορούν να ζήσουν όπως οι υπόλοιποι κάτοικοι αυτής της χώρας. Η 22χρονη Αθηνά Μποντιγκάο, ο Μοχάμεντ Αμπουλέλα 20 ετών και ο Σαμουήλ Ακίνολας 24 ετών, ανήκουν στην δεύτερη γενιά μεταναστών, ανθρώπων που έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει στην Ελλάδα, χωρίς να διαθέτουν την ελληνική ιθαγένεια και ό,τι συνεπάγεται αυτό.
Μία από τις προεκλογικές εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ, που αποτέλεσε μάλιστα αιτία συχνών αντιπαραθέσεων με το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, ήταν η ριζική μεταβολή του δικαίου της Ιθαγένειας. Το τελευταίο αποτελεί σημείο ιδεολογικής αναφοράς για τη νέα κυβέρνηση, που επιθυμεί να μεταρρυθμίσει ένα από τα πιο συντηρητικά δίκαια της Ιθαγένειας που υπάρχουν ακόμα στην Ευρώπη.
Η ιστορία του δικαίου της Ιθαγένειας υπήρξε μακρά. Από το περιβόητο άρθρο 19 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, που χρησιμοποιήθηκε ως αντιδημοκρατικός μοχλός πίεσης ενάντια στη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης, φτάνουμε στο «νόμο Ραγκούση» (ν.3838/2010), που επιχείρησε να φιλελευθεροποιήσει τις προϋποθέσεις λήψης της ελληνικής ιθαγένειας. Το νομικό αυτό πόνημα τροποποιούσε το υφιστάμενο τότε νομικό καθεστώς απόκτησης της ιθαγένειας, που βασιζόταν στο «δίκαιο της καταγωγής» (jus sanguinis), και προσέθετε περιπτώσεις απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας με βάση το «δίκαιο του εδάφους» (jus soli). Με τις ρυθμίσεις αυτές, παιδιά μεταναστών μπορούσαν να λάβουν την ελληνική ιθαγένεια εφόσον οι γονείς τους διέμεναν μόνιμα στην Ελλάδα για πέντε έτη ή είχαν τα ίδια φοιτήσει σε ελληνικό σχολείο για 5 χρόνια. Επρόκειτο για νομοθετική ρύθμιση που αποσκοπούσε στην εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με τα πιο φιλελεύθερα δίκαια της Ευρώπης.
Ο νόμος, ωστόσο, δεν έμελλε να μακροημερεύσει, καθώς η Ολομέλεια του ΣτΕ τον έκρινε αντισυνταγματικό στις βασικές του ρυθμίσεις. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί ένα νομικό κενό, με τις ελληνικές κυβερνήσεις να μην έχουν την απαιτούμενη πολιτική βούληση για επανεξέταση του λεπτού αυτού κοινωνικού θέματος. Οι συνέπειες ήταν πολλαπλές, αφού, αφενός χιλιάδες παιδιά μεταναστών έχασαν τη δυνατότητα να γίνουν Έλληνες πολίτες, αφετέρου δημιουργήθηκε μία ασάφεια γύρω από τις προϋποθέσεις κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας. Η απελθούσα Κυβέρνηση επιχείρησε να ρυθμίσει το ζήτημα δύο φορές μέσα στο 2014, όμως τα σχέδια νόμου έμειναν στα συρτάρια του Υπουργείου Εσωτερικών.
«Ζεστά» έχει πάρει το ζήτημα η νέα Κυβέρνηση, που έχει θέσει στις άμεσες προτεραιότητες της τη μεταρρύθμιση του υπάρχοντος συντηρητικού νομικού πλαισίου απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας. Όπως αποσαφήνισε στο ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο» η αναπληρώτρια Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Τασία Χριστοδουλοπούλου, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα δώσει ιθαγένεια στους μετανάστες δεύτερης γενιάς, δηλαδή στα παιδιά των μεταναστών που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα. Η Υπουργός τόνισε ιδιαίτερα πως πρέπει να γίνει αποκατάσταση όλων αυτών των παιδιών που δεν γνώρισαν άλλη πατρίδα, «ακόμη και αυτών που δεν γεννήθηκαν αλλά ήρθαν πολύ μικρά στην Ελλάδα, μεγάλωσαν εδώ, πήγαν και τελείωσαν το σχολείο τους εδώ».
