Μπαίνοντας στο φιλόξενο Σχεδία Home αν σηκώσεις το κεφάλι σου θα αντικρίσεις 45 καλόγουστα φωτιστικά να κρέμονται από το ταβάνι. Τα φωτιστικά αυτά συμβολίζουν τους 45 συνανθρώπους μας που βρήκαν σπίτι χάρη στη βοήθεια της «σχεδίας», που από το πρώτο της τεύχος το 2013 έχει αποδείξει ότι είναι κάτι πολύ παραπάνω από ένα περιοδικό δρόμου.
Και το έχει αποδείξει στην πράξη. Το 2016 η Deloitte ανέλαβε το έργο της διερεύνησης του κοινωνικού και οικονομικού αντίκτυπου που έχει η κυκλοφορία του περιοδικού δρόμου «σχεδία». Σύμφωνα με την τελική έκθεση η λειτουργία της «σχεδίας» συντηρεί την απασχόληση 199 ανθρώπων, είτε λόγω άμεσης απασχόλησης είτε εξαιτίας των πολλαπλασιαστικών επιπτώσεων που έχει η λειτουργία της σε άλλους κλάδους της οικονομίας.
Σχεδόν 70 ωφελούμενοι επανεντάχθηκαν στην αγορά εργασίας (αποχωρώντας από το δίκτυο πωλητών του περιοδικού). Σε αρκετές από αυτές τις περιπτώσεις, η θέση εργασίας προέκυψε μέσω της «σχεδίας».
Το Σχεδία Home βρίσκεται στην συμβολή των οδών Κολοκοτρώνη και Νικίου, στην καρδιά της Αθήνας.
Το 87% των ωφελουμένων δηλώνει ότι η συμμετοχή του στη «σχεδία» ενίσχυσε την ψυχολογία του, του έδωσε περισσότερη αυτοπεποίθηση, τον έκανε να σκέφτεται πιο θετικά για το μέλλον και να αντιμετωπίζει διαφορετικά τις δυσκολίες.
Σχεδόν 3 στους 5 αναγνώστες δηλώνουν ότι η «σχεδία» τούς έχει βοηθήσει πολύ ή αρκετά «να αντιληφθούν καλύτερα την ελληνική κοινωνική πραγματικότητα, τόσο σε σχέση με ζητήματα φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, αλλά και γενικότερα»
Το σπίτι της «σχεδίας», το Σχεδία Home είναι ένα κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόγραμμα όπου οι ιδέες και οι αξίες της αγάπης, της αλληλεγγύης, της εκπαίδευσης, της συμμετοχής, της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, της καινοτομίας συναντούν την κοινωνική ευαισθητοποίηση.
Στόχος είναι η προώθηση κοινωνικών λύσεων με έναν βιώσιμο τρόπο.
Πώς «μεταφράζονται» όλα τα παραπάνω με όρους πραγματικότητας; Σε ένα μοναδικό κτιρίο του 1890, που αρχικά λειτουργούσε ως κατάστημα μουσικών οργάνων της οικογένειας Σταθοπούλου με την συγκλονιστική προμετωπίδα «Σήμερον εμού, αύριον ετέρου και ουδέποτε τινός», στεγάζεται ο πολυχώρος της «σχεδίας».
Γιατί πολυχώρος;
Γιατί αποτελεί παράλληλα εστιατόριο, μπαρ, café, πωλητήριο και εργαστήριο.
Ο εκδότης της «σχεδίας», κ. Χρήστος Αλεφάντης.
O εκδότης της «σχεδίας» Χρήστος Αλεφάντης εξηγεί: «Από την αρχή τα απούλητα τεύχη του περιοδικού αντί να τα στέλνουμε για ανακύκλωση, όπως κάνουν όλα τα περιοδικά, τα κρατούσαμε στην αποθήκη μας στο Μεταξουργείο. Την άνοιξη του 2016 καλέσαμε ανθρώπους που διανέμουν τη «σχεδία», τους πωλητές του περιοδικού άνω των 50 χρόνων γιατί όπως καλά γνωρίζετε αυτοί έχουν μεγαλύτερη δυσκολία να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας, να συμμετάσχουν σε δωρεάν μαθήματα επαναχρησιμοποίησης χαρτιού χωρίς να τους υποσχεθούμε τίποτα. Ανταποκρίθηκαν πέντε άνθρωποι και ξεκίνησε η εκπαίδευσή τους. Το αποτέλεσμα είναι όλα αυτά τα αντικείμενα που μπορεί κανείς να βρει στο Σχεδία Home. Πρόκειται για μια μεγάλη γκάμα προϊόντων (φωτιστικά, μπολ-καλάθια, κοσμήματα, παιχνίδια, διακοσμητικά και χρηστικά αντικείμενα) υψηλής αισθητικής και ποιότητας. Όπως θέλουμε το περιοδικό μας να έχει αξία για τον αναγνώστη έτσι κι αλλιώς δηλαδή πέρα της αίσθησης συμμετοχής του σε ένα κοινωνικό project έτσι θέλουμε να νιώθει ο αγοραστής ότι αυτά τα σουβέρ αξίζουν να μπουν στο σπίτι του ή ότι αξίζουν αυτά τα σκουλαρίκια να φορεθούν».
Η Κριστιάν και η Βανέσα εργάζονται στο εργαστήριο κατασκευάζοντας τα αντικείμενα από το χαρτί των παλαιότερων τευχών.
«Όταν νιώσαμε έτοιμοι με την γκάμα των αντικειμένων αναζητήσαμε έναν χώρο στην καρδιά της πόλης, γιατί θέλαμε να βρισκόμαστε σε πέρασμα όπου ο κόσμος θα μπορούσε να έχει εύκολη πρόσβαση σε εμάς και στα αντικείμενα προς πώληση ώστε να καταφέρουμε να είμαστε και εμπορικά βιώσιμοι και επιπλέον μας ενδιέφερε και από άποψη συμβολισμού γιατί ο φτωχός άνθρωπος δεν πρέπει να περιθωριοποιείται στις παρυφές της πόλης αλλά αξίζει όπως όλοι μας να κινείται στην καρδιά της.
Και πώς προέκυψε η σημερινή μορφή του χώρου; «Αρχικά, το σκεφτόμασταν ως χώρο μόνο για εκθετήριο, πωλητήριο και εργαστήριο κατασκευής των αντικειμένων. Όμως στην πορεία καταλάβαμε ότι όταν πας σε ένα art shop ή σε ένα μουσείο συνήθως υπάρχει και ένα café όπου μπορείς να κάτσεις για ένα σνακ κι έναν καφέ. Πήγαμε στον Λευτέρη Λαζάρου, στον σπουδαίο αυτόν μάγειρα και άνθρωπο για να μας σχεδιάσει το μενού, αλλά αυτό κατευθείαν αναβάθμισε το project από την ιδέα του ενός μικρού χώρου με σνακ σε ένα πολύ καλό εστιατόριο υψηλών προδιαγραφών. Ο Λαζάρου όχι μόνο επιμελήθηκε το μενού αλλά εκπαίδευσε τους πέντε ανθρώπους από το δίκτυο της «σχεδίας» και από άλλες δομές αλληλεγγύης που εργάζονται στην κουζίνα μας ως μάγειρες και φτιάχνουν εδώ ό,τι τρώτε. Αντιστοίχως καλέσαμε τον Πέτρο Μυτιληναίο, βραβευμένο bartender, να επιμεληθεί τον κατάλογο των κοκτέιλ και να εκπαιδεύσει τους ανθρώπους που εργάζονται πίσω από την μπάρα μας, καταξιωμένους ραδιοφωνικούς παραγωγούς να μας φτιάξουν playlist μουσικής. Θέλαμε να κάνουμε έναν χώρο που θα θέλεις να έρθεις επειδή περνάς καλά, τρως καλά, ακούς ωραία μουσική και παράλληλα επειδή θα νιώσεις ότι γεμίζει η ψυχή σου γιατί την ώρα που πίνεις ένα γευστικό κοκτέιλ συμβάλλεις σ’ ένα κοινωνικό project».
Το Σχεδία Home είναι καθολικά προσβάσιμα σε ΑμεΑ και διαθέτει audio menu για όσους έχουν προβλήματα όρασης.
Κάπου εδώ να πούμε ότι στο Σχεδία Ηome δεν χρησιμοποιείται πουθενά πλαστικό, πως ο χώρος είναι καθολικά προσβάσιμος σε ΑμεΑ, πως υπάρχει audio menu για όσους έχουν προβλήματα όρασης, πως τα αντικείμενα κατασκευάζονται με όσον το δυνατόν φιλικότερα προς το περιβάλλον υλικά και αποφεύγονται τα χημικά παρότι αυτό επιβραδύνει, σε έναν βαθμό, την ταχύτητα παραγωγής.
Ανεβαίνουμε στο εργαστήριο εκεί όπου οι εργαζόμενοι του Σχεδία Home κατασκευάζουν τα αντικείμενα με τη λογική της «αναβαθμιστικής ανακύκλωσης».
Η Βανέσα που εργαζόταν ως αγιογράφος, όταν έχασε τη δουλειά της αποφάσισε να ενταχθεί στο δίκτυο διανομής του περιοδικού. Το πωλούσε επί 2,5 χρόνια στους δρόμους της Αθήνας, σε δύσκολες συνθήκες, πολύωρη ορθοστασία, κακός καιρός αλλά υπογραμμίζει ότι «πάντα με αντάμειβε η αντίδραση και η αποδοχή του κόσμου, όσων αγόραζαν το περιοδικό». Τώρα είναι υπάλληλος στο Σχεδία Home όπου εργάζεται στο εργαστήριο κατασκευάζοντας αντικείμενα από τα παλιότερα τεύχη του περιοδικού. «Ήμουν 2,5 χρόνια πωλήτρια της «σχεδίας», το λέω με τιμή και καμάρι γιατί το αγαπάω το περιοδικό και το θεωρώ το καλύτερο ποικίλης ύλης περιοδικό γιατί έχει ποιότητα και σεβασμό στην ελληνική γλώσσα. Το έκανα με πολύ χαρά παρότι ως πόστο είναι πολύ σκληρό. Όμως ο κόσμος καταλαβαίνει όταν κάτι είναι έντιμο και αληθινό και ανταποκρίνεται. Χαίρομαι όμως που πια εργάζομαι στο εργαστήριο, είναι μια δουλειά στο αντικείμενο μου, σε αυτό που αγαπώ και δουλεύω για τη «σχεδία». Είναι ό,τι καλύτερο για μένα».
Κατεβαίνοντας στο ισόγειο, κάθομαι στον χώρο του εστιατορίου, δοκιμάζω το εξαιρετικό φαγητό και διαβάζω με συγκίνηση τη φράση που αναγράφεται στο σουπλά “Home is where heart is”, φράση που έρχεται να συμπληρώσει η ρήση του Αντρέ Μπρετόν που είναι γραμμένη στον μαυροπίνακα δίπλα από το μπαρ: ««Ο Άνθρωπος είναι η απάντηση όποια κι αν είναι η ερώτηση».
