Έχει η ελληνική σκηνή comics τόσο πλούσιο υλικό ώστε να αποκτήσει Μουσείο; ΦΥΣΙΚΑ ΚΑΙ ΕΧΕΙ, με κεφαλαία γράμματα, είναι η απάντηση. Και όχι απλώς έχει, αλλά κινείται εδώ και χρόνια εκτός συνόρων, κάνοντας αίσθηση και απολαμβάνοντας τον σεβασμό των ειδικών του χώρου. Έτσι λοιπόν, το Ψηφιακό Μουσείο Comics που μόλις έγινε πραγματικότητα, ανοίγοντας τις πύλες του, συμβολικά, στις 18 Μαΐου – Διεθνή Ημέρα Μουσείων, είναι εδώ για να παρουσιάσει και να αναδείξει, με εξαιρετικό τρόπο, όλη την ιστορία της ελληνικής σκηνής και των δημιουργών της – ξεκινώντας παράλληλα με σταθερά βήματα και τη σχέση του με το εξωτερικό.
Το comicsmuseum.gr, μία εντυπωσιακά ζωντανή πλατφόρμα –και ίσως από τα λίγα Μουσεία που όντως μπορούν να υπάρχουν κατεξοχήν ψηφιακά–, δημιουργήθηκε από μέλη της Comicdom Press, που εδώ και 15 χρόνια, διοργανώνει το, σε πολλούς αγαπημένο, διεθνές φεστιβάλ comics, Comicdom Con Athens, διατηρεί τη δανειστική βιβλιοθήκη Athens Comics Library και πραγματοποιεί και άλλες δράσεις γύρω από τα comics.
«Ήταν μία σκέψη που τριγύριζε στο μυαλό μας χρόνια τώρα», λένε ο Ηλίας Κατιρτζιγιανόγλου και η Λήδα Τσενέ που έχουν αναλάβει τη διεύθυνση του μουσείου και την επιμέλεια εκθέσεων του. «Επιθυμούσαμε να δημιουργήσουμε, δηλαδή, έναν ψηφιακό χώρο που όχι μόνο θα καταγράφει την ελληνική σκηνή -γιατί υπάρχουν διαδικτυακές κοινότητες όπως αυτή του greekcomics ή, πιο πρόσφατα, του comicstreet, που κάνουν εξαιρετική δουλειά σε αυτόν τον τομέα-, αλλά θα λειτουργεί παράλληλα και ως ψηφιακός εκθεσιακός “πολυχώρος” για τα ελληνικά comics. Όταν είδαμε την περσινή πρόσκληση του ΥΠΠΟΑ, προς ενδιαφερόμενους για έργα που προωθούν τον ψηφιακό πολιτισμό, ξέραμε ότι αυτή ήταν η στιγμή να αδράξουμε την ευκαιρία», τονίζουν. Και την άδραξαν. Η ιδέα πήρε σάρκα και οστά σε ελάχιστο χρόνο καθώς, όταν θέλεις πολύ κάτι, τίποτα δεν σε σταματά.
Ήδη, στο ξεκίνημά του, το μουσείο περιλαμβάνει δύο ψηφιακές εκθέσεις comics και εικονογράφησης: την αναδρομική έκθεση στο σύνολο του έργου του Τάσου Αποστολίδη, δημιουργού, μεταξύ άλλων, της πασίγνωστης σειράς «Οι κωμωδίες του Αριστοφάνη σε κόμικς», με 120 έργα του. Και την ομαδική έκθεση Εν Αιθρία – Comics & Εικονογράφηση, (με 10 διοργανώσεις πίσω της όπου έχουν λάβει μέρος 200 δημιουργοί), η οποία στην πρώτη ψηφιακή εκδοχή της, φιλοξενεί 75 ξεχωριστά έργα Ελλήνων δημιουργών που παρουσιάστηκαν την περίοδο 2014-2019, κι ανθολογούνται για πρώτη φορά από τον καλλιτεχνικό διευθυντή της, ζωγράφο και δημιουργό comics, Γαβριήλ Τομπαλίδη και τους επιμελητές της.
Ακόμη, στο μουσείο οι ενδιαφερόμενοι θα βρουν χρονολόγιο με τους σταθμούς στην ιστορία των comics στην Ελλάδα, αρχειακή καταγραφή των φεστιβάλ και των εκδηλώσεων που έχουν λάβει χώρα μέχρι σήμερα, ανασκοπήσεις δεκαετιών και ιστορικά άρθρα. Την επταμελή ιδρυτική ομάδα πλαισιώνει 11μελής Συμβουλευτική Επιτροπή, την οποία απαρτίζουν ειδικοί των Μουσείων, των comics και της εκπαίδευσης.
Λήδα Τσενέ
Πόσο σημαντική είναι η ιστορία των comics στην Ελλάδα;
Η.Κ.-Λ.Τ: Από τις πρώτες μεταφρασμένες εκδόσεις της δεκαετίας του 1950 – «Κλασσικά Εικονογραφημένα», comics της Disney κλπ. –, μέχρι σήμερα που καταγράφεται μια ανθηρή σκηνή με εκατοντάδες εγχώριους δημιουργούς και πάμπολλα πρωτότυπα έργα, τα comics έχουν μεγαλώσει, εκπαιδεύσει, και γαλουχήσει αισθητικά –σε κάποιες περιπτώσεις και πολιτικά– γενιές Ελλήνων, τόσο αυτόνομα, όσο και με τις εκλεκτικές συγγένειες που παρουσιάζουν με άλλους χώρους –εικονογράφηση, γελοιογραφία, animation, ακόμη και λογοτεχνία. Η ιστορία τους στην Ελλάδα είναι συνυφασμένη με τις αισθητικές προσλαμβάνουσες ολόκληρων γενεών.
Τι είναι εκείνο που θα δώσει πάνω από όλα αυτό το Μουσείο στα ελληνικά comics;
Η.Κ.-Λ.Τ: Πριν από όλα δημιουργείται μια ψηφιακή βιβλιοθήκη, φιλική προς τον χρήστη, που αποτυπώνει την ιστορία, τους σημαντικούς σταθμούς, τα φεστιβάλ και τις εκδηλώσεις της ελληνικής σκηνής comics. Μια βιβλιοθήκη που θα ανανεώνεται και θα εμπλουτίζεται διαρκώς. Επιπλέον, μέσω της περιήγησης στις Ψηφιακές Εκθέσεις, ο επισκέπτης θα γνωρίζει δημιουργούς (ή άγνωστες πτυχές του έργου γνωστών δημιουργών), ενώ θα δίνει και κίνητρα για συνέργειες, καθώς όλα τα έργα, παραπέμπουν στον ίδιο τον δημιουργό τους, για άμεση επικοινωνία μαζί του. Τέλος καταργούνται οι περιορισμοί της απόστασης: όπου κι αν βρίσκεται ο επισκέπτης, σε όποιο σημείο της Ελλάδας ή του κόσμου, θα μπορεί να περιηγηθεί στις ψηφιακές γκαλερί μας.
Ηλίας Κατιρτζιγιανόγλου
Έχετε σκοπό το site να γίνει και στην αγγλική γλώσσα ώστε να έχουν πρόσβαση και ξένοι δημιουργοί –πολλοί από τους οποίους ήδη σας γνωρίζουν καθώς επισκέπτονται το φεστιβάλ–, αναγνώστες και άνθρωποι των comics, γενικώς, σε παγκόσμια κλίμακα;
Η.Κ.: Η διάθεση του site και στα αγγλικά, είναι στα άμεσα σχέδιά μας, δίνουμε ιδιαίτερη βάση στην εξωστρέφεια της ελληνικής σκηνής. Υπάρχει πλούτος παραγωγής και περίσσεια ταλέντου -ήδη κάποιοι δημιουργοί κάνουν διεθνή καριέρα, ενώ υπάρχουν κι άλλοι που θα έπρεπε να κάνουν. Όλα αυτά αξίζει να τα γνωρίσει το διεθνές κοινό. Θα απευθυνθούμε όπου μπορούμε, εντός και εκτός συνόρων τόσο για να καταστήσουμε βιώσιμη τη λειτουργία του Μουσείου, όσο και για την ανάπτυξη του διεθνούς χαρακτήρα του.
Θα φιλοξενήσετε και ξένους που έχουν κάνει comics ή graphic novels με θέματα ελληνικά, όπως οι «300» του Frank Miller ή το πρόσφατο «Sons Of Chaos / Τα παιδιά της Επανάστασης» του Chris Jaymes;
Λ.Τ: Σαφέστατα! Tόσο το «Ρεμπέτικο» του David Prudhomme και οι «300» του Frank Miller, όσο και το «Sons Of Chaos» του Chris Jaymes, είναι έργα για την ελληνικότητα –ακόμη κι αν χαρακτηρίζονται από ιστορικές ή αισθητικές ελευθερίες–, και θα είχε ενδιαφέρον να εξερευνήσουμε τη ματιά του “ξένου” πάνω σε αυτή.
Υπάρχει ίσως περίπτωση στο μέλλον να ασχοληθείτε και με το animation πέρα από τα comics, στο Ψηφιακό Μουσείο;
Η.Κ.: Αν και συναφείς τέχνες, της ίδιας “οικογένειας”, αντικείμενό μας είναι τα comics. Υπάρχουν οργανισμοί και πρωτοβουλίες στην Ελλάδα, που κάνουν εξαιρετική δουλειά στον τομέα της προώθησης του ελληνικού animation, και φυσικά προσβλέπουμε σε συνέργειες, αλλά πάντα στο πλαίσιο του “διαλόγου” ανάμεσα στα δύο Μέσα.
