RootlessRoot: Είμαστε συνειδητοί δημιουργοί χρονομηχανών

Αν κάτι χαρακτηρίζει τους δύο χορογράφους, είναι η αγάπη τους για το πολυσύνθετο. Εκείνο που θα εγείρει πολλές αισθήσεις και θα μείνει στη μνήμη για καιρό. Θα αφήσει το δικό του αποτύπωμα. Αυτό αποδεικνύουν και με την παράσταση “Bones and Stones” που θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά ζωντανά στο Αθηναϊκό κοινό από τις 3 έως τις 7 Νοεμβρίου.

Το νέο τους αυτό έργο είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν από κοντά όσοι βρέθηκαν το καλοκαίρι στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, ένα από τα πιο αναγνωρισμένα φεστιβάλ παγκοσμίως του οποίου η Λίντα Καπετανέα έχει αναλάβει από το 2017 την καλλιτεχνική διεύθυνση. Η Λίντα, μαζί με το άλλο της μισό, τον Γιόζεφ Φρούτσεκ, οι RootlessRoot δηλαδή, συνεργάζονται εδώ με τον Άγγλο γλύπτη Peter Randall-Page, αναμετρούνται με το υλικό της αιωνιότητας, το μάρμαρο, και δημιουργούν μια παράσταση για την παροδικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, με τη συνοδεία της πρωτότυπης μουσικής σύνθεσης του Βασίλη Μαντζούκη. Στο επίκεντρο του έργου τοποθετείται το λευκό μάρμαρο.

Οι δημιουργοί του έργου ξεκινούν την αναζήτησή τους από τον μυθικό, κοσμικό ωκεανό των άπειρων δυνατοτήτων, των δίχως όρια μορφών, σχημάτων και διαστάσεων, και καταλήγουν να δουλεύουν με τις βασικές πυθαγόρειες δομές της κοσμικής δημιουργίας και της γεωμετρίας. Οι ερμηνεύτριες βυθίζονται στο σχήμα και στο βάρος των πραγμάτων, γνωρίζοντας πως όλα θα τελειώσουν σύντομα. Μια μεγάλη πρόκληση επί σκηνής για κάθε μία από αυτές, με σκοπό να αφήσουν ένα σημάδι που θα μαρτυρά ότι κάποτε υπήρξαν. Κάναμε μια κουβέντα με τους δύο δημιουργούς για τη διαχρονικότητα, τις προκλήσεις και αυτή τη μοναδική συνύπαρξη λόγου, κίνησης, μουσικής και γλυπτικής, τα στοιχεία που συνθέτουν την παράσταση “Bones and Stones”.

RootlessRoot, Λίντα Καπετανέα και Γιόζεφ Φρούτσεκ © Mike Rafail

Το μάρμαρο είναι ένα διαχρονικό υλικό, παρ’ όλα αυτά η παράσταση αναφέρεται στην ανθρώπινη παροδικότητα. Τίποτα δεν είναι πραγματικά διαχρονικό, ούτε καν οι πέτρες. Αλλά αυτό που είναι κεντρικό και σημαντικό για εμάς είναι η χρονική κλίμακα. Πόσο διαρκεί ο άνθρωπος και πόσο μια πέτρα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι πέτρες είναι κατά κάποιο τρόπο αθάνατες. Αλλά και η ανθρώπινη μνήμη είναι επίσης. Οι πέτρες ως η πρώτη ανάμνηση της γης. Και η μνήμη DNA μέσα μας είναι η συνεχής μνήμη όλων των ζωντανών οργανισμών. Κάθε νέος κύκλος ζωής προσπαθεί να λύσει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Επομένως και η μνήμη αλλάζει και εξελίσσεται. Ο καθένας μας με έναν πολύ μοναδικό τρόπο συμβάλλει σε αυτή την εξέλιξη.

Ακόμα και το διαχρονικό χρειάζεται φροντίδα για να συνεχίσει να επιβιώνει. Είναι αυτό ένα μήνυμα που θέλετε να περάσετε; Το παρακάτω πάει κάπως έτσι. Ο χρόνος είναι εφεύρεση. Τον χρειαζόμαστε πραγματικά; Το βέλος του χρόνου είναι τόσο σημαντικό για εμάς. Κι όμως για τη φυσική, ο χρόνος χάνει τον σημαντικό και κεντρικό του ρόλο. Το θέατρο έχει την ικανότητα να παίζει με το βέλος του χρόνου, μπορεί να παίζει με τις αναμνήσεις και να δημιουργεί ιδιαίτερο μέλλον. Και έτσι με αυτή τη διαβουλευτική διαδικασία, μπορούμε να παρατείνουμε τον χρόνο, να αλλάξουμε τη ροή του και να επηρεάσουμε ακόμη και αυτό που έχει συμβεί. Είμαστε συνειδητοί δημιουργοί χρονομηχανών.

Οι Αρχαίοι ήταν πιο σοφοί από εμάς; Μήπως γι’ αυτό στρεφόμαστε συχνά σε αυτούς μέσα από την Τέχνη; Οι αρχαίοι δεν ήταν απαραίτητα πιο σοφοί. Μερικές φορές χρειάζεται να ξεμάθουμε τι είπαν οι παλιοί δάσκαλοι, επειδή δεν ήταν όλα όσα είπαν ή έγραψαν σωστά. Και αυτή είναι η ομορφιά της συνεχούς ανάπτυξης της ανθρώπινης γνώσης. Οικοδομούμε πάνω στη γνώση των προηγούμενων γενεών και προχωράμε μπροστά. Αλλά μπροστά δεν σημαίνει απαραίτητα για το καλύτερο. Οι παλαιότεροι δάσκαλοί μας από τους οποίους μάθαμε είναι οι μονοκύτταροι οργανισμοί και ο αγώνας τους για ζωή. Η νοημοσύνη τους μεταφέρθηκε μέχρι τους παλιούς πιθήκους στους οποίους εξελιχθήκαμε πριν από περίπου 5 εκατομμύρια χρόνια. Οι πίθηκοι είναι οι πιο σχετικοί με τη δημιουργία της γλώσσας και της τέχνης. Βρίσκουμε μόνο θραύσματα του πολιτισμού τους, εργαλεία, κομμάτια αυτού που ονομάζουμε τώρα πρώιμη τέχνη. Τα κοιτάμε, τα μελετάμε, προσπαθώντας να κατανοήσουμε τις ρίζες μας, τον εαυτό μας. Από πού ήρθαμε και πώς έγινε δυνατό το εκπληκτικό θαύμα της γλώσσας, της τέχνης και του πολιτισμού. Προσπαθούμε να χαρτογραφήσουμε την ιστορία της ζωής.

Πώς λειτούργησε η δραματουργία της παράστασης που έχει παράλληλα λόγο, κίνηση, μουσική, γλυπτική; Πώς επιτυγχάνεται αυτός ο διάλογος; Για να είμαστε ειλικρινείς, ακόμα προσπαθούμε να μάθουμε. Γιατί κάνουμε τη ζωή μας τόσο δύσκολη; Συνδυάζοντας στοιχεία που δεν κολλάνε εύκολα μεταξύ τους. Κοιτάζοντας πίσω φαίνεται ότι πάντα δημιουργούμε προβλήματα στον εαυτό μας. Τις περισσότερες φορές αποτυγχάνοντας. Αλλά τι άλλο να κάνουμε στη ζωή μας από το να δουλέψουμε με κάτι που είναι αδύνατο; Αβαρής φωνή, απαλό σώμα, σκληρές πέτρες στην απίθανη συνάντησή τους.

RootlessRoot, Λίντα Καπετανέα και Γιόζεφ Φρούτσεκ © Mike Rafail

Λίντα, πλέον διαλέγεις και έργα άλλων στο Φεστιβάλ Καλαμάτας, πόσο αυτό έχει επηρεάσει το δικό σου έργο; Μπορώ μόνο να εμπνευστώ από κάποια έργα. Και αυτό κάνει ακόμα πιο δυνατή τη ματιά  στο δικό μου έργο. Δεν αλλάζει τη ματιά μου, αλλά την κάνει πιο ξεκάθαρη από αυτό που θέλω να κάνω εγώ ως δημιουργός στη σκηνή.

Πώς επιλέγεται η μουσική; Είναι ένα στοιχείο που σας εμπνέει για τη δημιουργία μιας παράστασης ή προστίθεται μετά ως το κατάλληλο συνοδευτικό στοιχείο; Δεν έχουμε τίποτα που να υπήρχε πριν από τη δημιουργία. Η σύνθεση της μουσικής για τις παραστάσεις μας γίνεται πάντα κατά τη δημιουργία. Το Stones and Bones δημιουργήθηκε από τον συνθέτη Βασίλη Μαντζούκη και τον ηχολήπτη Χρήστο Παραγίδη. Δουλεύουμε με ζωντανή μουσική, δάπεδο στο οποίο έχουμε εγκαταστήσει 50 μικρόφωνα, πέτρες που κάνουν ήχους που δεν έχουμε ξανακούσει και απαλά σώματα που αλληλεπιδρούν με αυτόν τον πλούσιο χώρο.

Πότε μια παράσταση ολοκληρώνεται μέσα σας και νιώθετε έτοιμοι για το επόμενο βήμα; Ξεκινήσατε πρόβες για το Stones and Bones πριν από σχεδόν δύο χρόνια και ουσιαστικά από το καλοκαίρι έχετε ξεκινήσει να το παρουσιάζετε σε ζωντανό κοινό. Έχετε αισθανθεί ότι είστε έτοιμοι για κάτι καινούργιο; Υπάρχει κάτι νέο; Τα έργα πάντα αλληλεπικαλύπτονται. Βρισκόμαστε στη μέση μερικών νέων δημιουργικών διαδικασιών. Το ταξίδι για το Stones and Bones ήταν μακρύ αλλά άξιζε τον κόπο. Θα μπορούσαμε να ξεκουραστούμε και να νιώσουμε αυτό που δημιουργήσαμε με την πολυτέλεια να σταματήσουμε και να ξαναρχίσουμε ξανά, περιμένοντας μέχρι να ανοίξουν ξανά οι πόρτες των θεάτρων.