Για να πάμε και στην ECM. Πώς συνέβη η συνάντηση; Γύρω στα τέλη του 1999-2000, μου έκαναν πρόταση από μια γερμανική δισκογραφική εταιρία να κάνω μια ηχογράφηση με μια ορχήστρα ως μαέστρος. Δεν το είχα σκεφτεί ποτέ. Είχα πάντοτε ένα όραμα κι ήθελα να το πραγματοποιήσω, και δεν είχα χρόνο να αντιληφθώ τι γίνεται γύρω μου. Δεν είχα ποτέ σκεφτεί σοβαρά για δισκογραφική εταιρία, ένιωθα πολύ ανασφαλής. Και τους αρνήθηκα! Όλοι μου είχαν πει τότε ότι είμαι αλαζών, ότι είμαι ψηλομύτα. Η εταιρία είπε: «καλά, αφού δεν θέλεις θα σε ξαναρωτήσουμε σε ένα χρόνο» – φαίνεται πως κάτι είχαν δει που τους άρεσε, ξέρω γω; Και τους αρνούμαι ξανά σε ένα χρόνο, και μάλιστα αυτή τη φορά είχαν και τη Sony πίσω τους! Γιατί έτσι μου είπε το ένστικτό μου. Είπα πως δεν μπορώ σε μια εβδομάδα να πάω σε μια ορχήστρα που δεν την ξέρω, να την αγαπήσω, να την ερωτευτώ, να την παντρευτώ και να κάνουμε και παιδιά! Κι αναρωτήθηκα για πρώτη φορά σοβαρά ποια θα ήταν η εταιρία που θα με κάλυπτε, και πολύ γρήγορα κατέληξα στην ECM γιατί είναι τόσο ξεκάθαρο αυτό που κάνει ο Eicher και τόσο μοναδικό συνθετικά. Το 2004, νομίζω, του στέλνω το πρώτο μου ορχηστρικό κομμάτι. Καμία απάντηση! Άρχισα να παίρνω τηλέφωνα για να τον συναντήσω, επίσης καμία απάντηση! Και τον συναντώ κατά τύχη σε μία συναυλία χρόνια μετά, το 2008, και του λέω, μιας και με ήξερε σαν όνομα: «αν δεν θέλετε να με δείτε, να μου το πείτε»! Αυτός δήλωσε άγνοια. Κλείνουμε ραντεβού, πάω, ακούει τη μουσική, του αρέσει, και σχετικά γρήγορα βρήκαμε το Rosamunde Quartett, όμως μετά από λίγο, ενώ είχαμε προγραμματίσει τα πάντα, αυτό διαλύεται!
Η Anja Lechner δεν ήταν σε αυτό; Πολύ σωστά. Τελικά βρήκαμε κουαρτέτο, αλλά χρειάστηκε υπομονή, επιμονή και πείσμα. Και τώρα μου επιτρέπεται να πω ότι αισθάνομαι δικαίωση, ότι τελικά το πείσμα μου και το ένστικτό μου είχαν δίκιο. Ακόμα και σε ένα προηγούμενο cd που είχα κάνει το 2009 σε άλλη εταιρία, οι κριτικές έλεγαν: μα αυτή είναι μουσική για την ECM! Και να που τελικά έγινε…
Σσε αυτό το cd υπάρχουν πράγματα που έχουν να κάνουν με τόπους. Εννοείς το Πήλιο και το Ισραήλ. Κι άλλα έχουν να κάνουν με τόπους, αλλά δεν ονομάζονται. Το Πήλιον είναι γραμμένο ως Π-Ήλιον. Κι από κάτω γράφει: εννέα αποσπάσματα μιας αιωνιότητας. Αυτό το κουαρτέτο ήταν παραγγελία για ένα φεστιβάλ στο Κάσελ. Ήμουν εδώ τον Ιούλιο, η συναυλία ήταν το Νοέμβριο, κι εγώ ακόμα δεν έβρισκα από πού ν’ αρχίσω, δεν έβρισκα τίποτα. Κι ήμουν τρεις μέρες στο Πήλιο σε ένα σπίτι μέσα στο δάσος. Τη δεύτερη μέρα, υπήρχαν τόσοι ήχοι γύρω μου, και για δευτερόλεπτα ένιωσα πως βρισκόμουν σε ένα χωροχρονικό κενό, με τα αυτιά μου να ακούν συγχρόνως τα πάντα! Ήταν σαν να είχα πάρει LSD και να είχαν διευρυνθεί οι αισθήσεις μου! Ήταν τόσο δυνατή εμπειρία, που αισθάνθηκα το Πήλιο σαν να είναι η Πύλη προς το Φως, προς τον Ήλιο. Αυτός ήταν ο λόγος που ξεκίνησα το κομμάτι, το οποίο βγήκε μέσα σε μια εβδομάδα χωρίς να έχω κοιμηθεί, χωρίς να έχω φάει, χωρίς τίποτα. Αυτή η εβδομάδα είναι ένα κενό στη ζωή μου! Και το Israel ήταν παραγγελία ενός συνόλου στο Τελ Αβίβ για ένα πορτραίτο που μου έκαναν εκεί σαν μαέστρο και συνθέτη. Ήταν μια περίοδος που πήγαινα συχνά στο Ισραήλ, σχεδόν δυο φορές το χρόνο για να κάνω συναυλίες, και ήταν μια συγκεκριμένη μέρα που επίσης δεν θα ξεχάσω ποτέ. Μόλις είχε σκάσει μια βόμβα, είμαι λίγους δρόμους παρακάτω, και συγκεντρώνομαι στα βλέμματα των ανθρώπων, τα οποία δεν μπορώ να περιγράψω με λόγια. Δεν υπήρχε χρόνος στα βλέμματα αυτά, μόνο η αντιμετώπιση της βόμβας, της ζωής και του θανάτου, με την ίδια ένταση. Δύο τετράγωνα παρακάτω έπαιζε ένα κουαρτέτο εγχόρδων από τη Ρωσία, εξαιρετικά, σαν να μην είχε συμβεί τίποτα, για να μαζέψει λεφτά να φάει.
Είμαι σίγουρος πως ήδη έχεις σχέδια για το μέλλον. Με το που γυρνάω έχω μια συναυλία με τους φοιτητές μου, για την οποία είμαι πολύ χαρούμενη. Γράφω μια παραγγελία για την Όπερα του Μονάχου, ένα κομμάτι σε συνεργασία με το Max Planck Institute, όπου στο πρώτο μέρος θα υπάρξει ομιλία από μια νομπελίστα χημικό με τίτλο Σπίθες Ζωής, που θα μιλήσει για τα μόρια, και πώς αυτά μπορούν να λειτουργήσουν σε ένα επιτυχημένο πείραμα, και μετά θα κάνω μια συναυλία με τον ίδιο τίτλο όπου έχω διαλέξει εγώ τα κομμάτια, ανάμεσά τους κι ένα του Μητρόπουλου, και γράφω ένα κομμάτι πάνω σε κείμενα από την Αντιγόνη του Σοφοκλή, που λέγεται Έρως και είναι για δύο τραγουδίστριες και σύνολο. Μετά είναι οι διάφορες παρουσιάσεις του δίσκου, κι άλλη μια παραγγελία, πάλι για κουαρτέτο εγχόρδων. Κι άλλα, κι άλλα…
Κάτι τελευταίο: Το κουαρτέτο εγχόρδων υπάρχει εδώ και μερικούς αιώνες, αλλά φαίνεται πως σε όλα τα είδη και τις ποιότητες αυτής τις μουσικής, έχει πάντα μια βαρύτητα. Τι είναι αυτό που του δίνει αυτό το χαρακτήρα; Τι είναι αυτό, που μόλις πας να το αγγίξεις, ήδη καίει; Τη στιγμή που γράφεις τα τέσσερα πεντάγραμμα και θες να γράψεις για κουαρτέτο εγχόρδων, ήδη ζεματάει! Θα σου πω τη γνώμη μου, που είναι τωρινή – αύριο ίσως να αλλάξει. Είναι ένα μοναδικό σχήμα, το οποίο λειτουργεί μόνο σωστά. Ίσως είναι κι ο αριθμός 4- είναι έτσι καταμερισμένο στα τέσσερα αυτά άτομα, που λειτουργεί με ένα είδος τελειότητας, και είναι μη συγκρίσιμο με τρίο ή με κουιντέτο. Κι αυτή είναι κι η δυσκολία του. Όπως στο βιβλίο του Ρίλκε, Γράμματα σε ένα νέο ποιητή, στο πρώτο γράμμα – 17 Φεβρουαρίου – του λέει: «ασχοληθείτε με κάποιο άλλο είδος γραψίματος πριν ασχοληθείτε με την ποίηση». Γιατί στο κουαρτέτο, αν δεν έχεις λόγο να γράψεις για κουαρτέτο, ή αν δεν είναι έτσι που να μπορέσει να ηχήσει, έχει τόσο διαφάνεια που φαίνονται όλες οι αδυναμίες που μπορεί να έχει ένας συνθέτης.
