Ο Φλωμπέρ είναι τόσο σημαντικός για τη λογοτεχνία, ώστε να μπορούμε άνετα να υποστηρίξουμε ότι υπάρχει εποχή πριν και μετά από αυτόν. Είναι το αντίστοιχο του Σεζάν στη ζωγραφική. Άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα. Με το πρώτο του βιβλίο, τη διαβόητη «Μαντάμ Μποβαρύ» που κυκλοφόρησε το 1857, έσπασε πολλές καθιερωμένες νόρμες (αντιμετώπισε ακόμα και δικαστήρια για ανηθικότητα) και όχι απλά έθεσε τη βάση για τη σύγχρονη λογοτεχνία, αλλά έφερε πολλά νέα στοιχεία που σήμερα πια θεωρούμε αυτονόητα. Το βιβλίο έγινε best-seller μετά τη δίκη (όπου ο Φλωμπέρ αθωώθηκε) και τον καθιέρωσε στον θρόνο του μεγάλου Γάλλου συγγραφέα.
Αν και η «Μαντάμ Μποβαρύ» θεωρείται το αριστούργημά του, ο ίδιος πίστευε ότι αυτό είναι το «Μπουβάρ & Πεκισέ», το μεγαλεπήβολο έργο που τον απασχόλησε σε ολόκληρη τη δεκαετία του 1870. Το κείμενο έμεινε ανολοκλήρωτο, καθώς ο Φλωμπέρ απεβίωσε το 1880 και δημοσιεύτηκε την επόμενη χρονιά.
Ο Μπουβάρ και ο Πεκισέ είναι δύο γραφιάδες που συναντιούνται τυχαία σε ένα παγκάκι του καναλιού Saint-Martin ένα καυτό απόγευμα του καλοκαιριού του 1838 και περνάνε το υπόλοιπο της ημέρας τους μαζί. Όπως και σχεδόν όλες τις ελεύθερες ώρες τους έκτοτε, καθώς ταιριάζουν τόσο. Η φιλία τους γίνεται τόσο έντονη, ώστε όταν ο Μπουβάρ κληρονομεί μια σημαντική περιουσία, αποφασίζουν να εγκαταλείψουν μαζί το Παρίσι και αγοράζουν ένα κτήμα 94 εκταρίων κάπου έξω από τη Ρουέν.
Εκεί, εκμεταλλευόμενοι τα χρήματα που έχουν περισσέψει από την κληρονομιά, θα απασχοληθούν με – κυριολεκτικά – τα πάντα. Ό,τι περιλαμβάνει η γνώση και η επιστήμη του 18ου και του 19ου αιώνα θα γίνει πεδίο των ενασχολήσεών τους, από την καλλιέργεια και την κηπουρική ως τη χημειά και την ιατρική, από την αρχιτεκτονική και την αρχαιολογία ως τη λογοτεχνία, από την πολιτική ως τη φιλοσοφία και τη θρησκεία. Αναμενόμενα, θα αποτύχουν σε όλα (με ελάχιστες, τυχαίες μικρές αναλαμπές επιτυχίας) αλλά δεν σταματούν ποτέ. Πηγαίνουν από τον ένα τομέα γνώσης στον άλλο, διαβάζουν τα βιβλία των ειδικών, προσπαθούν και τσακίζονται, μην μαθαίνοντας τίποτα στην πορεία. Παρά την οικονομική ζημιά που υφίστανται και τις αντιπάθειες που δημιουργούν στην τοπική κοινωνία (που τους θεωρεί από χαζούς ως τρελούς), αυτοί δεν πτοούνται και συνεχίζουν πάντα με αυτή την αδάμαστη εμπιστοσύνη στις δυνάμεις τους.
Το βιβλίο ανήκει στην κατηγορία του Catch 22, του Gravity’s Rainbow, του Προυστ, του Τζόϋς. Κοινώς, είναι πολύ δύσκολο να διαβαστεί και όποιος λέει ότι το έχει διαβάσει όλο, πιθανότατα ψεύδεται. Πρόκειται για μια διεστραμμένη εγκυκλοπαίδεια όλης της γνώσης της εποχής, για το υλικό της οποίας ο Φλωμπέρ λέγεται ότι διάβασε πάνω από 1500 βιβλία! Άλλωστε, ο στόχος του – όπως τον κατέγραψε το 1872 – ήταν να «κάνει εμετό πάνω στους σύγχρονούς του την αηδία που του προκαλούν». Αυτό ακριβώς κάνει: στηλιτεύει την εποχή του, που παρά τις μεγάλες προόδους της επιστήμης, απομακρύνεται ολοένα περισσότερο από τον άνθρωπο και την ουσιαστική γνώση.
Στο «Μπουβάρ & Πεκισέ» όλα τα χαρακτηριστικά της γραφής του Φλωμπέρ είναι παρόντα στον υπέρτατο βαθμό. Σε αυτό το αδιανόητο πόνημα, ο «μάρτυρας του στυλ» είναι στα όριά του: πιο ακάμματος στην εργασία του από ποτέ, πιο εμμονικός και πιο συμβολικός από ποτέ. Ταυτόχρονα, παραμένει ο μεγάλος αισθητικός και ο αμερόληπτος παρατηρητής που καταγράφει την παραμικρή λεπτομέρεια της Ηλίθιας Οδύσσειάς των ηρώων του. Ο Φλωμπέρ μας δείχνει αυτό που είμαστε με τρόπο αναπόφευκτο: είναι ο καθρέφτης που δεν μπορούμε να αποφύγουμε.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις.
