Ποια ήταν τα πρώτα σου μουσικά ερεθίσματα; Ήμασταν μουσικόφιλη οικογένεια. O πατέρας μου άκουγε πολλή μουσική., κιι ως ερασιτέχνης των 70s έπαιζε λίγο κλασική κιθάρα. Είχαμε πολύ καλά ακούσματα. Στη δισκοθήκη είχαμε Doors, Zeppelin, Λένα Πλάτωνος, Χατζιδάκι – τον «καλό», όχι τον κινηματογραφικό μόνο! Είχα πολύ υλικό για να ψάξω, και πολλά πράγματα στ’ αυτιά μου από νωρίς. Αργότερα μπήκα στο Μουσικό Γυμνάσιο, κι αυτό ήταν ένα σημαντικό σπρώξιμο, γιατί ηταν τα πρώτα χρόνια, που ήταν πολύ καλό το σχολείο, με πολλά ερεθίσματα. Από πολύ νωρίς δηλαδή είχα αποφασίσει ότι αυτό θα κάνω.
Βλέπω λοιπόν πως και η τριβή από το σπίτι κάπου σε πήγε, αλλά βλέπω και πόσο σημαντικό είναι το κομμάτι της καλλιτεχνικής παιδείας. Είναι τεράστιο θέμα, ειδικά όσοι έχουν φοιτήσει σε μουσικά γυμνάσια το ξέρουν πολύ καλά. Είμαστε και σαν λίγκα, ας πούμε. Τα πρώτα χρόνια στο Γυμνάσιο της Παλλήνης που ήμουνα εγώ ήταν καταπληκτικό το υλικό των παιδιών, και δεν είναι τυχαίο πόσοι μουσικοί βγήκαν – οι Burger Project, οι Takim, η Ματούλα Ζαμάνη, ο Χάρης Λαμπράκης – που σημαίνει ότι πραγματικά τελικά η παιδεία και το κλίμα όπου μεγαλώνει ένας έφηβος έχουν τεράστια σημασία στο πού σε πηγαίνει αυτό το πράγμα. Αργότερα άρχισα να το υπηρετώ κι από την άλλη πλευρά, ως δάσκαλος.
Να μιλήσουμε, λοιπόν και για τις δύο πλευρές. Κατ’αρχήν για την τραγουδοποιΐα σου, η οποία έχει έντονα προσωπικό ύφος. Αυτό το παίρνω σαν κομπλιμέντο. Δεν μπορώ να το πω εγώ αυτό!
Όντως είναι! Το μεγαλύτερο που μπορείς να κάνεις σε κάποιον! Αλλά σίγουρα δεν μπορώ να το πω εγώ από μόνος μου. Μακάρι να είναι έτσι και να το αναγνωρίζουν οι άλλοι.
Ποιο είναι το κοινό που βλέπεις να ανταποκρίνεται και να αντιδρά σε αυτό που κάνεις; Αυτό είναι μια πολύ καλή ερώτηση. Γιατι δεν ξέρω την απάντηση! Δεν μπορώ να σου πω με βεβαιότητα ποιους αφορά αυτό το πράγμα. Έχω πολύ θολή εικόνα ακόμα. Νιώθω πολλές φορές να έρχονται από διαφορετικές πλευρές. Λέω ότι συγκινήθηκε αυτός, συγκινήθηκε κι εκείνος, αλλά δεν μπορώ να σου πω τι κοινό έχουν μεταξύ τους, δεν το ξέρω ακόμα. Και καλύτερα ίσως. Δεν νιώθω πάντως ότι αφορά κάποιο στενό οπαδικό κοινό. Βλέπεις τους hipsters, βλέπεις αυτούς που είναι «χαρουλικοί», αυτούς που ακούν ηλεκτρονική. Υπάρχει μια τέτοια αίσθηση οπαδισμού, κι εμένα αυτό με χαλάει πάρα πολύ γενικώς. Θα ήθελα λοιπόν να εξακολουθήσω να μην ξέρω ποιους αφορούν τα τραγούδια μου.
Σε αυτό που λες περί οπαδισμού συμφωνώ. Όμως θυμάμαι, ως λίγο μεγαλύτερος, την εποχή που πήγαινα σχολείο και μπορούσες να καταλάβεις από τα συγκροτήματα που ο άλλος είχε γράψει στην τσάντα του κι ήξερες αν έχεις κάτι κοινό μαζί του ή όχι. Τώραέχουν θολώσει κάπως τα πράγματα. Ναι. Αλλά παλιότερα ήταν και πολύ λιγότερα τα εφηβικά ακούσματα. Αν ήσουνα ροκάς, κι ήσουνα πιο εναλλακτικός, άκουγες το Black Album, τα Use Your Illusion και τα πρώτα άλμπουμ από τις Τρύπες… Δεν υπήρχαν και τόσα πολλά πράγματα. Τα ακούσματα ήταν οι ίδιοι δίσκοι που τους λιώναμε. Ήταν πολύ λιγότερη η πληροφορία, δεν το συζητάμε. Τώρα είναι πιο χαοτικό το πράγμα. Αλλά και πάλι βλέπεις υποομάδες, κι έχω την εντύπωση ότι δεν ψάχνονται και πολύ. Προσπαθούν να αυτοπροσδιοριστούν μαζί με άλλους μέσα από αυτό που ακούν, αυτή την αίσθηση έχω. Αλλά η ίδια η μουσική δεν νομίζω ότι κατέχει και πάρα πολύ μεγάλο ρόλο σε αυτό.
Σχετικά πρόσφατα ένα κομμάτι σου κέρδισε το Jumping Fish. Το γεγονός, ευχάριστο στην ουσία, με έβαλε σε σκέψεις. Αναρωτήθηκα γιατί ένας άνθρωπος που έχει ήδη μια πορεία και μια δισκογραφία, που ήδη τον ξέραμε, μπήκε σε αυτή τη διαδικασία. Δεν έχεις άδικο. Κι εγώ το σκέφτηκα πριν το κάνω, δεν το έκανα τελείως αβίαστα. Αλλά η αλήθεια είναι ότι είμαστε σε μια εποχή στην οποία ψάχνει ο καθένας να βοηθηθεί από οπουδήποτε προκειμένου να συνεχίσει αυτό που κάνει, από τη στιγμή που δεν υπάρχει καμία περιρρέουσα κατάσταση η οποία να βοηθάει, ούτε χρηματικά, ούτε σε επίπεδο μέσων. Εγώ πέρασα μια φάση αρκετά δύσκολη καθώς μπαίναμε στην κρίση και τα πράγματα χαλούσαν – κι εξακολουθούν να είναι χαλασμένα, δεν έχει αλλάξει κάτι. Για έναν άνθρωπο που ασχολείται με τη μουσική, δεν είναι και το καλύτερο να τον χρηματοδοτεί μια εταιρία κινητής τηλεφωνίας. Θα ήθελα να τον χρηματοδοτεί κάποιος φορέας μέσα από τη μουσική. Το θέλεις περισσότερο γιατί θεωρείς ότι υπάρχει κι ένα φιλτράρισμα καλλιτεχνικό γι αυτό που κάνεις. Το καλύτερο θα ήταν να υπάρχουν εταιρίες, που έχουν και μουσικό κριτήριο, κι άρα έχει μια σημασία που σε ξεχωρίζουνε. Ελλείψει αυτού, προφανώς είπα: εντάξει, ας το δοκιμάσουμε κι αυτό. Αλλά για να μην ακουστώ και μίζερος, σαφώς είναι σπουδαίο, και μακάρι όλες οι εταιρίες να έδιναν τα λεφτά για τη διαφήμιση με αυτό τον τρόπο. Μην τους το πάρουμε και πίσω. Είναι ένας καλός τρόπος γιανα δώσεις τα χρήματά σου για μια διαφημιστική καμπάνια.
Συμφωνώ απόλυτα. Να μιλήσουμε και για τη συναυλία της Δευτέρας, μαζί με τον Αγγελάκα; Η Δευτέρα είναι όνειρο που γίνεται πραγματικότητα, αυτό είναι η Δευτέρα. Ο Αγγελάκας δεν είναι απλά ένα μεγάλο όνομα. Δεν είναι καν στο μυαλό μου ότι είμαστε support σε μια μεγάλη συναυλία. Ο Αγγελάκας είναι πραγματικά ένας από τους παιδικούς μου ήρωες. Είχα πάει να δω τις Τρύπες όπου μπορούσα, τους είχα δει καμιά δεκαριά φορές σαν έφηβος. Είναι ο άνθρωπος που όχι μόνο με τη μουσική του, αλλά και με τη στάση του, έχουν δείξει τόση αξιοπρέπεια σε αυτό το χώρο, κι είναι από τους λίγους. Από πάρα πολλές πλευρές. Από το πού πηγαίνει και παίζει, από τις δηλώσεις του, από το γεγονός ότι δεν έχει χαϊδέψει το κοινό του. Θυμάμαι το κοινό να φωνάζει από κάτω «Μπάτσοι – Γουρούνια – Δολοφόνοι» κι αυτός να τους λέει «προσέξτε το φασισμό μέσα σας». Είναι τέτοιος άνθρωπος. Είναι φάρος. Ένας άνθρωπος που έχει κρατήσει πολύ ψηλά τη σημαία. Για μένα είναι τιμή, χαρά και συγκίνηση. Είναι πολύ σημαντική στιγμή.
Κατά τα άλλα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπηρετείς και τη διδασκαλία. Ναι. Αυτό έχει να κάνει και με αυτά που λέγαμε πριν. Σαφώς δεν θα μπορούσα να ζήσω από τη μουσική, δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Για να το κάνεις αυτό θα έπρεπε να παίζεις πολύ συχνά, κι άρα να κάνεις πρόγραμμα – δεν θα μπορούσα με τη δυναμική και τα τραγούδια που έχω μέχρι στιγμής με τίποτα να ζήσω από αυτό. Το ξέρουν όλοι οι καλλιτέχνες, είναι μια επιλογή που πρέπει να κάνουν: ή θα προσπαθήσεις να ζήσεις μόνο από αυτό που κάνεις και θα επωμιστείς όλο το άγχος και το πρόβλημα της επιβίωσης, αλλά και τις εκπτώσεις που θα χρειαστεί πιθανότατα να κάνεις στην καλλιτεχνική σου δραστηριότητα, ή θα κάνεις κάποια άλλη δουλειά και θα πεις ΟΚ, όσο χρόνο μου μένει τον αφιερώνω στην τέχνη μου, αλλά χωρίς άγχος, χωρίς εκπτώσεις, χωρίς να σκέφτομαι τίποτα. Και βέβαια το πληρώνεις σε προσωπική κούραση, δεν είναι ούτε αυτό τόσο απλό. Αλλά βέβαια τη δουλειά του σχολείου την αγαπάω πολύ, δεν είναι κάτι που το κάνω δυσάρεστα. Παίρνεις ενέργεια και από αυτό.
