Παντελής Βούλγαρης (φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος / FOSPHOTOS)
Όσο έντονοι είναι οι συμβολισμοί των ημερομηνιών (ανακοίνωση υποψηφιοτήτων την Πρωταπριλιά, απονομή των βραβείων τη Μ. Δευτέρα), άλλο τόσο είναι κι αυτοί που κρύβονται πίσω απ’ τις επιλογές της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, που ανακοίνωσε σήμερα τις υποψηφιότητες για τα πέμπτα ετήσια βραβεία της, αναδεικνύοντας σε μεγάλο φαβορί τη Μικρά Αγγλία του Παντελή Βούλγαρη, με παρουσία σε 13 κατηγορίες. Ο Εχθρός μου, του Γιώργου Τσεμπερόπουλου, ήρθε δεύτερος στη λίστα των υποψηφιοτήτων, με πρόκριση σε 10 κατηγορίες, ενώ οι 8 υποψηφιότητες για το Miss Violence του Αλέξανδρου Αβρανά και οι 6 για το September της Πέννυς Παναγιωτοπούλου έκλεισαν την ομάδα των σοβαρών διεκδικητών της κατηγορίας της Καλύτερης Ταινίας, που περιλαμβάνει επίσης τους Αισθηματίες του Νικόλα Τριανταφυλλίδη και το Wild Duck του Γιάννη Σακαρίδη, με δυο υποψηφιότητες καθεμία.
Κι αν το Wild Duck έχει και μια υποψηφιότητα στην κατηγορία του Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη, που μπορεί οιονεί να δικαιολογήσει το πλασάρισμά της στη μεγάλη κατηγορία (μια και ζούμε σε μια χώρα όπου είναι φυσιολογικό να χαιρετίζεται ως πρωτοεμφανιζόμενος ένας σκηνοθέτης με πάνω από 20 χρόνια καριέρας πίσω απ’ τις κάμερες), οι Αισθηματίες του Νικόλα Τριανταφυλλίδη μοιάζουν λίγο με μύγα στο γάλα, έτσι όπως κατάφεραν, με μόνη υποστηρικτική υποψηφιότητα εκείνη του Αλέξανδρου Βούλγαρη στην κατηγορία Πρωτότυπης Μουσικής, να χωθούν στην κατηγορία Καλύτερης Ταινίας. Που από πεντάδα έγινε εξάδα, λόγω ισοψηφίας δυο ταινιών. Οι οποίες δεν κατονομάστηκαν, αλλά μπορείς να υποθέσεις με ασφάλεια ότι ήταν οι δυο παραπάνω. Κι οι οποίες, παρεμπτιπτόντως, είναι ο μόνες δύο απ’ όλες τις μεγάλου μήκους ταινίες των υποψηφιοτήτων, που δεν έχουν βγει ακόμη στις αίθουσες, πλην του Να Κάθεσαι και να Κοιτάς, ας πούμε, που ψάχνεται για εναλλακτικούς τρόπους διανομής έτσι κι αλλιώς.
Παρά την αδύναμη συγκομιδή τους, Wild Duck και Αισθηματίες κατάφεραν να αφήσουν εκτός πεντάδας ταινίες όπως Η Αιώνια Επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά της Ελίνας Ψύκου με 3 υποψηφιότητες (Πρωτοεμφανιζόμενης Σκηνοθέτιδας, Α’ Ανδρικού, Σκηνογραφία), Το Δέντρο και η Κούνια της Μαρίας Ντούζα με 2 υποψηφιότητες (Πρωτοεμφανιζόμενης Σκηνοθέτιδας, Β’ Γυναικείου), και το Να Κάθεσαι και Να Κοιτάς με 1 υποψηφιότητα (Α’ Ανδρικού). Και παρότι είθισται η κεντρική ερμηνεία μιας ταινίας να θεωρείται πιο σημαντική απ’ την πρωτότυπη μουσική μιας άλλης ή, εν πάση περιπτώσει, ακόμη κι από μόνη της μια ερμηνεία να είναι πιο σοβαρός δείκτης για το ποια απ’ τις δυο θα ταίριαζε πιότερο σε κατηγορία Καλύτερης Ταινίας, η τελική λίστα είναι λιγότερο ενδεικτική της αξίας της ταινίας του Τριανταφυλλίδη (που, αν ρωτάς τον γράφοντα, αδικήθηκε γενικότερα) και περισσότερο χαρακτηριστική της λογικής (ή, μάλλον, της έλλειψής της), με την οποία οι εκλέκτορες μοιράζουν τις ψήφους τους.
Είναι, βέβαια, κομματάκι δύσκολο να μιλήσεις για συγκροτημένη λογική εκλεκτορικής βάσης στην ψηφοφορία μιας Ακαδημίας που απ’ τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της έχει στιγματιστεί για την αμέλεια των μελών της να συμμετέχουν στην τουλάχιστον πιο προβεβλημένη, αν όχι και σημαντικότερη εκδήλωσή της. Για τα βραβεία του 2012, η συμμετοχή των μελών στην ανάδειξη των υποψηφιοτήτων είχε μετά βίας ξεπεράσει το 50%, το ποσοστό ήταν αντίστοιχα απογοητευτικό και πέρυσι, κι όταν η τότε πρόεδρος της ΕΑΚ, η σκηνοθέτις Κατερίνα Ευαγγελάκου, είχε κληθεί να ερμηνεύσει την αποχή, είχε απαντήσει πως «τα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι Έλληνες κινηματογραφιστές ίσως είναι πολύ πιεστικά για να τα βάλουν στην άκρη και να επενδύσουν το χρόνο που χρειάζεται η συμμετοχή στον πρώτο γύρο των υποψηφιοτήτων».
Γιώργος Τσεμπερόπουλος (φωτογραφία: Γεράσιμος Δομένικος / FOSPHOTOS)
Εκείνη τη χρονιά είχαν κατατεθεί 21 ταινίες μεγάλου μήκους, ετούτη τη χρονιά κατετέθησαν 20, οπότε ο φόρτος προφανώς δεν μειώθηκε, και παρότι ο νέος πρόεδρος της ΕΑΚ, ο παραγωγός Βασίλης Κατσούφης, με ικανοποίηση ανακοίνωνε σήμερα ότι η διαδικασία απλοποιήθηκε γιατί «οι ταινίες διατέθηκαν ψηφιακά», το ότι προσπαθούσε τεχνηέντως να αποφύγει το θέμα της συμμετοχής στην ψηφοφορία δεν το λες κι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικό. «Η διαδικασία είναι ακόμη εν εξελίξει, οπότε μη με ρωτήσετε πόσοι έχουν ψηφίσει», είπε ο πρόεδρος, αναφερόμενος στη διαδικασία ανάδειξης των νικητών προφανώς, αλλά όταν ρωτήθηκε ευθέως για το αν θα μας πει πόσοι ψήφισαν για τις υποψηφιότητες εφέτος, η απάντησή του ήταν σαφής: «Όχι».
Αλέξανδρος Αβρανάς (φωτογραφία: Άγγελος Χριστοφιλόπουλος / FOSPHOTOS)
Αμφίβολο το κατά πόσον μια τέτοια στάση βοηθά στην ενίσχυση της αξιοπιστίας της Ακαδημίας, όπως αμφίβολο είναι επίσης το κατά πόσον τα μέλη της Ακαδημίας δικαιούνται τη δυνατότητα αποχής από μια τέτοια διαδικασία, κι ύστερα όλοι μαζί να μαζεύονται και να χτυπάνε ο ένας τον άλλο στην πλάτη, να αλληλοσυγχαίρονται που «παρ’ όλη την πενία του χώρου, δίνουν τον αγώνα τους να συνεχιστεί ο κινηματογράφος στην Ελλάδα», και να βρίσκουν ένα σωρό σκιές να κατηγορήσουν για το ότι το ελληνικό κοινό δεν πάει στις ελληνικές ταινίες, τις οποίες -παρεμπιπτόντως- ίσως δεν βρίσκουν να επενδύσουν το χρόνο να τις δουν κι οι ίδιοι, για να τις ψηφίσουν. Αλλά, είπαμε, έντονοι οι συμβολισμοί, γενικότερα.
