Με τη δεύτερη μόλις μεγάλου μήκους ταινία του, Σε Ακολουθεί, ο αμερικανός σκηνοθέτης Ντέιβιντ Ρόμπερτ Μίτσελ δημιούργησε κατά κοινή ομολογία μια από τις πιο ανατριχιαστικές και πρωτότυπες ταινίες τρόμου των τελευταίων ετών, με επίκεντρο μία αγνώστου προελεύσεως θανάσιμη υπερφυσική απειλή που μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή και ακολουθεί μέρα-νύχτα το στόχο της, αθέατη σε όλους εκτός από τα θύματά της. Από το Φεστιβάλ των Καννών, όπου έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα του, μέχρι το Τορόντο, κι από τις δικές μας Νύχτες Πρεμιέρας μέχρι το Sundance, το Σε Ακολουθεί παρέσυρε κοινό και κριτικούς σε έναν σκοτεινό κινηματογραφικό εφιάλτη, εντυπωσιάζοντας με την ξεχωριστή ιδέα του, το μεθοδικό σασπένς και την επιβλητική του ατμόσφαιρα. Είτε πρόκειται για μια τρομακτική αλληγορία για τη σεξουαλικότητα και την ενηλικίωση είτε για μια αφάνταστα αποτελεσματική, καθαρόαιμη ταινία τρόμου, οι «ειδικοί» μιλούν ήδη για ένα μελλοντικό κλασικό φιλμ του είδους.
O 41χρονος σκηνοθέτης από το Ντιτρόιτ μιλάει για την προέλευσης της απόκοσμης ιδέας του, τις επιρροές του από τις κλασικές ταινίες τρόμου και την αγάπη του για το συγκεκριμένο κινηματογραφικό είδος…
Η βασική ιδέα του Σε Ακολουθεί είναι πολύ τολμηρή. Από πού προέκυψε; Η ταινία ξεπήδησε από έναν παιδικό εφιάλτη – έναν εφιάλτη που έβλεπα κατ’ επανάληψη ως δεκάχρονο αγόρι (κι έναν που πιστεύω πως βλέπουν πολλοί άνθρωποι) – όπου κάτι σε ακολουθεί. Στον εφιάλτη, ήταν αργό και πάντοτε επίμονο. Ονειρευόμουν ότι ήμουν στον παιδότοπο του σχολείου και είδα ένα άλλο παιδί να περπατά προς το μέρος μου. Και με κάποιο τρόπο ήξερα στο όνειρό μου ότι αυτό ήταν ένα τέρας. Έτρεξα μακριά, για ένα ολόκληρο τετράγωνο – και μετά κοντοστάθηκα εκεί και περίμενα. Έπειτα από μια στιγμή, σε απόσταση, το αγόρι έστριψε στη γωνία και συνέχισε να με ακολουθεί. Αυτό το τέρας μπορούσε να μοιάζει με τον οποιοδήποτε – παίρνοντας διαφορετικές μορφές κάθε φορά που το έβλεπα. Πολύ αργότερα στη ζωή μου, αφού ο εφιάλτης είχε πια εξαφανιστεί, σκέφτηκα ότι θα ήταν ενδιαφέρον να μετατρέψω αυτά τα όνειρα σε μια ταινία.
Θα ήταν ενδιαφέρον να ακούσουμε λίγα περισσότερα για το υπόλοιπο του ταξιδιού, από όταν ξεκίνησες να γράφεις το σενάριο της ταινίας μέχρι το σημείο όπου είναι τώρα… Το έγραψα γρήγορα, και η ταινία (αναπάντεχα) διαμορφώθηκε πολύ γρήγορα. Ένας φίλος με σύστησε στους παραγωγούς μου και κατά τη διάρκεια ενός περίπου έτους, ολοκληρώθηκε. Στο αρχικό στάδιο, η προσοχή μου ήταν στραμμένη στον διευθυντή φωτογραφίας – δουλεύοντας πάνω στο εικαστικό κομμάτι. Προτού ξεκινήσει η παραγωγή, αισθανθήκαμε ότι είχαμε ανακαλύψει τη φωνή της ταινίας.
Η όψη του φιλμ είναι όντως ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία του. Θα μπορούσες να μας πεις για τις επιρροές σου; Είναι τόσες πολλές για να τις ονομάσω. Οι ταινίες του Τζον Κάρπεντερ, πολλές ταινίες τρόμου, αλλά επίσης τόσες πολλές άλλες. Είδα πολλές φορές το «Παρίσι, Τέξας». Έβλεπα εμμονικά το «Άγγιγμα του Κακού», το «Μωρό της Ρόζμαρι», τη «Λάμψη» και το «Invasion of the Body Snatchers» (τόσο την εκδοχή του ’50 όσο και του ’70, φυσικά). Κάποιες ταινίες του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ, το «Μπλε Βελούδο» και τον «Τρόμο της Μαύρης Λίμνης». Υπάρχουν επίσης κάποιοι φωτογράφοι: ο Τοντ Χίντο και ο Γκρέγκορι Κρούντσον. Εκπληκτικό και εξαιρετικά εμπνευστικό υλικό.
Από πλευράς ύφους, ατμόσφαιρας, τι σας ενδιέφερε να πετύχετε με την κάμερα; Υπάρχει κάτι εξίσου ονειρικό και αληθινό σε αυτό που κάνετε – οι μεγάλες λήψεις συμβάλλουν στην αίσθηση ότι αυτό που συμβαίνει είναι αληθινό, αλλά οι κινήσεις και τα ζουμ έχουν μια αίσθηση ονείρου. Ήταν σημαντικό για μας να μην τηλεγραφούμε τα πάντα. Στην πρώτη μου ταινία, υπήρχε πολύ πιο υποκειμενική κινηματογράφηση. Θέλαμε αυτό το φιλμ να μοιάζει πολύ πιο αντικειμενικό – όπου η κάμερα δεν σου λέει που να κοιτάξεις όλη την ώρα. Έτσι κρατήσαμε την κάμερα λίγο πιο απόμακρη. Με αυτόν τον τρόπο, πράγματα βρίσκονται εκεί έξω, αλλά δεν πρόκειται απαραίτητα να ουρλιάξουμε στο θεατή όταν υπάρχει κάτι επικίνδυνο που πλησιάζει. Ελπίζαμε ότι, με το να μην επισημαίνουμε πράγματα, αλλά να αφήνουμε τον κόσμο να τα βρει, θα δημιουργούσαμε μια έντονη αίσθηση γενικής ανησυχίας – έτσι ώστε ανά πάσα στιγμή δεν ξέρεις πραγματικά αν κάτι είναι εκεί έξω ή όχι. Όσο για την ονειρική αίσθηση, είναι δύσκολο να πω: φυσικά, ίσως κάτι από αυτό μπορεί να αποδοθεί στην προέλευση της ταινίας, αλλά ένα κομμάτι αποτελεί προσωπική αισθητική – λατρεύω να δημιουργώ έναν κόσμο που δεν είναι ακριβώς πραγματικός. Με τον ίδιο τρόπο, αυτή δεν είναι μια ταινία εποχής, αλλά ελπίζουμε ότι δεν είναι ούτε ακριβώς σύγχρονη. Θέλαμε να είναι ελαφρώς έξω από το χρόνο – αλλά με αρκετές οικείες, σύγχρονες αιχμές σε πράγματα.
Δύο πράγματα: 1) Το Σε Ακολουθεί είναι ξεκάθαρα μια ταινία από τον δημιουργό του The Myth of the American Sleepover, και 2) είναι μια ταινία τρόμου. Κατά συνέπεια, είναι απόλυτα συγγενική με το Myth – αλλά την ίδια στιγμή, είναι πολύ διαφορετική. Μπορείς να μας μιλήσεις για αυτό; Δεν ήταν ένα μεγάλο άλμα για μένα στο μυαλό μου. Αγαπώ τις ταινίες τρόμου. Ειδικά τις κλασικές ταινίες τρόμου. Και θέλω να κάνω πολλά διαφορετικά είδη ταινιών. Μάλλον είχα την ιδέα πως θα ήταν ενδιαφέρον να πάρω το ύφος του Myth και να φανταστώ τους χαρακτήρες κάπως μεγαλύτερους, και να τους τοποθετήσω σε μια τρομακτική κατάσταση και να δω πώς θα αντιδρούσαν. Αλλά να τους κρατήσω τόσο αυθεντικούς όσο ένιωθα ότι ήταν οι χαρακτήρες του Myth – ήθελα να είναι άνθρωποι για τους οποίους νοιάζομαι.
Προφανώς υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους μπορεί να ερμηνεύσει κανείς την πηγή του τρόμου στην ταινία. Θα μπορούσες να σχολιάσεις τον τρόπο με τον οποίο η σεξουαλικότητα παίζει ρόλο στην ταινία; Ανησυχώ ότι όσο περισσότερο προσπαθώ να το εξηγήσω, τόσο περισσότερο αφαιρεί κάποια από τη μαγεία του. Αλλά πιστεύω ότι το σημείο στη ζωή ενός προσώπου όπου αυτός ή αυτή ανακαλύπτει τη σεξουαλικότητά του / της μπορεί να είναι τρομακτική. Υπάρχουν κάθε είδους άγχη σε αυτό το σημείο στη ζωή ενός ανθρώπου. Και έμοιαζε ενδιαφέρον να το εξετάσω αυτό σε ένα άλλο επίπεδο.
Μπορείς να μου πεις δυο λόγια για το πώς κατέληξες στην επιλογή της Μάικα Μονρόε για τον πρωταγωνιστικό ρόλο; Είναι απλό: έκανε πρόβα για το ρόλο και ήταν καταπληκτική. Και υπήρχε μια ευαισθησία σε αυτήν, που πήγαινε πολύ πιο πέρα απ’ ό,τι είχα βάλει στο χαρτί. Ήταν ξεκάθαρο ότι ήταν το κατάλληλο πρόσωπο. Το να βρεις τους ηθοποιούς είναι, φυσικά, μείζονος σημασίας – και δεν θα μπορούσα να είμαι πιο ικανοποιημένος από αυτό το καστ. Νομίζω ότι όλοι κάνουν μια υπέροχη δουλειά.
Ναι, όλες οι ερμηνείες είναι πραγματικά ενδιαφέρουσες – και η ταινία ποτέ δεν μοιάζει να αφήνει τον νατουραλισμό του Myth. Πώς δημιούργησες ένα ύφος όπου επιτυγχάνονται ακραίες συναισθηματικές εξάρσεις, αλλά ποτέ δεν μοιάζει να γίνεται υπερβολικό ή γελοίο; Αυτό είναι δύσκολο να το απαντήσω – ευχαριστώ πάντως. Σκηνοθετικά, απλά δοκίμασα οτιδήποτε έμοιαζε σωστό εκείνη τη στιγμή για να βοηθήσω, προτείνω ή να καθοδηγήσω τους ηθοποιούς. Με αυτή την ταινία, ήξερα ότι τα πράγματα έπρεπε να πάνε πέρα από τα φυσιολογικά καθημερινά συναισθήματα. Ωστόσο, ήθελα να παραμείνουμε σε ένα πεδίο ερμηνείας το οποίο δεν ξέρω ακριβώς πώς να περιγράψω – είναι φυσικό, αλλά είναι σχεδόν έξω από το να είναι φυσικό. Είναι λίγο πιο συγκρατημένο, και λίγο πιο ήπιο απ’ ό,τι είναι ακόμα και η ίδια η ζωή. Είναι ενδιαφέρον για μένα… και ίσως αυτό είναι που μας βοηθά, ακόμα και στις πιο σουρεαλιστικές συνθήκες σε αυτή την ταινία, να μην εγκαταλείπουμε ποτέ ακριβώς αυτό που είναι αληθινό και φυσικό.
Ναι, αν και φυσικό δεν είναι ακριβώς η σωστή λέξη, υπάρχει κάτι ονειρικό… Είναι απλά κάτι λίγο διαφορετικό από αυτό στο οποίο είμαστε συνηθισμένοι… τουλάχιστον αυτό ελπίζω.
Info: Το Σε Ακολουθεί προβάλλεται στις αίθουσες Μίμης Φωτόπουλος, Σινέ Νίκαια, Ταινιοθήκη της Ελλάδας, Νανά Cinemax-Cyta, Φλώριδα, Πάλας
