Το 1823 ένας μισοπεθαμένος, στα όρια της ανθρώπινης κατάστασης, κυνηγός (Glass) επιβιώνει κόντρα σε όλες τις προβλέψεις με μοναδικό κίνητρο την εκδίκηση για το φόνο του γιου του. Ο Leonardo DiCaprio δίνει την ερμηνεία της ζωής του και η κάμερα του μεγάλου βιρτουόζου Inarritu τον ακολουθεί σε απόσταση αναπνοής. Σέρνεται δίπλα του, θαμπώνει από τα χνώτα του, πιτσιλίζεται με το αίμα του, τον κοιτάζει στα μάτια μέχρι να την κοιτάξει πίσω κι αυτός. Σκηνές πρωτοφανούς σκληρότητας (η επίθεση της αρκούδας σε χτυπάει στο στομάχι) αλληλοδιαδέχονται με ποιητικές TερενσMαλικές εικόνες ανείπωτης ομορφιάς. Το μεγαλείο της χιονισμένης στέπας, σαν άλλος χαμένος παράδεισος, συνδέεται αντιστικτικά με την ανθρώπινη κόλαση δίνοντας στην ταινία διαστάσεις επικές. Κινηματογραφικό είδος: «αριστούργημα».
Ο κακός της ταινίας είναι ο Fitzgerald (φοβερός στο ρόλο ο Tom Hardy) και εδώ δεν χρειάζονται εισαγωγικά γιατί όταν λέμε κακός εννοούμε απόλυτα κακός. Αδίστακτος, αμοραλιστής, εμφορούμενος από άσβεστο ρατσιστικό μίσος. Είναι αυτός που προδίδει τους συντρόφους του για το χρήμα, που σκοτώνει το γιο του Glass επειδή είναι μισός Ινδιάνος, που αφήνει τον ίδιο τον Glass βαριά τραυματισμένο να πεθάνει μέσα στο χιόνι.
Ο Glass επιστρέφει από τον «κόσμο των νεκρών» για να εκδικηθεί αυτόν τον άνθρωπο. Και για να το κάνει αυτό θα υποφέρει έτσι όπως δεν έχει υποφέρει ποτέ κανένας λευκός σε ταινία με Ινδιάνους (αλλά ούτε και Ινδιάνος σε ταινία με Ινδιάνους). Το ινδιάνικο στοιχείο είναι πανταχού παρόν στην ταινία. Είναι αυτό που ορίζει το ταξίδι του ήρωα, άλλοτε σαν εμπόδιο ή θανάσιμος κίνδυνος και άλλοτε σαν από μηχανής θεός. Αλλά και ο ίδιος ο Glass ενσωματώνει κατά κάποιο τρόπο το ινδιάνικο στοιχείο, την ινδιάνικη «ψυχή». Είναι ο «καλός λευκός» που έζησε με τους Ινδιάνους, που έμαθε τη γλώσσα τους, που έγινε ένα με αυτούς. Το light motive της ταινίας είναι οι μνήμες του ήρωα από στιγμές οικογενειακής ευτυχίας με την Ινδιάνα γυναίκα του και τον μικρό τους γιο. Εικόνες από έναν χαμένο «ινδιάνικο παράδεισο» που καταστράφηκε για πάντα από τη βία των λευκών. Πρώτα σκότωσαν τη γυναίκα του και τώρα τον γιο του. Ο Glass λέει σε κάποιο σημείο της ταινίας: «Ό,τι είχα ήταν αυτό το αγόρι»
Σε κάποιο άλλο σημείο ένας Ινδιάνος λέει σε ένα λευκό κάτι αντίστοιχο: «Δεν έχω τίποτα πια. Μου τα έχεις πάρει όλα». Ωστόσο αυτή η ιστορικά ακριβής μαρτυρία δεν έχει καμία συνέπεια στην ταινία. Δεν αλλάζει την ιστορία. Δεν αλλάζει την οπτική του σκηνοθέτη. Είναι μια ατάκα δραματουργικά και ηθικά αδιάφορη. Κάπου αλλού ένας πονόψυχος λευκός (όχι ο Leonardo, ένας άλλος) αφήνει ένα κομμάτι κρέας στο χώμα για να το πάρει η γριά Ινδιάνα που κρύβεται σαν φάντασμα στο καμένο χωριό. Εκείνη βγαίνει από την κρυψώνα της, το παίρνει και αρχίζει να τρώει κοιτώντας τον με ευγνωμοσύνη.
Η εκδίκηση λοιπόν του Glass είναι η εκδίκηση όλων αυτών. Των βουβών με πληγωμένο βλέμμα Ινδιάνων. Μια εκδίκηση αντί αυτών και υπέρ αυτών και, κατά βάθος, εξαιτίας αυτών. Τα βάσανα του Glass είναι και τα δικά τους βάσανα. Ο εχθρός του Glass είναι και ο δικός τους εχθρός. Ο Glass είναι ένας Μεσσίας δανεικός που σώζει, που τιμωρεί, που δικαιώνει, που στο τέλος μπορεί ίσως και να συγχωρεί.
Με φόντο το ινδιάνικο δράμα ο Inarritu στήνει την εποποιία ενός λευκού μάρτυρα-εκδικητή μεταθέτοντας το κέντρο βάρους σε σχέση με το πραγματικό ιστορικό διακύβευμα και προσφέροντας έτσι παρηγοριά και παραμυθία για το προπατορικό αμάρτημα της Αμερικής. Δεν είναι ο πρώτος και μάλλον δε θα είναι ο τελευταίος. Από την γλυκιά Pocahontas μέχρι τον Kevin Costner στο Χορεύοντας με τους Λύκους ο μύθος του καλού, συμβιωτικού λευκού αξιοποιείται από τη βιομηχανία του θεάματος ως μια εναλλακτική, μυθική εκδοχή για το πώς θα μπορούσε να κατακτηθεί η Άγρια Δύση αλλά δυστυχώς δεν κατακτήθηκε. Επί της ουσίας όμως ο Fitzgerald και ο Glass αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Την φρικτά ρεαλιστική και την μυθικά εξωραϊσμένη εκδοχή ενός προδιαγεγραμμένου σχεδίου πολιτισμικής επιβολής και φυσικής εξόντωσης των αυτόχθονων της Αμερικής –της μεγαλύτερης γενοκτονίας στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Κι έτσι στην τελική αναμέτρηση της ταινίας, ο λευκός-αρπακτικό θα αντιμετωπίσει τον λευκό-μάρτυρα με έπαθλο το φαντασιακό ξαναγράψιμο της ιστορίας. Οι Ινδιάνοι, που σε όλη την ταινία εμφανίζονται σαν σκιές στην οδύσσεια κάποιου άλλου, στο τέλος θα κληθούν να παίξουν το ρόλο του επιδιαιτητή. Ποιο είδος λευκού άραγε προτιμούν; Τον καλό λευκό ή τον κακό λευκό; Η απάντηση μοιάζει αυτονόητη αλλά το ερώτημα είναι τραγικά λάθος.
Ναι σίγουρα η ιστορία γράφεται ξανά και ξανά από τους νικητές. Στην τελετή απονομής των βραβείων Όσκαρ οι Ινδιάνοι (που δεν λέγονται Ινδιάνοι γιατί δεν έχουν καμία σχέση με τις Ινδίες) θα απέχουν για μια ακόμη φορά. Ή μήπως όχι;
https://youtu.be/2QUacU0I4yU
