Τι σημαίνει «παράνομο» από καλλιτεχνική άποψη; Μέσα σε όλους τους κανόνες που ορίζουν την καθημερινότητά μας, πώς μπορούν ο ήχος και η μουσική να συμβάλλουν στην ανάπτυξη ενός χώρου ελευθερίας; Αυτά και αρκετά ακόμη ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει το καλλιτεχνικό δίδυμο Duo Moment, με αφετηρία τους πολυεπίπεδους ήχους που δημιουργεί.
Στο πρόσφατο project τους με τίτλο “Illegal Performance”, ο Hardi Kurd και η Khabat Abas (shellbomb τσέλο), στοχάζονται πάνω σε ιστορίες Μετανάστευσης και Πολέμου που έχουν στιγματίσει την τοπική κουλτούρα τους, με τη χρήση οργάνων κατασκευασμένων από τους ίδιους. Ξεκινώντας τη ρυθμική τους αφήγηση από τα δεινά του Ιρακινού Κουρδιστάν, οι Duo Moment ανοίγουν τον δρόμο για την αναπαράσταση των πιο σύνθετων κοινωνικών και πολιτικών προκλήσεων της εποχής μας.
Με αφορμή τη συμμετοχή τους στην τρίτη ημέρα διεξαγωγής του 11ου Borderline Festival της Στέγης, το μουσικό δίδυμο από το Ιρακινό Κουρδιστάν, μίλησε στην Popaganda για το εμπνευστικό project του και την εμπειρία της συμμετοχής στο Φεστιβάλ του Ιδρύματος Ωνάση.
Πώς γνωριστήκατε μεταξύ σας και πότε γεννήθηκε η ιδέα του Duo Moment; Γνωριστήκαμε στο Slemani στο Ιρακινό Κουρδιστάν το 1995, όπου σπουδάζαμε μουσική στο Ινστιτούτο Καλών Τεχνών και Μουσικής. Αρχίσαμε να παίζουμε μαζί από το 2005 και από το 2013 δημιουργούμε ποικίλα projects, στα οποία καλούμε άλλους μουσικούς να παίξουν μαζί μας. Η ιδέα του Duo Moment συγκεκριμένα, αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Για το “Illegal Performance”, το project που μας παρουσιάσατε στο Borderline Festival, κατασκευάσατε δικά σας μουσικά όργανα. Ποια είναι αυτά; Δημιουργήσαμε Radiola Springs (μια προ-κατασκευασμένη βιόλα με ραδιοκύκλωμα και ελατήρια), διαδραστικές κεραίες ραδιοφώνου και τσέλο Bombshell (φτιαγμένο με τη χρήση οβίδας), ενώ μερικές φορές χρησιμοποιούμε αντικείμενα καθημερινής χρήσης, αλλά και ηλεκτρονικά όργανα.
Τι είναι για εσάς «παράνομο» από καλλιτεχνική σκοπιά; Με μία πρόταση, παράνομη είναι η αμφισβήτηση του σκοπού της κατασκευής της νομιμότητας και η παραβίαση των κανόνων, φυσικά.
Ποιο είναι το στοιχείο εκείνο που κάνει το project σας τόσο ξεχωριστό; Νομίζω πως η ακρόαση των ήχων που παράγουν τα όργανά μας, δίνει στους ανθρώπους τη δυνατότητα να εξερευνήσουν ανήκουστους ήχους – ακόμη και ανεπιθύμητους, όπως για παράδειγμα, την αντήχηση των μετάλλων από το bombshell τσέλο και τους θορύβους του ραδιοφώνου.
Το τελευταίο σας άλμπουμ, Broken Resonance, είναι μια συλλογή από ζωντανές εμφανίσεις που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ του 2016 και του 2020. Μίλησέ μου γι’ αυτήν την εμπειρία. Ακούγοντας τις ηχογραφήσεις από κάποιες συναυλίες μας, συνειδητοποιήσαμε πώς τα live μας επικεντρώνονταν στη μαγεία της στιγμής. Έτσι, αποφασίσαμε στις επόμενες συναυλίες μας – ως Duo Moment πλέον, να δουλέψουμε πάνω σε μια νέα πρακτική αυτοσχεδιασμού, εστιάζοντας στις πρόζες για να παράγουμε ήχο και να τον μοιραστούμε ζωντανά με το κοινό μας. Σύντομα, η δυνατή αυτή εμπειρία αποτυπώθηκε σε ένα άλμπουμ.
Η χώρα σας έχει πληγεί από τα δεινά του πολέμου, με τα οποία καταπιάνονται οι συνθέσεις σας. Αυτή τη φορά, ο πόλεμος έφτασε στην καρδιά της Ευρώπης. Πώς σε κάνει να νοιώθεις η τρέχουσα κατάσταση στην Ουκρανία και το νέο προσφυγικό κύμα; Είναι απογοητευτικό να βλέπεις ότι η πολιτική χρησιμοποιεί τη δύναμή της για να καταστρέψει την πιο θεμελιώδη αξία του ανθρώπου, εκείνη του δικαιώματος στη ζωή. Δυστυχώς, οι σημερινοί πολιτικοί δεν διδάχθηκαν από την ιστορία.
Και τι απαντάτε σε όσους επικαλούνται τον όρο «λαθρομετανάστευση» για να χαρακτηρίσουν τους πρόσφυγες πολέμου; Δεν υπάρχει λαθρομετανάστευση, ανήκουμε όλοι στον πλανήτη Γη. Ακόμη και ο όρος «πρόσφυγες» είναι προβληματικός για ‘μας και μας κάνει να ξανασκεφτούμε την πολιτική των συνόρων. Τα σύνορα τα φτιάχνουμε εμείς για να εξυπηρετήσουμε κάποιους σκοπούς. Όπως τα φτιάχνουμε, έτσι μπορούμε και να τα εξαλείψουμε.
Τι εντυπώσεις σας έχει αφήσει η συμμετοχή σας στο Borderline Festival 2022; Ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία. Ερχόμενοι σε επαφή με παράνομες συχνότητες από την Αθήνα, εξερευνήσαμε τον περιθωριοποιημένο ήχο (ακόμη και τον ανεπιθύμητο), ενώ μοιραστήκαμε ανείπωτες ιστορίες με το κοινό σχετικά με την εμπειρία ακρόασης του ήχου των Duo Moment.
