Έχεις ξαναδεί ωραιότερες φωτογραφίες στον κόσμο απ’ αυτές;

Αγαπώ πολύ την τέχνη και την προσωπικότητα του Γιάννη Παπαποστόλου. Ένας εξαιρετικός νέος της Κω με μοναδική ευαισθησία σε θέματα για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πρώτα τον γνώρισα σαν πολιτικό ον και έπειτα ως φωτογράφο και φίλο. Είναι πολύ όμορφος, αγγελικοπρόσωπος, αποκλείεται ποτέ να εξαπατηθείς απ’ ότι καταφαίνεται στο βλέμμα του. Η θαλπωρή στα μάτια του σε αγκαλιάζει πολύ πριν χρειαστεί ν’ ακουστεί κάποια καρδιακή κουβέντα του. Τα νερά στις υποβρύχιες φωτογραφίες του μοιάζουν με κάποιου είδους αμνιακό σάκο. Για ‘μένα δεν πρόκειται για νερά αλλά για απεικονιστικές προβολές του ασυνειδήτου του φίλου μου. Το βλέμμα και η θάλασσα λειτουργούν ως καθρέφτες της ψυχής του τεχνουργού της πολυμορφίας τους. Στην περίπτωση του Γιάννη, τα απωθημένα ταυτίζονται κυρίως με ανέφικτα αλλά πανέμορφα πράγματα. Δεν υπάρχει πλεόνασμα σκοτεινιάς σ’ αυτή την αναφανδόν πιο πολύ φωτεινή ψυχή. Σε όποια του φωτογραφία κι αν στέκομαι νιώθω σαν πεμπόμενο μήνυμα την συνύπαρξη όλων των πλασμάτων, έμψυχων και άψυχων, ορατών και αοράτων με τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος είναι στο κέντρο. Τα αόρατα αποκρυσταλλώνονται σε ορατές συμβολικές μορφές με τη χρήση της τεχνολογίας. Το πάντρεμα της παραδοσιακής φωτογραφίας και των σύγχρονων multimedia εργαλείων τελειοποιούν αυτό που οραματίζονταν στις αρχές του 20ου αιώνα οι σουρεαλιστές. Σίγουρα ο Αντρέ Μπρετόν και ο Σαλβαντόρ Νταλί θα ήταν περήφανοι γι’ αυτόν τους τον επίγονο.

O συγγραφέας αριστερά και ο φωτογράφος δεξιά.

Ο Γιάννης αν και μιλάει όμορφα, αισθάνεται ότι οι λέξεις στο λεξιλόγιο του δεν επαρκούν για να περιγράψουν τον κόσμο που τον περιέχει με τον τρόπο που θέλει. Αντίθετα, με τη φωτογραφία μπορεί να μιλήσει ακόμη και γι’ αυτά που κανείς δεν μπορεί να πει κάτι. Για τα ονομαστά άρρητα που είναι όμως προσπελάσιμα διά της βιωματικής συμμετοχής του ανθρώπου στην υπόσταση τους. Ο Γιάννης ασχολείται περισσότερο φτιάχνοντας σουρεαλιστικές εκδοχές του κόσμου μας και λιγότερο με τη κλασική μέθοδο απαθανάτισης των συμβάντων. Πιστεύει πως απ’ τις κλασσικές φωτογραφίες λείπει το ανείδωτο και αόρατο. Αυτό που όμως μπορείς να εικάσεις και να αποδώσεις μέσα από παράδοξες σκιές που μέχρι πρότινος χόρευαν μόνο στα ζωγραφικά έργα των μεγάλων υπερρεαλιστών. Δεν γνωρίζει πάντα τί θέλει να κάνει. Είναι στιγμές που κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας των φωτογραφιών το χέρι του ακολουθεί τα δικά του θαρρείς μεταφυσικά μονοπάτια. Αρνείται πεισματικά να κάνει όσα το διατάζει η βούληση του αξιόλογου δημιουργού.

Στο κέντρο του φωτογραφικού σύμπαντος του Γιάννη βρίσκεται ο άνθρωπος. Εξάλλου οι φωτογραφίες του γίνονται για να εκτεθούν στο κοινό. Ο άνθρωπος στη φωτογραφία μπορεί να συγκινήσει, οι σκηνοθεσίες του εκάστοτε μοντέλου από τον συγκεκριμένο καλλιτέχνη γίνονται για να εκφραστούν κάποιες διαθέσεις-συναισθήματα της ανθρώπινης ύπαρξης. Και δεν είναι λίγες οι φορές που τα πράγματα σε μια εικόνα γίνονται ζοφερά, συναποτελούν μια δυστοπία. Είναι γιατί και η ολόφωτη ψυχή του φίλου μου κλυδωνίζεται και σε πιο μίζερες φαντασίες. Και είναι η μελαγχολία του που τον έμαθε να είναι γαλήνιος. Πρέπει κατά κάποιο τρόπο να πονέσεις για να φτάσεις στην αυτογνωσία και κυρίως στην αποδοχή του άλλου, την κατανόηση της θνητότητας και των ελαττωμάτων του. Τελικά και η μελαγχολία είναι μία μετωνυμία του φωτός.

Ο Γιάννης δημιουργεί μια φωτογραφία σαν ένας ποιητής. Πριν ξεκινήσει την επεξεργασία της εικόνας, την αφήνει να ωριμάσει μέσα του. Να κατανοήσει κι ο ίδιος ποιές είναι οι δυνατότητες που αυτή έχει για να μεταμορφωθεί σε κάτι πιο πολυσύνθετο. Οι προσθήκες ή οι αφαιρέσεις πραγμάτων σε μια φωτογραφία γίνονται για να είναι το αποτέλεσμα αρμονικό και το ετερόμορφο σύμπαν της εικόνας να έχει την δική του αληθοφάνεια. Όταν ρώτησα τον Γιάννη σχετικά με τον χρόνο που χρειάζεται για να ολοκληρώσει ένα έργο του, μου απάντησε πως έχει αφήσει στο συρτάρι του έως και τρία χρόνια κάτι για να το ξαναπιάσει όταν πια είναι έτοιμος γι’ αυτό.

Στις φωτογραφίες του της φύσης ο ονειροπόλος αυτός φωτογράφος δίνει λάμψεις και χρώματα που οι περιορισμένες δυνατότητες του ανθρώπου στην παρατήρηση δεν μπορούν να αποδώσουν. Τον Γιάννη τον ενδιαφέρει η μοναδικότητα του κάθε ανθρώπινου πλάσματος. Ο καθένας μας έχει ένα ξεχωριστό τρόπο να δει τον κόσμο, έναν διαφορετικό τρόπο να μιλήσει γι’ αυτόν. Είναι η συνείδηση, η σκέψη, η πρόσληψη, η αντίληψη και όλα τα συναφή που εκρήγνυνται στις κλιμακωτές σουρεαλιστικές του φωτογραφίες. Είναι η ρήξη με τα δεσμά του πολιτισμού και συνεπακόλουθα ένα νέο συμβόλαιο με μια πραγματικότητα κατά πολύ ευρύτερη της σημερινής και κατασκευασμένης από νόμους και πρέπει.

Την τελευταία φορά που είδα τον Γιάννη ήταν για να φωτογραφήσει εμάς τους δύο. Σαν επιστέγασμα της συνεργασίας μας για την παραγωγή αυτού του άρθρου. Κι ενώ ψάχναμε για υλικά και καμπυλώναμε τα σώματα μας για να βρούμε μια στάση να μας αρέσει, συζητούσαμε για τους λόγους της αύξησης του πληθυσμού των ανθρώπων που ασχολούνται με την εν λόγω τέχνη. Τα αίτια είναι αυτονόητα. Τα προγράμματα που προσφέρονται για την επεξεργασία μιας ψηφιακής φωτογραφίας παρέχουν τρομακτικές διευκολύνσεις ακόμη και στον πλέον αδαή να ασχοληθεί με τη δημιουργία του δικού του οπτικού σύμπαντος. Πολλές ευφάνταστες εξομοιώσεις της πραγματικότητας περνάνε μπροστά απ’ τα μάτια μας αφήνοντας μας ασυγκίνητους. Μερικές ξεχωρίζουν για λόγους αδιευκρίνιστους. Ή σχεδόν αδιευκρίνιστους. Προσωπικά πιστεύω πως οι φωτογραφίες του Γιάννη συγκινούν γιατί είναι προβολές του εξεγερμένου του νου. Μία εξέγερση αυτός ο καλλιτέχνης. Μία εξέγερση και ένα όραμα.