Δέκα χρόνια χωρίς την Amy κι όμως είναι ακόμα εδώ

Πολλά έχουν συμβεί τα τελευταία 10 χρόνια. Τόσα πολλά που ο χρόνος μοιάζει σαν πολλές δεκαετίες και όχι μία.

Κι όμως αυτό το κορίτσι, η Amy Winehouse, δεν λέει να φύγει από το μυαλό όσων έζησαν μέσα από τα τραγούδια, την ιδιαίτερη φωνή και το ζεστό χαμόγελό της τη δεκαετία των 00s. Απόδειξη ότι ακόμη και σήμερα, οι τρεις εταιρείες που διαχειρίζονται τα εισοδήματα από την δισκογραφική της δουλειά, αποφέρουν περίπου 1,5 εκ. λίρες ετησίως στους γονείς της Mitch και Janis Winehouse. Ο πατέρας της ήταν αυτός που από πολλούς θεωρήθηκε υπεύθυνος για το τραγικό της τέλος κυρίως μετά την κυκλοφορία του βραβευμένου ντοκιμαντέρ “Amy” το 2015, στο οποίο σκιαγραφήθηκε ως ο άνθρωπος που έβαζε πάνω από όλα, ακόμα και από την υγεία της κόρης του, το κέρδος. Και βέβαια υπήρχε ο Blake Fielder-Civil, το μεγάλο αγκάθι στην καρδιά της, ο άνθρωπος που τη σύστησε στον κόσμο των ναρκωτικών και έζησε μαζί του ένα συναισθηματικό και βίαιο ρόλερ κόστερ, το οποίο βρισκόταν καθημερινά στα πρωτοσέλιδα των βρετανικών ταμπλόιντς.

Το καλοκαίρι του 2014, τρία μόλις χρόνια μετά τον θάνατό της, είχα γράψει λίγα λόγια για την πρώτη μου «γνωριμία» μαζί της, για το πόσο επηρέασε όχι μόνο εμένα αλλά εκατομμύρια κόσμου παγκοσμίως και διαβάζοντάς το σήμερα, νιώθω σαν να μεταφέρομαι πάλι σε εκείνο το μικρό μπαράκι που άκουσα για πρώτη φορά τις νότες ενός τραγουδιού που έμελλε να αγγίξει τις καρδιές όλων μας.

«Θυμάμαι ότι ήταν χειμώνας προς άνοιξη του ‘06, ξημερώματα, σε ένα μικρό μπαράκι στα Εξάρχεια που η διακόσμησή του αλλά και το σημείο της τοποθεσίας του, με έκαναν να νομίζω ότι βρισκόμουν σε κάποια λονδρέζικη παμπ. O χώρος ήταν πλέον σχεδόν άδειος και από τα ηχεία ακούστηκαν οι πρώτες νότες του “Back to Black”. Δεν το γνώριζα τότε το τραγούδι. Ο φίλος μου ο Γιώργος που μέχρι εκείνη τη στιγμή κουβέντιαζε με μία κοπέλα, την άρπαξε ξαφνικά στην αγκαλιά του και άρχισαν να λικνίζονται στη μελωδία ενώ τους φώτιζαν αχνά, τα φανάρια από τα περαστικά οχήματα που αντιφέγγιζαν στη τζαμαρία. Ήταν το ποτό; Ήταν η περασμένη ώρα; Ήταν οι χορευτικές φιγούρες του ζευγαριού; Όλα φάνταζαν τόσο ρομαντικά και ταυτόχρονα τόσο θλιμμένα, που δεν ήξερα αν ήθελα να γελάσω ή να κλάψω. Αλλά αυτό δεν ήταν και η μαγεία αυτής της γυναίκας; Ο τρόπος που συνέδεε τόσο ιδιαίτερα τη θλίψη με το γέλιο, το δράμα με την ειρωνεία, το πάθος με τον θάνατο. Μέχρι που υπερίσχυσε ο τελευταίος στις 23 Ιουλίου του 2011.

Ακόμη και σήμερα, δεν υπάρχει στιγμή που θα ακούσω από κάπου την εισαγωγή του “Back to Black” και δεν θα σφιχτεί αυτομάτως η καρδιά μου ή τους στίχους «We only said goodbye with words/I died a hundred times/You go back to her/And I go back to… black» και δεν θα βουρκώσω. Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος αυτοκαταστροφικός για να ταυτιστεί με τους στίχους της. Όλοι, λίγο ή πολύ, έχουμε βασανιστεί από την αγάπη ή για να είμαι πιο ακριβής, από την αγάπη που θέλουμε να μας δώσει αυτός ο ένας, έτσι όπως την έχουμε εμείς ανάγκη αλλά καμιά φορά δεν είναι αρκετή. Και η Amy ήθελε να αγαπιέται ασφυκτικά, όσο ασφυκτικά αγαπούσε και η ίδια. Χωρίς όρια, έντονα, μέχρι να καεί. Θυμάμαι όταν είχα δει στο YouTube την περιβόητη εμφάνισή της στο Βελιγράδι (την οποία εύχομαι κάποια στιγμή να εξαφανίσουν από τα μήντια), που με δυσκολία κρατιόταν όρθια στη σκηνή, δεν θυμόταν τους στίχους και είχε ένα βλέμμα χαμένο σαν το βλέμμα που έχουν οι ετοιμοθάνατοι λίγο πριν ξεψυχήσουν και απλώνουν το χέρι τους στον αέρα για να πιαστούν από έναν αόρατο, δικό τους, Θεό. Δεν είχα γελάσει όπως είχαν κάνει άλλοι. Ούτε είχα πει «Πώς είναι έτσι ας τη μαζέψει κάποιος», όπως είχαν ξεστομίσει άλλοι. Ένιωσα θλίψη, στεναχώρια. Ήθελα να της απλώσω το δικό μου χέρι και να την τραβήξω μέσα από την οθόνη, να πάμε σε ένα νησί να βλέπουμε μόνο τη θάλασσα και να μιλάμε, να μιλάμε, να μιλάμε, μέχρι να τα βγάλει όλα από μέσα της τα δηλητήρια και να ξαναγεννηθεί. Ποτέ πριν στο παρελθόν δεν είχα νιώσει έτσι για άλλη τραγουδίστρια/ηθοποιό/σελέμπριτι.

Όταν έμαθα για τον θάνατό της, είχα μόλις γυρίσει από Λονδίνο και είχα ακόμη έντονες τις εικόνες του στη μνήμη μου. Τους δρόμους του Camden γύρω από το σπίτι της, τις σκοτεινές παμπ, τα ταμπλόιντς έξω από τους σταθμούς και τα Off Licence, τη μοναχικότητα της τεράστιας πόλης, τη μελαγχολία του καιρού και ένιωσα σαν να ήμουν ακόμη εκεί. Το πρώτο πράγμα που είπα ήταν: «Όχι ρε Amy, όχι ρε γαμώτο». Ακόμη το σκέφτομαι αυτό το «γαμώτο», κάθε φορά που ακούω το όνομά της ή που με κάποιον απροσδόκητο τρόπο εισβάλλει στο μυαλό μου. Δεν με νοιάζει αν από κάποιους η απουσία της δεν θεωρείται σημαντική απώλεια (άλλωστε για μένα κάθε μα κάθε απώλεια είναι σημαντική), δεν με νοιάζει αν ήταν τελικά το μεγαλύτερο ταλέντο που έχει υπάρξει τα τελευταία χρόνια στη μουσική ή όχι (για μένα ήταν συγκλονιστική), ούτε αν οι επόμενες γενιές θα εκτιμήσουν αυτά που εκτίμησα εγώ σε αυτή (ας πρόσεχαν). Αυτό που ξέρω -παραφράζοντας τα λόγια του Stephen Chbosky-, είναι ότι ακόμη και αν χάθηκε νωρίς, ακόμη και αν ήταν ένα αστέρι που έλαμψε για μια στιγμή μόνο στον ουρανό, “I swear, in that moment, she was infinite”».

Σήμερα, στην επέτειο των 10 χρόνων από τον θανατό της, το MTV κάνει την πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ «Amy Winehouse & Me: Dionne’s Story». Πρόκειται για μια αφήγηση της ιστορίας της Amy μέσα από τα μάτια της βαφτισιμιάς της Dionne Bromfield. H Dionne που είναι επίσης τραγουδίστρια, τραγουδοποιός και τηλεοπτική παρουσιάστρια χαρακτήρισε την ταινία ως ένα «θεραπευτικό ταξίδι», μέσα από το οποίο θα προβληθεί σπάνιο αρχειακό υλικό. «Επιτέλους μπορώ να προχωρήσω στο επόμενο κεφάλαιο της καριέρας μου γνωρίζοντας ότι έχω ασχοληθεί με συναισθήματα που ήταν θαμμένα εδώ και χρόνια. Ελπίζω ότι αυτό το ντοκιμαντέρ δείχνει την Amy ως κάτι περισσότερο από ένα άτομο που αγωνίζεται με τον εθισμό, δείχνει το καταπληκτικό πρόσωπο που ήταν η νονά μου» δήλωσε λίγες μέρες πριν την προβολή του.

H Amy με την βαφτισιμιά της Dionne Bromfield

Και επειδή πάνω από όλα υπήρχε η μουσική που μας χάρισε και οι ανατριχιαστικές live εμφανίσεις της στη σκηνή και σε τηλεοπτικά πλατό, αξίζει να θυμηθούμε σήμερα κάποιες από αυτές και να σιγοτραγουδήσουμε μαζί της: “Don’t go to strangers my darling, come to me”.

Don’t go to strangers

Μία από τις πιο συγκλονιστικές ερμηνείες της στο πρωτοχρονιάτικο “Jools Holland Hootenanny” το 2006, με τον Paul Weller να τη συνοδεύει στο πιάνο και στη φωνή.

https://www.youtube.com/watch?v=H4xYTspgC4M&ab_channel=TotalPropertyRepair

Take the Box/In my Bed

Μία από τις πρώτες της εμφανίσεις, πριν ακόμα αποκτήσει την χαρακτηριστική της εμφάνιση που έχει καθιερωθεί στις μνήμες όλων.

https://www.youtube.com/watch?v=nEG0t-oW2NQ&ab_channel=yonutc

Teach me Tonight

Δεν είναι εύκολο να διασκευάσεις τραγούδι που έχει ερμηνεύσει η Dinah Washington αλλά η Amy όχι μόνο το έκανε, κατάφερε και να το απογειώσει. Άλλη μια απόδειξη της τεράστιας αγάπης της για τη τζαζ μουσική.

https://www.youtube.com/watch?v=6NhkjW9DYLw&t=49s&ab_channel=BBCMusic

Rehab

Η πρώτη της τηλεοπτική εμφάνιση στην Αμερική έγινε στο σόου του David Letterman στις 12 Μαρτίου του 2007 και κατάφερε να κερδίσει ένα δύσκολο για τους Βρετανούς κοινό.