Δεν μπορεί θα σας έχει τύχει κι εσάς. Να διαβάζετε ένα βιβλίο και να σκάει αυθόρμητα στο κεφάλι σας η ερώτηση «μα καλά τι έπαιρνε ο τύπος ενώ το έγραφε;». Ναι, κάποια βιβλία έχουν όντων γραφτεί υπό την επήρεια ουσιών. Ναι, τα ναρκωτικά και η λογοτεχνία είναι στενοί συγγενείς εδώ και αιώνες. «Ο ποιητής καθιστά τον εαυτό του μια μεταφυσική πύλη μέσω μια μακριάς, απολύτως αιτιολογημένης διατάραξης των αισθήσεων του», όπως έχει γράψει και ο Ρεμπώ. Να μια λίστα, που αλιεύσαμε από το flavorwire.com και που παρουσιάζει μερικά από τα σημαντικότερα βιβλία που γράφτηκαν από συγγραφείς που ήταν κάπως επιρρεπείς…
«Στον Δρόμο» των ψυχεδελικών ουσιών του Jack Kerouac
Ναρκωτικά, σεξ, πειραματικό γράψιμο. Ναι, είναι ένα θαύμα που το αριστούργημα του Kerouac βρήκε εκδότη στην πουριτανική Αμερική του 1957. Σε μια συζήτησή του με τον συγγραφέα John Holmes, ο Kerouac περιέγραψε τους φίλους του και γενικά την γενιά του ως ψυχικά κουρασμένη με την ζωή και τον κόσμο, μια γενιά που διακατέχεται από ένα αίσθημα «ήττας» (beatness) κι έτσι εισήγαγε ουσιαστικά για πρώτη φορά τον όρο “Beat Generation”. Το πνεύμα του βιβλίου αποτυπώνεται σε ταινίες της εποχής, με πιο αντιπροσωπευτική τον Ξένοιαστο Καβαλάρη. Λέγεται ότι ο Kerouac το έγραψε μέσα σε τρεις εβδομάδες, ενώ έκανε ακατάπαυστη χρήση ναρκωτικών ουσιών∙ γεγονός είναι ότι στο βιβλίο γίνεται συχνή αναφορά στο Benzedrine, την πρώτη αμφεταμίνη που χρησιμοποιήθηκε ως φάρμακο.
Οτιδήποτε γράφτηκε από τον Stephen King κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980
Ο Κing έχει υπάρξει πολύ ειλικρινής για την περίοδο που τα ναρκωτικά και το αλκοόλ τον είχαν τόσο καταβάλει που όπως έχει ομολογήσει δεν θυμάται καλά καλά να γράφει τα βιβλία που τον κατέστησαν διάσημο τη δεκαετία του ’80. Σνίφαρε τόση κοκαΐνη που αναγκαζόταν να γράφει έχοντας μπατονέτες στην μύτη του για να σταματήσει την αιμορραγία και να μη λερώνει το γραπτό του στη γραφομηχανή. O φόβος ότι δεν θα μπορούσε να γράψει νηφάλιος τον έκανε να καταναλώνει ακόμη περισσότερα χάπια, αλκοόλ κι άλλες ναρκωτικές ουσίες. Το 1987, το βιβλίο του Νυχτερίτες παίρνει κάκιστες κριτικές και ο King αποφασίζει να κόψει τις εξαρτήσεις του. Το πρώτο βιβλίο που έγραψε «καθαρός» ήταν το Χρήσιμα Αντικείμενα. Στο Paris Review είπε σχετικά «Ήμουν σε μια πολύ ευαίσθητη κατάσταση αφού ήταν η πρώτη φορά, από τα 16 μου, που έγραφα χωρίς να είμαι πιωμένος ή ντοπαρισμένος. Ήμουν απολύτως καθαρός αν εξαιρέσεις το κάπνισμα. Όταν ολοκλήρωσα το βιβλίο σκέφτηκα “Αυτό είναι καλό”».
H Ayn Rand και η εξάρτηση της από το speed
Σε ένα απόσπασμα από αφιέρωμα του The Week για την συγγραφέα του Κοντά Στον Ουρανό διαβάζουμε: «Έπαιρνε αμφεταμίνες για πάνω από 30 χρόνια. Ξεκίνησε με το Benzedrine το 1942, τότε που βιαζόταν να ολοκληρώσει τη συγγραφή του αριστουργήματός της και τη δεκαετία του ’70 συνέχισε με Dexedrine και Dexamyl. Μέχρι πρόσφατα θεωρούταν ότι η Rand κατανάλωνε δύο χάπια την ημέρα σε μια προσπάθεια να ελέγξει το σωματικό της βάρος. Οι μαρτυρίες όμως μιλούν για υπερβολική κατανάλωση και ο βαθμός εξάρτησης της ήταν τέτοιος που η ίδια δεν είχε συναίσθηση και την οδηγούσε σε αυταπάτες για την κατάσταση της. Γιατί όποιος έχει δοκιμάσει ξέρει ότι ο ιδανικός τρόπος για να πάρεις μια τζούρα διαταραγμένης πραγματικότητας είναι δυο τρία χαπάκια Dexedrines».
Περισσότερα απ’ όσα μπορείτε να φανταστείτε βιβλία της Susan Sontag
Αποσπάσματα από μια συνέντευξή της κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’70 στο High Times «…Το έχω δοκιμάσει (το χόρτο) αλλά το βρίσκω πολύ χαλαρωτικό κι έτσι για να γράψω χρησιμοποιώ speed, που είναι το αντίθετο του χόρτου. Καμιά φορά όταν έχω πραγματικά κολλήσει χρησιμοποιώ μια ήπιας μορφής speed για να πάρω ξανά μπρος. Παίρνω πολύ λίγο και επίσης κάθε φορά προσπαθώ να μειώσω την ποσότητα ώστε να είναι το μυαλό μου καθαρό για να κάνω επιμέλεια σε ό,τι έγραψα υπό την επήρεια γιατί η αλήθεια είναι ότι σε κάνει να μην διαθέτεις ισχυρό φίλτρο και να ικανοποιείσαι σχετικά εύκολα με όσα γράφεις. Αλλά τουλάχιστον ορισμένες φορές σε βοηθάει να ξεκολλήσεις και να συνεχίσεις το γράψιμο».
Η Sontag έχει και εξήγηση γιατί πολλοί συγγραφείς είναι εθισμένοι σε ουσίες: «Νομίζω ότι συμβαίνει γιατί δεν είναι φυσικό οι άνθρωποι να είναι μόνοι. Νομίζω ότι υπάρχει κάτι αφύσικο στη βάση του σε έναν άνθρωπο που κλείνεται σ’ ένα δωμάτιο για να γράψει και γι’ αυτό οι συγγραφείς όπως και οι ζωγράφοι χρειάζονται κάτι για να αντέξουν τον εαυτό τους τις ατελείωτες ώρες που περνούν μόνοι τους σκάβοντας μέσα στα σωθικά τους. Είναι μια μάχη ενάντια στο άγχος που δημιουργεί όλο αυτό και τα όπλα τους είναι τα ναρκωτικά και το αλκοόλ».
Η Sontag (ξανά) για τον επίσης σπινταρισμένο Jean Paul Sartre
Να και κάποιες σκέψεις της Sontag για τον Sartre και το βιβλίο που έγραψε για τον Γάλλο αιρετικό συγγραφέα Jean Genet έχοντας πάρει speed: «Νομίζω ότι οι περισσότεροι συγγραφείς χρησιμοποιούν το speed και όχι το χόρτο. Για παράδειγμα ο Sartre έπαιρνε speed όλη του την ζωή κι αυτό είναι κάτι που ήταν εμφανές. Όλα αυτά τα ατελείωτα βιβλία, όπως για παράδειγμα αυτό για τον Genet, μόνο έτσι θα μπορούσε να γραφτεί. Του ζητήθηκε να γράψει έναν πρόλογο 50 σελίδων για τα έργα του Genet κι αυτός κατέληξε να γράψει ένα βιβλίο 800 σελίδων. Ναι, είναι εμφανές “speeding writing”. Και ο Malraux συνήθιζε να γράφει αφού είχε πάρει speed κι αυτό είναι κάτι που θέλει προσοχή. Θέλω να πω ότι στον 19ο αιώνα οι συγγραφείς φαίνεται ότι είχαν ένα φυσικό, και όχι τεχνητό, speed».
O Walter Scott και ο στομαχόπονος
Ο Σκωτσέζος συγγραφέας Walter Scott υπέφερε από έντονους στομαχόπονους την περίοδο που έγραφε το Rob Roy και να τους καταπολέμήσει έπινε «τόνους» λάβδανου.
Όπως αναφέρεται στο ψηφιακό αρχείο που τον αφορά και βρίσκεται στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου: «Ο Scott ξεκίνησε το βιβλίο του τον Αύγουστο του 1817 αλλά η πρόοδος ήταν μηδαμινή καθώς υπέφερε από πέτρες στην χολή. Οι επώδυνες κράμπες χειροτέρευαν την κατάσταση και ο συγγραφέας αναγκάστηκε να καταναλώνει μεγάλες ποσότητες λαβδάνου ενώ ταυτόχρονα η δίαιτα που ακολουθούσε τον είχε φέρει στα πρόθυρα της ασιτίας». Παραδόξως παρά τις δύσκολες συνθήκες ο Scott έγραψε τότε το πιο δημοφιλές απ’ όλα τα βιβλία του. Η συγγραφή τελείωσε τον Δεκέμβριο του 1817 και το βιβλίο κυκλοφόρησε στις 30 του ίδιου μήνα.
Ο W. H. Auden και η καθημερινή ρουτίνα των εξαρτήσεων του
Όπως αναφέρεται στο Slate ο Auden έπαιρνε μια ντουζίνα Benzedrine κάθε πρωί όπως άλλοι παίρνουν πολυβιταμίνες στο ξεκίνημα της ημέρας. Τα βράδια χρησιμοποιούσε Seconal ή όποιο άλλο υπνωτικό για να μπορέσει να κοιμηθεί. Εξακολούθησε αυτή τη ρουτίνα –τη «χημική ζωή» όπως ο ίδιος την αποκαλούσε- μέχρι που τα χάπια δεν είχαν πια καμιά επίδραση επάνω του. Ο Auden ονόμαζε τις αμφιταμίνες «συσκευές εξοικονόμησης εργασίας» που χρησιμοποιεί κανείς στην «πνευματική κουζίνα» μαζί με το αλκοόλ, τον καφέ και τον καπνό αλλά παραδεχόταν ότι «αυτοί οι μηχανισμοί είναι ακατέργαστοι, μπορεί να προκαλέσουν κακό στον μάγειρα και είναι πολύ πιθανόν να καταρρεύσουν ανά πάσα στιγμή».
Η Δύναμη και η Δόξα (και το όπιο) του Γκράχαμ Γκριν
Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης του στην Κίνα το 1957 λέγεται ότι ο Γκράχαμ Γκριν είπε «δύο είναι τα πράγματα που θέλω: ένα όμορφο κορίτσι για να κοιμηθώ μαζί του και το μάθω πού μπορώ να βρω λίγο όπιο». Έπινε Benzedrine την περίοδο που έγραφε το Η Δύναμη και η Δόξα που αναφέρεται σε έναν διεφθαρμένο παπά της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας του Μεξικού κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930. Ο ίδιος ο Γκριν είχε επισκεφτεί το Μεξικό το 1938 και σ’ εκείνο το ταξίδι του κατανάλωσε άπειρα χάπια.
Ο δρ. Τζέκιλ και ο κύριος Χάιντ έπαιρναν κοκαϊνη
Λέγεται ότι ο συγγραφέας Robert Louis Stevenson έκανε έναν εξαημέρο μαραθώνιο κατανάλωσης κοκαϊνης ενώ έγραφε την περίφημη νουβέλα τρόμου το 1886. Σύμφωνα με την παράδοση η ιδέα του ήρθε όταν είδε έναν σχετικό εφιάλτη. Η γυναίκα του και ο γιος του πάντως διέψευδαν την ιστορία λέγοντας ότι τότε ο Stevenson ήταν άρρωστος και γι’ αυτό κρεβατωμένος.
Ο Βολταίρος και τα 70 φλιτζάνια καφέ την ημέρα
Η Washington Monthly αναφέρει για την μανία του Βολταίρου με τον καφέ: «Ο Βολταίρος είχε φτάσει στο σημείο να καταναλώνει 50-70 φλιτζάνια καφέ την ημέρα μια συνήθεια που μάλλον συνδέεται με τη συντομία και την μανία του Κάντιτ».
Οι Μικρές Κυρίες το είχαν ρίξει στο όπιο
Οι «Μικρές Κυρίες» γράφτηκαν από την Louisa May Alcott, η οποία όταν διαγνώστηκε με ρευματισμούς ξεκίνησε τη συστηματική χρήση όπιου και χασις. Τα ναρκωτικά τη βοηθούσαν να κοιμηθεί. Το blog Booktryst γράφει μεταξύ άλλων «Η Louisa May Alcott ξεκίνησε να κάνει μορφίνη για να απαλύνει τις επιπτώσεις του τυφοειδή πυρετού που κόλλησε ενώ εργαζόταν ως νοσοκόμα κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου των ΗΠΑ. Η Alcotti γνώριζε τα δεινά της συνήθειας του οπίου (η έννοια του εθισμού ήταν άγνωστη κατά τον 19ο αιώνα). Συνέχισε παρ’ όλα αυτά να παίρνει μέχρι το τέλος της ζωής της και αυτό την έκανε να αισθάνεται ενοχές για την ηθική της υπόσταση».
Τιμητική αναφορά: Charles Bukowski
