Δύσκολα τους αντιπαθούσες: Τέσσερεις τύποι με συμβατικά φλώρικο μαλλί, παρδαλά στενά πουκάμισα και λεπτές γραβάτες ήθελαν, σύμφωνα με λεγόμενα του μπροστάρη τους Alex Kapranos, να κάνουν τα κορίτσια να χορέψουν, γρατζουνώντας ρυθμικά τις κιθάρες τους. Οι Franz Ferdinand ήταν η αγαπημένη μπάντα του ΝΜΕ όταν ακόμα το ΝΜΕ δικαιούταν να έχει αγαπημένες μπάντες. Ήταν η παρέα που έφερε την αναβίωση του indie rock στην Ευρώπη. Ήταν, τέλος, μία από τις περιπτώσεις όπου το εναλλακτικό φλέρταρε με το mainstream χωρίς να χάσει τη μαγκιά του.
Την Ελλάδα την τίμησαν δεόντως. Το 2004 τα έσπασαν στο Ρόδον ακριβώς πάνω στο μεγάλο «μπαμ» και το 2006 επέστρεψαν πανηγυρικά ως headliners του Rockwave. Σου επέτρεπαν να φοράς σακάκι χωρίς να ντρέπεσαι για το ροκ παρελθόν σου, ο τραγουδιστής τους είχε ελληνικό επίθετο, ήταν upbeat αλλά και «βρώμικοι» στον ήχο, άρεσαν στο κορίτσι σου. Είχες λόγους για να τους γουστάρεις, όχι αστεία. Σταδιακά όμως, η μπογιά τους άρχισε να ξεβάφει. Έγιναν βαρετοί. Έτσι, το 2009, η τρίτη προγραμματισμένη εμφάνισή τους ακυρώθηκε «λόγω αδυναμίας μεταφοράς εξοπλισμού από την Ολλανδία στην Ελλάδα», κάτι που μάλλον δεν θα έμοιαζε τόσο αδύνατο αν η προπώληση των εισιτηρίων ήταν λίγο πιο ενθαρρυντική…
Σήμερα οι Franz Ferdinand δεν βγάζουν κακούς δίσκους, εξακολουθούν να είναι συμπαθείς στους πάντες, σερβίρουν όμως ως επί το πλείστον υπολείμματα εκείνης της παλιάς ενέργειας – μην ξεχνάμε άλλωστε ότι ο Αλέξης είναι ήδη σαρανταφεύγα. Το “Franz Ferdinand” πάντως, με το λιτό και απέριττο εξώφυλλο, τη νεανική ορμή που θέλει να τρυπήσει τα ηχεία όχι για να τα κάνει όλα λίμπα αλλά για να σε σπρώξει στο dancefloor, κλείνει σήμερα 10 χρόνια – και είναι μια ευκαιρία να θυμηθούμε τα 11 τραγούδια του. Κανένα από αυτά δεν είναι αληθινό διαμάντι. Όλα μαζί όμως, αποτελούν ένα σύνολο που έστω και για 39 λεπτά άγγιξε την τελειότητα.
Jacqueline. Παρατραβηγμένα ήρεμο στην αρχή του για εισαγωγή σε ροκ άλμπουμ, εξελίσσεται γρήγορα σε ένα post-punk τρεχαλητό που δεν υπακούει σε κανόνες και με το ρεφρέν «είναι πάντα καλύτερα στις διακοπές / γι’ αυτό και δουλεύουμε μόνο όταν χρειαζόμαστε τα λεφτά», κλωτσάει τη φενάκη του «εργασία και χαρά». Φέρνει επίσης ωραίους συνειρμούς: η live εκτέλεσή του στην ταινία “9 songs”, διαδέχεται την πιο τρυφερή σκηνή στοματικού σεξ που κινηματογραφήθηκε ποτέ.
Tell Her Tonight. Θέλεις να πεις σε κάποια πως τη γουστάρεις αλλά αγχώνεσαι; Θέλεις να φτιάξεις ένα αξιοπρεπές τραγούδι με όπλο σου μια χούφτα παιδαριώδεις στίχους, μια απλοϊκή μελωδία και αδύναμα φωνητικά; Η νευρική τραγουδοποιία των Talking Heads σου δίνει τη λύση! Κλασικό παράδειγμα του τι μπορεί να κάνει o συνδυασμός έξυπνης ενορχήστρωσης/lo-fi παραγωγής σε ένα μέτριο τραγούδι.
Τake Me Out. Στην εισαγωγή του, καταφέρνει κάτι πολύ σπάνιο για hit single: επιβραδύνει ταχύτητα. Η πρώτη συγχορδία σκάει σαν βόμβα, ενώ λίγο παρακάτω το απλό ριφάκι σε κάνει να χορεύεις πριν το σκεφτείς. Ο κοφτός/στρατιωτικός σχεδόν ρυθμός, σήμα-κατατεθέν της μπάντας μέχρι σήμερα, αφήνει ένα από τα καλύτερα κομμάτια των 00’s. Μην προσπαθήσεις μόνο να αποδώσεις στα ελληνικά τους στίχους. Θα απογοητευτείς.
Τhe Dark of the Matinée. Ένα σπουδαίο ερωτικό άσμα γι’ αυτούς που σε κοιτάζουν ντροπαλά στα παπούτσια, που βρίσκουν θάρρος να σ’ αγγίξουν μόνο στο σκοτάδι του σινεμά. Και ξαφνικά, να σου ο Καπράνος στο BBC2, να δίνει συνέντευξη για το πώς τα κατάφερε ενώ την ίδια στιγμή αναρωτιέται τι ακριβώς κατάφερε (αυτοσαρκαστική προφητεία για την επικείμενη επιτυχία του γκρουπ;).
Auf Achse. Ήρεμο ξεκίνημα, ξέσπασμα στο ρεφρέν, γερμανική αυστηρότητα από τον τίτλο μέχρι τις επιρροές από Kraftwerk και το σφιχτό rhythm section. Το κορίτσι που θέλεις και δεν μπορείς να έχεις, παραμένει διαχρονικά η νο1 πηγή έμπνευσης, από τον Παντελίδη μέχρι το Δεληβοριά και τους Franz Ferdinand.
Cheating on you. Το μοναδικό μέτριο τραγούδι του άλμπουμ. To fuzzy μπάσο ακούγεται σαν κιθάρα, η ενέργεια μιας μπάντας που λέει «ερχόμαστε, κάντε όλοι στην άκρη» είναι εδώ, αλλά από την πολλή τη φούρια ξεχνάνε να πάρουν μαζί τους μελωδία. Και ρε παιδιά, τραγούδι φτιάχνετε, γράψτε δυο στίχους παραπάνω…
Τhis Fire. Την ώρα που ο έρωτας των πρωταγωνιστών του “This fire” ανάβει μια φωτιά που «είναι εκτός ελέγχου και απειλεί να κάψει την πόλη», για πολλοστή φορά ο ήχος της μπάντας (θυμίζουν Interpol εδώ) εκτινάσσει ένα απλώς καλό τραγούδι στα ύψη. Κυκλοφόρησε και ως “This fffire”, με μικρές διαφοροποιήσεις.
Darts of pleasure. Όταν όλο το post-punk περνάει μπροστά από τα μάτια σου, πρέπει να κάνεις την υπέρβαση – ειδάλλως θα σου φορέσουν τη ρετσινιά του μιμητή. Κάπως έτσι, το τελευταίο μέρος,του “Darts of pleasure”, όπου κάνουν παιχνίδι τα πλήκτρα και οι στίχοι γυρνούν ξαφνικά στα γερμανικά, ακούγεται σαν σεξουαλική κορύφωση.
Μichael. Ο απότομος τρόπος με τον οποίο μπαίνει το στακάτο ριφ αμέσως μετά το ντελίριο που προηγήθηκε, είναι το μισό τραγούδι. Κατά τα άλλα, όμορφα αγόρια χορεύουν και τρίβονται με τα δερμάτινα παντελονάκια τους (γιατί όχι;), σε ένα ξεδιάντροπα εκρηκτικό gay ύμνο από μια straight μπάντα που πέρασε μάλλον απαρατήρητος.
Come on home. Τραγούδι για τα ζευγάρια που δεν μένουν στο ίδιο σπίτι και το προτιμούν, που βρίσκουν μια μαζοχιστική απόλαυση στο συναίσθημα του ανικανοποίητου και στα νεύρα που προκαλεί η απόσταση. «Έλα σπίτι/ αλλά μην ξεχάσεις να φύγεις» καταλήγει ο Kapranos, φράση που θα μπορούσε να γίνει μότο ζωής για το διαρκώς αυξανόμενο γκρουπ των δεσμοφοβικών.
40’’. Ωραίο groove, ωραίο riff, ωραία keyboards και ηχητικά εφέ σαν θέρεμιν προς το τέλος, που μπορούν να εκληφθούν ως υπόσχεση της μπάντας να ρίξει λίγο μέλλον στο μέλλον της, να ξεφύγει από τις επιρροές της και να πάει ένα βήμα πιο πέρα. Δεν το κατάφεραν ποτέ, μας άφησαν όμως ένα σπουδαίο δίσκο.
