Από ελληνικές ταινίες τι έχει το πρόγραμμα φέτος; Είναι πιο πλούσιο ελληνικό από ποτέ, με 15 μεγάλου μήκους και 75 μικρού, και συνολικά 73 στο διαγωνιστικό αν θυμάμαι σωστά.
Θα παιχτούν και οι Αισθηματίες, το μεγάλο comeback του Τριανταφυλλίδη… Θα παιχτούν κάποιες ταινίες σε μορφή work in progress, του Νίκου Τριανταφυλλίδη, ο Ανεμιστήρας του Δημήτρη Μπίτου, το Μαξιλάρι του Κωνσταντίνου Κακογιάννη και το Lurk του Βασίλη Κατσίκη.
Πιστεύεις ότι θυμάται κανείς ποιες ταινίες ήταν στο διαγωνιστικό; Μου συμβαίνει και μένα όταν πηγαίνω ακόμα και στις Κάννες. Δύο μήνες μετα δε θυμάμαι που είδα την όποια ταινία, αν ήταν σε διαγωνιστικό, αν ήταν στο Certain Regard, στο δεκαπενθήμερο των σκηνοθετών, στην εβδομάδα κριτικής. Είδα μια καλή ταινία, δεν έχει σημασία. Είναι μια σύμβαση, όπως τα αστεράκια. Για το δημιουργό, όμως είναι καλό. Λέει «Πήγα στην Αθήνα και πήρα τη Χρυσή Αθηνά». Ακόμα και το Sugarman, που πήρε και το Όσκαρ, αν δεις την επίσημη αφίσα του έχει όλα τα βραβεία και σε μια γωνία λέει «Athens International Film Festival-Golden Athena». Σου λέει «Πήρα μια Golden Athena, πήρα κάτι. Πήρα έναν Χρυσό Ίππο, ένα Χρυσό Στρείδι». Έτσι είναι το σύστημα.
Ποια χώρα έχετε «βυζάξει» περισσότερο φέτος για ταινίες; Δεν έχουμε τέτοιου τύπου αφιέρωμα. Υπάρχουν δύο φοβερές ταινίες από το Καζακστάν φέτος. Το Harmony Lessons που είναι για το bullying. Δεν μπορείς να φανταστείς ότι είναι μια ταινία για τη σχολική βία από το Καζακστάν. Και το άλλο είναι σαν western. Πάρα πολύ βίαιο, μια απελπισμένη ιστορία αγάπης δύο ανθρώπων που δεν μπορούν να είναι μαζί.
ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
O Γιάννης Μπακογιαννόπουλος αποτελεί κεφαλαιώδη μορφή για τα ελληνικά κινηματογραφικά δρώμενα. Πως αντέδρασε ο ίδιος όταν του ζητήθηκε να επιμεληθεί μιας αυτοβιογραφικής ενότητας για τις Νύχτες Πρεμιέρας; Πριν από δέκα χρόνια του είχα ζητήσει πρώτη φορά να μας δώσει μια συνέντευξη στο Σινεμά και η απάντηση ήταν «Όχι, εγώ δεν τα κάνω αυτά τα πράγματα Ορέστη» πριν καν τελειώσω την ερώτηση. Όποτε τον έβλεπα τον πίεζα. Μια φορά που λύγισε ήταν όταν τον είχα πετύχει με την κόρη του τη Σάντρα και του είπε «Μπαμπά, αμάν πια!». Επειδή της έχει μεγάλη αδυναμία άρχισε να το σκέφτεται μέχρι που μας έδωσε αυτήν την τεράστια συνέντευξη που δημοσιεύτηκε στο καλοκαιρινό τεύχος του περιοδικού. Και του δόθηκε η carte blanche, οπότε επέλεξε 5 ταινίες, 4 μεγάλου μήκους και μια μικρού. Η μικρού συνδέεται με τη μνήμη, είναι το Νύχτα και Καταχνιά του Resnais που είναι ένα μικρού μήκους ντοκιμαντέρ για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Στο τεύχος που κυκλοφορεί, εκτός από αυτές τις 5 ταινίες, έχει διαλέξει τις 1000 ταινίες που πρέπει οπωσδήποτε κανείς να δει.
Εσύ πόσες έχεις δει από αυτές; Μου λείπουν δυστυχώς πολλές. Κάθε φορά μου έλεγε «Δεν την έχεις δει αυτή; Ντροπή σου!»
Λείπει μια κλασσική κινηματογραφική εκπομπή από την τηλεόραση, όπως του Μπακογιαννόπουλου; Να βγαίνει δηλαδή κάποιος και να σου λέει «Τώρα θα δεις μια ταινία και σκάσε»; Φυσικά. Εξαρτάται από το ποιος θα σου το πει και τι background έχει. Είδα πώς γράφει τα κείμενα του ο Μπακογιαννόπουλος και δεν έχει καμία σχέση με το πώς έχουμε συνηθίσει να γράφουμε όλοι μας. Δηλαδή αν δεις με τι συνείδηση το κάνει αυτός ο άνθρωπος στα 77, θα πρέπει να ντρέπεσαι που πιάνεις στυλό ή πληκτρολόγιο. Είναι απίστευτο το τι φορτίο γνώσεων, ευαισθησίας, συναισθηματικού κόσμου καταθέτει όταν γράφει για μια ταινία.
ΝΥΧΤΕΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ
Φέτος οι μουσικές ταινίες εστιάζουν περισσότερο από ποτέ σε πιο outsider ζητήματα και περσόνες της μουσικής,. Με δεδομένα όλα αυτά, ο Κινηματογράφος τελικά, είναι το Μέσο σήμερα για να κάνει μια μεγαλύτερη μερίδα κόσμου να έρθει σε επαφή με αυτούς τους outsiders; Επειδή είναι τόσο μαζικό αυτό το Μέσο, είναι πάντα μια ευχάριστη έκπληξη όποτε καταπιάνεται με ένα περιθωριακό είδος μουσικής ή άλλης τέχνης. Στο φετινό μουσικό κομμάτι του φεστιβάλ, πολλές ταινίες δεν είναι αμιγώς μουσικές, όπως η ταινία για τις Pussy Riot και ένα άλλο απίστευτο ντοκιμαντέρ, τα Ηλεκτρικά Κύματα, για ένα μουσικό όργανο που ομολογώ ότι δεν το ήξερα και το οποίο λέγεται Ondes Martenot, και το έχουν χρησιμοποιήσει οι πάντες. Είναι εμπειρία αυτή η ταινία.
Αυτό που έγινε με το 24 Hour Party People θα μπορέσει να επαναληφθεί; Αυτό ήταν πολύ παράξενο φαινόμενο, διότι όταν βγήκε η ταινία πήγε άπατη. Νομίζω ότι κάναμε πιο πολλά εισιτήρια εμείς απ’ ότι έκανε μετά όταν βγήκε. Ο διανομέας της ταινία ακόμα το λέει…
ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ, ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΑ ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ…
Σε ποια επίπεδα ακρότητας θα κινηθούν οι φετινές μεταμεσονύκτιες; Θα έχουμε καμιά ακύρωση όπως με το «Χασαποσέρβικο»; Είμαστε λίγο πιο προσεκτικοί. Οι μεταμεσονύκτιες προβολές είναι κανονικά σπλάττερ, αν και εντάξει, ο Δολοφόνος που φορούσε κιλοτάκι, δεν είναι σπλάττερ. Είναι μια ακραία κωμωδία επιστημονικής φαντασίας, δεν έχει τίποτα το ακατάλληλο.
Πρεμιέρα με; Το Frances Ha. Είναι η πιο ευφορική ταινία της χρονιάς, μια εξαιρετική Γουντι Αλεν-ική κωμωδία του Νόα Μπάουμπαχ. Είναι αυτό που λέμε «μπαίνεις μέσα και βγαίνεις μετά με ένα χαμόγελο μέχρι τα αυτιά».
Και κλείνετε με την ταινία Η ζωή της Αντέλ. Χρύσος Φοίνικας στο φεστιβάλ των Καννών, αλλά η Ζιλί Μαρό δήλωσε: «η Κινηματογραφική μεταφορά του έργου μου είναι πορνό», το αποκήρυξε. Δεν είναι λίγο επίφοβη ως επιλογή; Οι κριτικές είναι διθυραμβικές. Yπήρξε αυτό το θέμα με το βιβλίο. Σκασίλα μας, δεν μας ενδιαφέρει αν τσακώθηκαν οι συντελεστές. Το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα είναι αριστούργημα. Έχει δύο πολύ έντονες, προκλητικές ερωτικές σκηνές ανάμεσα στις δύο πρωταγωνίστριες και οι οποίες πρόσφατα την έπεσαν λίγο στο σκηνοθέτη, ότι ήταν απαιτητικός στα γυρίσματα, τις πίεσε και δε θα ξαναδουλέψουν μαζί του γιατί τις τρέλανε. Το φαντάζομαι, όταν τον δεις αυτόν τον άνθρωπο φαντάζεσαι ότι είναι μπορεί να σε τρελάνει. Αλλά οι ταινίες που έχει κάνει είναι καταπληκτικές, και το Κους-κους με φρέσκο ψάρι, και η Μαύρη Αφροδίτη. Αυτό είναι επίσης ένα πράγμα αριστουργηματικό. Και αυτή η πρωταγωνίστρια… Έχω πολλά χρόνια να δω τόσο πλήρη κινηματογραφική ερμηνεία και σίγουρα δεν έχω δει ποτέ ξανά τόσο καλή ερμηνεία από ένα τόσο νεαρό κορίτσι.
Κάθε χρόνο υπάρχουν στο φεστιβάλ δυο-τρεις ταινίες που κάνουν την έκπληξη. Φέτος σε ποιες ποντάρεις; Ραντεβού Μετά τα Μεσάνυχτα, που το έχουμε στο Διαγωνιστικό. Οι Δύο Μητέρες, επίσης στο Διαγωνιστικό, μια απίστευτη ταινία για ένα ζευγάρι γυναικών που θέλουν να κάνουν παιδί. Το Πολύ κακό για το τίποτα. Το Beau Travail που το έχει διαλέξει ο Μπακογιαννόπουλος. Το Pussy Riot. Μια πολύ ιδιαίτερη ταινία από τη Βουλγαρία, η Αποξένωση ενός πρωτοεμφανιζόμενου, στην οποία πρωταγωνιστεί ο Χρήστος Στέργιογλου – μόλις παίχτηκε στο Φεστιβάλ Βενετίας. Πολύ ιδιαίτερο και παράξενο σινεμά. Και ένα τρομερό ντοκιμαντέρ για τη βιντεοκασέτα, το Rewind This. Αλλά όταν βλέπεις τόσες πολλές ταινίες και είσαι μέσα στη διοργάνωση, πολλές φορές δεν φαντάζεσαι τι μπορεί να κάνει τη διαφορά. Όπως πέρυσι με το γιαπωνέζικο Rentaneko, δε φανταζόμουν που έκανε δύο sold out! Αυτό είναι μια υπέροχη έκπληξη, τι γίνεται sold out, τι αγαπάει τελικά ο κόσμος.
Ποιες ταινίες, είτε λόγω ημερομηνίας κυκλοφορίας είτε λόγω άλλων τεχνικών δυσκολιών θα θέλατε να φέρετε αλλά δεν τα καταφέρατε; Κάθε μια ήταν μια μικρή απογοήτευση. Μια δεν την πήραμε γιατί ήταν πάρα πολύ ακριβή, μία άλλη πρόλαβε και την πήρε το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, μία γιατί δεν θέλανε να μας τη δώσουνε. Ήταν τόσες πολλές και κάθε μέρα υπήρχε μια τέτοια μικρή απογοήτευση. Εντάξει, υπήρχαν όμως και τόσες άλλες επιτυχίες.
Με τη Θεσσαλονίκη “κονταροχτυπιέστε”; Ε, όχι, δεν κονταροχτυπιόμαστε γιατί εξάλλου όλοι οι προγραμματιστές της Θεσσαλονίκης είναι φίλοι μας. Πολλές φορές ανταλλάσσουμε ιδέες. Του λέω «Αυτή η ταινία δεν μας κάνει, κάνει σ’ εσάς» ή και το αντίθετο. Αλλά ότι υπάρχει μια άμιλλα και μια κόντρα, είναι σαν δυο φίλοι, ας πούμε, που ο ένας είναι Ολυμπιακός και ο άλλος Παναθηναϊκός να συναντηθούν και να πουν «σας σκίσαμε εχθές». Μέχρι εκεί.
ΟΙ ΝΥΧΤΕΣ ΩΣ ΙΔΕΑ
Μετά από τόσα χρόνια τελικά ποια νομίζεις ότι είναι η επίδραση του φεστιβάλ όσον αφορά τα κινηματογραφικά πράγματα που γίνονται στη χώρα, αλλά και τη διαμόρφωση μιας κινηματογραφικής συνείδησης στο κοινό; Δεν ξέρω, δε θα μπορούσα να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση χωρίς να ακουστώ ψώνιο. Έρχονται άνθρωποι και μας λένε πόσο τους επηρέασαν κάποιες ταινίες που είδαν στις Νύχτες πριν από χρόνια. Και φέτος ένας σκηνοθέτης – δε μπορώ να πω ποιος είναι – μας είπε ««όταν άρχισα να ασχολούμαι με το σινεμά πάντα το όνειρό μου ήταν να παίξω μια ταινία σε φεστιβάλ και τώρα που μου συμβαίνει δεν μπορώ να πιστέψω».
Τι σημαίνει για σένα επιτυχημένο φεστιβάλ; Να έρχεται ο κόσμος και να σου λέει «Ευχαριστώ για την ταινία που είδα».
INFO
18-29 Σεπτεμβρίου
Κινηματογράφοι:
Δαναός 1 & 2 (Κηφισίας 109, τηλ. 210 6922655)
Ιντεάλ (Πανεπιστημίου 46, τηλ. 210 3826720)
Opera 1 & 2 (Ακαδημίας 57, τηλ. 210 3622683)
Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Ιερά Οδός 48, τηλ. 210 3609695)
